Ανάσα θα πάρουν από το 2026 περίπου 480.000 φορολογούμενοι που κάθε χρόνο πιάνονται στην «τσιμπίδα» των τεκμηρίων διαβίωσης και φορολογούνται για τεκμαρτά εισοδήματα (4,2 δισ. ευρώ σύμφωνα με τις περυσινές φορολογικές δηλώσεις), καταβάλλοντας επιπλέον φόρους.
Με το υπό διαβούλευση (έως τις 22 Οκτωβρίου) φορολογικό νομοσχέδιο επιχειρείται εξορθολογισμός του συστήματος, με προοπτική την πλήρη κατάργησή του μελλοντικά, εφόσον το επιτρέψουν οι νέες ψηφιακές εφαρμογές.
Από τη νέα χρονιά, δύο βασικά τεκμήρια -αυτό της ιδιοκατοίκησης και αυτό του αυτοκινήτου- μειώνονται μεσοσταθμικά κατά 30%-35%.
Το «ψαλίδι» στα τεκμήρια για κατοικίες φθάνει το 35%, στα αυτοκίνητα έως 73% και στα σκάφη αναψυχής έως 30%.
Παράλληλα, απαλλάσσονται πλήρως από το ελάχιστο τεκμήριο των 3.000 ευρώ τα εξαρτώμενα παιδιά των φορολογουμένων που διαθέτουν δικό τους εισόδημα.
Για παράδειγμα, για μια κατοικία 80 τετραγωνικών μέτρων, με τον σημερινό οριακό συντελεστή το τεκμήριο είναι 40 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, οπότε η αντικειμενική δαπάνη είναι 3.200 ευρώ. Πλέον, ο οριακός συντελεστής είναι 28 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο και η αντικειμενική δαπάνη 2.240 ευρώ. Δηλαδή προκύπτει μείωση κατά 30%.
Το ανάλογο ισχύει π.χ. και για τα 120 τετραγωνικά μέτρα, όπου πλέον από σημερινή αντικειμενική δαπάνη 5.800 ευρώ θα υπάρχει αντικειμενική δαπάνη 4.040 ευρώ. Τα ίδια ισχύουν και για μισθωμένη κατοικία.
Σήμερα τα παραπάνω ποσά προσαυξάνονται, προκειμένου για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με τιμή ζώνης από 2.800 ευρώ έως 4.999 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο κατά 40% και για περιοχές με τιμή ζώνης από 5.000 ευρώ και άνω το τετραγωνικό μέτρο, κατά 70%. Πλέον, μειώνονται οι ανωτέρω συντελεστές σε 30% και 58% αντίστοιχα, έτσι ώστε σε αυτές τις περιοχές η αντικειμενική δαπάνη να μειωθεί κατά 35%.
Για μονοκατοικίες, οι αντικειμενικές δαπάνες προσαυξάνονται κατά 20% όπως ισχύει σήμερα, αλλά επί των νέων τεκμηρίων, ενώ και για δευτερεύουσα κατοικία παραμένει ως έχει η έκπτωση 50%, αλλά επί των νέων αντικειμενικών δαπανών.
Ειδικότερα:
* Το τεκμήριο διαβίωσης για την κύρια κατοικία υπολογίζεται κλιμακωτά με βάση την επιφάνειά της και μειώνεται ως εξής:
- Μέχρι και 80 τ.μ. κύριοι χώροι, 28 ευρώ ανά τ.μ. (από 40 ευρώ/ τ.μ.)
- Από 81 τ.μ. μέχρι και 120 τ.μ. κύριοι χώροι, 45 ευρώ ανά τ.μ. (από 65 ευρώ/τ.μ.)
- Από 121 τ.μ. μέχρι και 200 τ.μ. κύριοι χώροι, 77 ευρώ ανά τ.μ. (από 110 ευρώ/τ.μ.)
- Από 201 τ.μ. μέχρι και 300 τ.μ. κύριοι χώροι, 140 ευρώ ανά τ.μ. (από 200 ευρώ/τ.μ.)
- Από 301 τ.μ. και άνω κύριοι χώροι, 280 ευρώ ανά τ.μ. (από 400 ευρώ/ τ.μ.)
Τα αυτοκίνητα
Όσον αφορά στα αυτοκίνητα, οι αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των τεκμηρίων διαβίωσης αφορούν ιδιοκτήτες ΙΧ παλαιότητας έως 15 ετών, δηλαδή όσα έχουν ταξινομηθεί από την 1η Νοεμβρίου 2010 και εντεύθεν.
