Για τρία χρόνια, μια ομάδα κορυφαίων ντετέκτιβ συγκεντρωνόταν κάθε πρωί στην έδρα της Ομοσπονδιακής Αστυνομίας της Γερμανίας στο Πότσνταμ, κοντά στο Βερολίνο. Τώρα, η έρευνά τους για το ποιος κρύβεται πίσω από τη μεγαλύτερη πράξη σαμποτάζ στη σύγχρονη ιστορία -την έκρηξη στους αγωγούς Nord Stream- απειλεί να διασπάσει την υποστήριξη προς την Ουκρανία, τη χώρα που θεωρούν υπεύθυνη.
Η Πολωνία έχει ήδη αρνηθεί να εκδώσει έναν από τους υπόπτους για να δικαστεί στη Γερμανία. Αντίθετα, τον βλέπει ως ήρωα για την καταστροφή μιας ζωτικής πηγής εσόδων για τον πολεμικό μηχανισμό του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν. Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος εδώ και καιρό θέτει το ζήτημα της εξάρτησης της Γερμανίας από τη ρωσική ενέργεια, περιφρόνησε την έρευνα. Το πρόβλημα, είπε, δεν ήταν ότι ο αγωγός ανατινάχθηκε. «Το πρόβλημα είναι ότι κατασκευάστηκε».
Στη χώρα, το αντιπολιτευόμενο κόμμα AfD εκμεταλλεύτηκε τη δημόσια οργή για το πώς οι εκρήξεις εδραίωσαν τις υψηλές τιμές ενέργειας χωρίς προοπτική ανακούφισης. Τώρα ζητά μείωση της βοήθειας προς το Κίεβο.
Μια άλλη υπόθεση έκδοσης, αυτή τη φορά για έναν Ουκρανό ύποπτο στην Ιταλία, αναμένεται να επιλυθεί τις επόμενες εβδομάδες και απειλεί να θέσει υπό περαιτέρω δημόσια εξέταση τον ρόλο του Κιέβου, σημειώνει η WSJ.
Ο μεγαλύτερος από τους αγωγούς εκτεινόταν για 760 μίλια κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα, μεταφέροντας ρωσικό φυσικό αέριο στον μεγαλύτερο πελάτη της, τη Γερμανία, και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, το έργο έγινε γρήγορα θέμα συζήτησης.
Ορισμένες χώρες υποστήριξαν την απενεργοποίηση των αγωγών, για να αφαιρεθεί μια εύκολη πηγή σκληρού νομίσματος από τη Ρωσία. Άλλες βασίζονταν σε μεγάλο βαθμό στο φθηνό ρωσικό καύσιμο και υποστήριξαν ότι η διακοπή των προμηθειών θα ζημίωνε τις οικονομίες τους. Η Γερμανία έπαιξε με στρατηγική: κράτησε τον Nord Stream 1 ανοιχτό, αλλά δεν επικύρωσε τον Nord Stream 2, ο οποίος ήταν τότε έτοιμος να λειτουργήσει.
Οι εκρήξεις τον Σεπτέμβριο του 2022 κατέστησαν τη συζήτηση ανούσια. Ορισμένοι Αμερικανοί και Γερμανοί αξιωματούχοι κατηγόρησαν τη Ρωσία για τις εκρήξεις. Το Κρεμλίνο ισχυρίστηκε ότι οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκονταν πίσω από την επίθεση.
Η γερμανική αστυνομία, οι εισαγγελείς και άλλα άτομα εξοικειωμένα με τις λεπτομέρειες της υπόθεσης ανέπτυξαν, αντίθετα, αυτό που είπαν ότι αποτελεί σαφή εικόνα για το πώς μια ουκρανική ειδική στρατιωτική μονάδα πραγματοποίησε τις επιθέσεις, υπό την άμεση επίβλεψη του τότε ανώτατου διοικητή της Ουκρανίας, στρατηγού Βαλερί Ζαλούζνι.
