8+1 βήματα για τα «Εξοικονομώ» νέας γενιάς

Την πόρτα στους παρόχους ενέργειας για να μπουν δυναμικά στο παιχνίδι των νέων «Εξοικονομώ» ανοίγει η κυβέρνηση μέσω του μοντέλου της χρηματοδότησης των εργασιών από τους ίδιους και αποπληρωμής τους μέσω των λογαριασμών των ωφελούμενων. Τόσο μέσω του ποσού της ετήσιας εξοικονόμησης που θα επιτυγχάνουν όσο και μέσω της καταβολής μηνιαίων δόσεων, όπως ακριβώς συμβαίνει με ένα τραπεζικό δάνειο, ακολουθώντας τις διεθνείς πρακτικές που έρχονται και στην ελληνική αγορά.

Στη νέα αυτή φιλοσοφία, όπου μια πρώτη περιγραφή είχε κάνει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου κατά τη διάρκεια διυπουργικής συνέντευξης υπό τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Κωστή Χατζηδάκη, αναφέρεται αναλυτικά ο «Οδικός Χάρτης για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια», που εγκρίθηκε και δημοσιεύτηκε προ ημερών στη Διαύγεια.

Το καινούργιο στοιχείο είναι η δυνατότητα να μπουν στο παιχνίδι της εξοικονόμησης ενέργειας όχι μόνο εξειδικευμένες ενεργειακές εταιρείες (Energy service companies - ESCOs), αλλά και οι ίδιοι οι πάροχοι, που θα αναλαμβάνουν όλη τη διαδικασία για λογαριασμό του πελάτη τους, από το στάδιο της αίτησης μέχρι την αποπεράτωση των εργασιών, παρακάμπτοντας σειρά γραφειοκρατικών εμποδίων.

Το περίγραμμα του νέου μοντέλου προβλέπει ότι οι πάροχοι, μέσω μιας χρηματοδοτικής σύμβασης με τον καταναλωτή που θυμίζει εν πολλοίς τραπεζικό δανεισμό, θα υλοποιούν τις παρεμβάσεις (μονώσεις, κουφώματα, συστήματα θέρμανσης, έξυπνες τεχνολογίες κ.λπ.), η αποπληρωμή των οποίων θα γίνεται μέσω των λογαριασμών ενέργειας.

Εάν, για παράδειγμα, οι παρεμβάσεις σ' ένα σπίτι οδηγούν σε ετήσια εξοικονόμηση 300-400 ευρώ, ένα μέρος θα το καρπώνεται ο πελάτης και το άλλο θα είναι η αμοιβή της εταιρείας. Εάν συμμετέχει και ο ίδιος ο καταναλωτής στη δαπάνη, προφανώς θα έχει μεγαλύτερο ετήσιο όφελος.

Το σύνολο των δόσεων και η συχνότητά τους, το αν θα είναι μηνιαία ή όχι, οι εφάπαξ επιβαρύνσεις και το συνολικό ποσό της χρηματοδότησης, τα πάντα θα εξαρτώνται από την εκτιμώμενη εξοικονόμηση ενέργειας. Τα παραπάνω, μαζί φυσικά με μια εκτίμηση σχετικά με την ενδεικτική εξοικονόμηση και τη συνεπαγόμενη μείωση του ενεργειακού κόστους, θα περιγράφονται αναλυτικά στη σύμβαση, μαζί με τον τρόπο αποπληρωμής, τις ενδεχόμενες εξασφαλίσεις του παρόχου, τον πίνακα καταβολών και τις όποιες άλλες επιβαρύνσεις.

Τραπεζικό δάνειο και υποχρεώσεις παρόχου

Τα μοντέλα μπορούν να έχουν διάφορες παραλλαγές και είτε οι παρεμβάσεις να χρηματοδοτούνται από τον ίδιο το πάροχο (On-Bill Financing Scheme) είτε μέσω δανειοδότησης του παρόχου ενέργειας, η οποία γίνεται με δικές του ενέργειες (On-Bill Repayment Scheme).

Στην τραπεζικού τύπου σύμβαση, εκτός από τις επιλεγμένες παρεμβάσεις και το χρονοδιάγραμμα, θα περιγράφονται αναλυτικά οι υποχρεώσεις του παρόχου και του καταναλωτή, τι ισχύει σε περίπτωση πρόωρης αποπληρωμής, ποιες είναι οι δυνατότητες ευελιξίας και τι συμβαίνει σε περίπτωση αθέτησης των υποχρεώσεων του πελάτη.