Ο νέος τρόπος υπολογισμού των τεκμηρίων για τα Ι.Χ. ακολουθεί το σύστημα υπολογισμού των τελών κυκλοφορίας:
- Για όλα τα Ι.Χ. παλαιότητας μέχρι 15 ετών, δηλαδή για όσα έχουν ταξινομηθεί μετά την 1η Νοεμβρίου 2010, οι αντικειμενικές δαπάνες θα προσδιορίζονται με βάση τις εκπομπές Co2 (κατ’ αναλογία με τα τέλη κυκλοφορίας), με σημαντική μείωση των αντικειμενικών δαπανών, προσομοιάζοντας το ύψος των αντικειμενικών δαπανών που έχουν σήμερα τα αυτοκίνητα άνω των δέκα ετών. Από αυτόν τον νέο τρόπο υπολογισμού θα προκύψουν μειώσεις στα ποσά των τεκμηρίων που θα είναι μεγαλύτερες και θα ξεπερνούν ακόμη και το 50% για τα Ι.Χ. νέας τεχνολογίας και παλαιότητας μέχρι 5 ετών και μικρότερες για αυτοκίνητα παλαιότητας 10 ετών.
- Για τα Ι.Χ. παλαιότητας άνω των 15 ετών, δηλαδή για όσα κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά στην Ε.Ε. μέχρι και το 2010, τα ποσά των τεκμηρίων διαβίωσης θα παραμείνουν αμετάβλητα.
Για παράδειγμα:
- Toyota Corolla 1.8 140 Hybrid (1.798 κ.εκ., 99 g/km CO2): Το τεκμήριο πέφτει από 7.600 € σε 2.000 €, μειωμένο κατά 73,7%. Ακόμα και αν πρόκειται για δεκαετίας όχημα που ως τώρα είχε «μισό» τεκμήριο (3.800 €), η μείωση στις 2.000 € σημαίνει «κούρεμα» 47,4% στο τελικό φορολογητέο εισόδημα.
- Honda Jazz 1.5 Hybrid (1.498 κ.εκ., 102 g/km CO2): Το τεκμήριο για νέο όχημα ήταν 5.800 €, ενώ μετά από μια δεκαετία έπεφτε στις 2.900 €. Από φέτος, το τεκμαρτό εισόδημα υπολογίζεται στις 2.000 €, δηλαδή μείωση 65,5% σε σχέση με το νέο όχημα ή 31% σε σχέση με ένα δεκαετίας.
- Fiat 500 1.0 70 (999 κ.εκ.): Το τεκμήριο μειώνεται από 4.000 € σε 2.000 €, δηλαδή 50%, αντιστοιχώντας στο ποσό που θα είχε μετά τη συμπλήρωση μιας δεκαετίας.
Στην premium κατηγορία παρατηρούνται επίσης εντυπωσιακές μειώσεις:
- BMW 116i (1.499 κ.εκ., 129 g/km CO2): Το τεκμήριο μειώνεται από 5.800 € σε 2.210 €, δηλαδή κατά 61,9%.
- Mercedes A200 (1.332 κ.εκ., 133 g/km CO2): Μειώνεται από 5.200 € σε 2.330 €, δηλαδή 55,2%.
- Audi A4 35 TFSI (1.984 κ.εκ.): Το τεκμήριο πέφτει από 8.800 € στις 2.450 € (μείωση 72,2%).
- Audi Q3 35 TDI (1.968 κ.εκ., diesel): Μειώνεται από 8.800 € σε 2.645 €, δηλαδή κατά 69,9%.
Σκάφη αναψυχής
Για τα σκάφη σήμερα η τεκμαρτή δαπάνη από κάθε σκάφος μειώνεται ανάλογα με την παλαιότητά του κατά 15% αν έχει περάσει χρονικό διάστημα πάνω από 5 έτη και μέχρι 10 έτη από το έτος που νηολογήθηκε για πρώτη φορά και 30% αν έχει περάσει χρονικό διάστημα πάνω από 10 έτη. Με τις αλλαγές μειώνεται πλέον κατά 30% η τεκμαρτή δαπάνη και για τα νεότερα σκάφη, καθώς οι δαπάνες συντήρησης δεν είναι υψηλότερες στα νεότερα, αλλά και με σκοπό την ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης.
Παράδειγμα: Για ταχύπλοο 5 μέτρων, το τεκμήριο από 4.000 ευρώ σήμερα μειώνεται στις 2.800 ευρώ (μείωση 30%).
Τα ποσά της ετήσιας τεκμαρτής δαπάνης μειώνονται κατά 50% προκειμένου για ιστιοφόρα σκάφη. Κατά το ίδιο ποσοστό μειώνονται και για πλοία αναψυχής που έχουν κατασκευασθεί ή κατασκευάζονται στην Ελλάδα εξ ολοκλήρου από ξύλο, τύπων «τρεχαντήρι», «βαρκαλάς», «πέραμα», «τσερνίκι» και «λίμπερτι», που προέρχονται από την ελληνική ναυτική παράδοση.