Η αργή διαδικασία συγκέντρωσης στοιχείων ξεκίνησε λίγο μετά τις εκρήξεις στη Βαλτική. Παρακολουθώντας εταιρείες ενοικίασης σκαφών, τηλέφωνα και αριθμούς πινακίδων, η ομάδα του Πότσνταμ έθεσε τα θεμέλια ώστε οι γερμανικές αρχές να εκδώσουν εντάλματα σύλληψης για τρεις στρατιώτες από την ειδική ουκρανική στρατιωτική μονάδα και τέσσερις βετεράνους βατραχανθρώπους, δήλωσαν πηγές στη WSJ. Ο στόχος των σαμποτέρ ήταν να κόψουν τόσο τα έσοδα από το πετρέλαιο της Ρωσίας όσο και τους οικονομικούς δεσμούς της με τη Γερμανία, είπαν.
Καθοριστική απόδειξη προήλθε από μια θολή ασπρόμαυρη φωτογραφία που τράβηξε μια γερμανική κάμερα ελέγχου ταχύτητας. Έδειχνε το πρόσωπο ενός Ουκρανού βατραχανθρώπου, τον οποίο η αστυνομία εντόπισε χρησιμοποιώντας λογισμικό αναγνώρισης προσώπου. Μέσα σε λίγα λεπτά, βρήκαν τα προφίλ του στα κοινωνικά δίκτυα, με συνδέσμους προς άλλους υπόπτους.
Ο Ουκρανός βατραχάνθρωπος που εντόπισε η ομάδα στην Πολωνία μεταφέρθηκε στη συνέχεια στην Ουκρανία με μια μαύρη BMW με διπλωματικές πινακίδες, συνοδευόμενος από τον στρατιωτικό ακόλουθο της Ουκρανίας στη Βαρσοβία. Η κυβέρνηση της Ουκρανίας αρνήθηκε να σχολιάσει. Ιδιωτικά, ανώτερος Ουκρανός αξιωματούχος είπε ότι το Κίεβο ενήργησε μετά από προειδοποίηση της πολωνικής κυβέρνησης.
Ο διοικητής της μονάδας σαμποτάζ βρέθηκε στην Ιταλία μετά από μεγάλο ανθρωποκυνηγητό. Αρχικά, οι ντετέκτιβ είχαν μόνο μια φωτογραφία διαβατηρίου. Η φωτογραφία αυτή προερχόταν από το ουκρανικό ταξιδιωτικό έγγραφο που χρησιμοποιούσε κατά τη διάρκεια της επιχείρησης: ένα γνήσιο διαβατήριο με ψεύτικο όνομα, κάτι που η αστυνομία είπε ότι συνηθίζεται στις επιχειρήσεις των ουκρανικών ειδικών υπηρεσιών. Δεν είχε παρουσία στα κοινωνικά δίκτυα και καμία ευρωπαϊκή ή συμμαχική βάση δεδομένων δεν είχε τη φωτογραφία του.
Κατά τη διάρκεια μιας από τις συναντήσεις τους στις 9:30 π.μ., οι ντετέκτιβ έφτασαν σε πιθανή λύση όταν ένας από αυτούς ρώτησε: «Πού πάνε οι Ουκρανοί για διακοπές;» Ίσως ο ύποπτος ταξίδευε εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Λίγο μετά, η συνοριακή αστυνομία μιας φιλικής χώρας τον εντόπισε. Ο άνδρας είχε ταξιδέψει εκεί για επαγγελματικούς λόγους. Οι ντετέκτιβ είχαν πλέον ένα αντίγραφο του διαβατηρίου του με το πραγματικό του όνομα και ημερομηνία γέννησης. Τον ταυτοποίησαν ως Σερχίι Κ., 46 ετών, βετεράνο της ουκρανικής υπηρεσίας ασφαλείας SBU. Εντάχθηκε σε ειδική μονάδα από την πρώτη μέρα της ρωσικής εισβολής και διηύθυνε μια μονάδα αντιαεροπορικής άμυνας κατά τη μάχη του Κιέβου στις πρώτες εβδομάδες του πολέμου.
Η γερμανική αστυνομία έβαλε μια «σιωπηλή ειδοποίηση» στο διαβατήριό του, σχεδιασμένη να ενεργοποιηθεί αν περνούσε τα σύνορα της ΕΕ.