Στο πλαίσιο αυτό, ο κάθε πάροχος θα μπορεί να συνεργάζεται με τρίτα μέρη (δηλαδή εργολάβους, εξιδεικευμένες εταιρείες ESCOs κ.λπ.) για την υλοποίηση των εργασιών, ωστόσο παραμένει αυτός ο υπεύθυνος έναντι του πελάτη. Την εποπτεία της νέας αγοράς που σταδιακά ανοίγει αναλαμβάνει η ΡΑΑΕΥ.

Εννέα βήματα

Στον Οδηγό που δημοσίευσε το υπουργείο περιγράφονται τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν πάροχος και ενδιαφερόμενος καταναλωτής για να συνάψουν σύμβαση χρηματοδότησης των εργασιών με αποπληρωμή μέσω των λογαριασμών.

1ο: Αρχικά, ο πάροχος δημοσιοποιεί μια πρόσκληση ενδιαφέροντος για συμμετοχή των πελατών σε πρόγραμμα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών τους.

2ο: Ο κάθε ενδιαφερόμενος υποβάλλει αίτηση στον πάροχο για συμμετοχή στο πρόγραμμα.

3ο: Στη συνέχεια, ο πάροχος εξετάζει την επιλεξιμότητα του πελάτη βάσει του ιστορικού πληρωμών και άλλων στοιχείων που ενδεχομένως επιθυμεί.

4ο: Στην περίπτωση θετικής αξιολόγησης, ο πάροχος υποβάλλει στον πελάτη προσφορά για την υλοποίηση παρεμβάσεων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης.

5ο: Ο πελάτης εξετάζει την προσφορά και ενημερώνει τον πάροχο αν την αποδέχεται μέσα σε προκαθορισμένο χρονικό διάστημα.

6ο: Εν συνεχεία, πάροχος και πελάτης υπογράφουν σύμβαση χρηματοδότησης.

7ο: Η υπογραφή σηματοδοτεί την έναρξη υλοποίησης των παρεμβάσεων, η οποία πρέπει να ολοκληρωθεί σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα της προσφοράς.

8ο: Η περίπτωση ουσιωδών αλλαγών κατά την υλοποίηση των παρεμβάσεων δύναται να οδηγήσει σε τροποποίηση της σύμβασης μετά από συμφωνία των δύο μερών.

9ο: Τέλος, ο πελάτης έχει την υποχρέωση αποπληρωμής των παρεμβάσεων μέσω των λογαριασμών του, σύμφωνα με τις προβλέψεις της σύμβασης.

«Πακετάρονται» δημόσια κτίρια

Το παραπάνω μοντέλο αφορά και το Δημόσιο. Στη λογική αυτή θα προκηρυχθεί πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης συστάδων επιλέξιμων δημόσιων κτιρίων μέσω συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετά από ιεράρχηση και ομαδοποίησή τους σε ομοειδείς ομάδες. Επειτα δηλαδή από ένα «πακετάρισμα» των κτιρίων του Δημοσίου, προκειμένου η ενεργειακή τους αναβάθμιση να προχωρά πιο γρήγορα και αποτελεσματικά, καθώς οι μέχρι σήμερα παρεμβάσεις στο κρατικό τομέα περπατούν με ιδιαίτερα αργές ταχύτητες.

Στη σχετική ρύθμιση που έχει ψηφιστεί από πέρυσι και την οποία είχε επεξεργαστεί η πρώην υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας και νυν εκπρόσωπος τύπου της ΝΔ Αλεξάνδρα Σδούκου, προβλέπεται η ομαδοποίηση των επιλέξιμων ακινήτων και των απαιτούμενων παρεμβάσεων μέσα από κριτήρια παλαιότητας, γεωγραφικά, καθώς και τις ανάγκες εξοικονόμησης του καθενός.

Αυτά μπορεί να αφορούν σχολεία ανάλογης παλαιότητας σε γειτονικούς δήμους, νοσοκομεία εντός της ίδιας περιφέρειας, τα ακίνητα ενός πανεπιστημίου (π.χ. το ΕΚΠΑ λέγεται ότι έχει πάνω από 100 κτίρια στην Αθήνα), ακίνητα υπουργείων παρόμοιας χρονολογικής κατασκευής με παρεμφερείς ανάγκες για παρεμβάσεις, τα δικαστήρια ενός μεγάλου ΟΤΑ κ.ο.κ.

Εν συνεχεία, και αφού μπουν σε «συστάδες επιλέξιμων κτιρίων», θα προκηρύσσονται διαγωνισμοί για την επιλογή αναδόχου που θα αναλαμβάνει την αναβάθμιση της κάθε ομάδας ξεχωριστά.