Στις 13 Αυγούστου, έλαβαν ειδοποίηση καθώς ο Σερχίι πέρασε από την Ουκρανία στην Πολωνία. Στη συνέχεια τον παρακολούθησαν μέχρι την Τσεχία και μετά στην Ιταλία, χρησιμοποιώντας δεδομένα από σύστημα διοδίων και κρατήσεις ξενοδοχείων της συζύγου του σε ιστοσελίδα online ταξιδιών.
Η ιταλική αστυνομία Carabinieri τον συνέλαβε αφού έκανε check-in σε θέρετρο τύπου μπανγκαλόου στη μεσαιωνική πόλη Σαν Κλεμέντε. Την επόμενη μέρα, καθ’ οδόν για το δικαστήριο, ο Σερχίι μπροστά στα τηλεοπτικά συνεργεία σήκωσε τρία δάχτυλα -έναν ουκρανικό χαιρετισμό που συμβολίζει τον Τρίζουμπ, το εθνικό έμβλημα. Ο δικηγόρος του υποστήριξε ότι ο Σερχίι ήταν αθώος, αλλά ότι όποιος ανατίναξε τον Nord Stream ενήργησε ως μέρος στρατιωτικής επιχείρησης υπεράσπισης της Ουκρανίας και ως εκ τούτου είναι απαλλαγμένος από ποινική δίωξη.
Στη συνάντηση των 9:30 π.μ. την επόμενη μέρα, οι Γερμανοί ντετέκτιβ ήταν ενθουσιασμένοι. Εκτίμησαν ότι η έρευνά τους θα έφτανε στη γερμανική δικαιοσύνη.
Μέχρι τον Δεκέμβριο, οι Ιταλοί δικαστές αναμένεται να αποφασίσουν αν θα εκδώσουν τον Ουκρανό στη Γερμανία. Ο ύποπτος βρίσκεται σε απεργία πείνας για πάνω από μία εβδομάδα, καθώς η φυλακή δεν προσαρμόζεται στη vegan και χωρίς γλουτένη διατροφή του και έχει περιορίσει τις οικογενειακές επισκέψεις, σύμφωνα με τον δικηγόρο του και επίσημα έγγραφα. Αν η απεργία πείνας οδηγήσει σε νοσηλεία, η έκδοσή του ενδέχεται να καθυστερήσει. Η γερμανική αστυνομία έχει ήδη ετοιμάσει αεροσκάφος ειδικά για να παραλάβει τον Σερχίι στην Ιταλία και να τον μεταφέρει στο Αμβούργο για δίκη.
Η έκδοσή του θα μπορούσε να είναι υψηλής σημασίας. Οποιαδήποτε ακροαματική διαδικασία φαίνεται βέβαιο ότι θα επιβαρύνει περαιτέρω τις σχέσεις Ουκρανίας - Γερμανίας, με το Κίεβο να είναι ο μεγαλύτερος χρηματοδότης του και προμηθευτής μέρους του πιο περιζήτητου στρατιωτικού υλικού του, ιδίως των συστημάτων αεράμυνας. Η πολιτική πίεση ασκείται επίσης στον Γερμανό ηγέτη, καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς, αν και άτομα κοντά του ανέφεραν ότι θα μπορέσουν να διαχειριστούν τις επιπτώσεις εντός της χώρας, παρά τις προσπάθειες της αντιπολίτευσης να διακόψει τη χρηματοδότηση προς την Ουκρανία. Είπαν ότι το γερμανικό κοινό έχει ήδη συνηθίσει στην ιδέα ότι το Κίεβο βρισκόταν πίσω από την επίθεση, συμπεριλαμβανομένων αναφορών στη Wall Street Journal.
Ωστόσο, ανώτεροι αξιωματούχοι υπέδειξαν ότι οι διπλωματικές επιπτώσεις των εκρήξεων θα ήταν πιθανώς πιο εύκολα διαχειρίσιμες για τη Γερμανία, αν οι ντετέκτιβ δεν είχαν δημιουργήσει τόσο αποτελεσματικά μια υπόθεση εναντίον της Ουκρανίας.