Big business για τους επαγγελματίες… ειρηνοποιούς

Ο Robert Fadel, ένας διοπτροφόρος Λιβανέζος εκατομμυριούχος από τον χώρο της λιανικής, θέλει να μιλήσει για ένα μη αναμενόμενο και μυστικοπαθή κλάδο, το χτίσιμο της ειρήνης.

«Είναι μια ανθούσα βιομηχανία», υποστηρίζει ο κος Fadel, τρώγοντας μια σαλάτα τόνου, για δύο κυρίως λόγους: «Αναδυόμενες διεθνείς και τοπικές δυνάμεις δοκιμάζουν τα όρια, δημιουργώντας τριβές. Εν τω μεταξύ, παραδοσιακοί τρόποι επίλυσης προβλημάτων -ο ΟΗΕ και άλλα πολυμερή σώματα- δεν λειτουργούν». Εκεί, λέει, βρίσκεται μια ευκαιρία για «επιχειρηματίες».

Διαμάχες, από ένοπλες συγκρούσεις έως εμπορικούς πολέμους, χρειάζονταν πάντα διαμεσολαβητές που θα βοηθήσουν να δημιουργηθούν όροι επίλυσης. Αυτοί οι ενδιάμεσοι μπορεί να είναι οποιοδήποτε σχετικά «ουδέτερο» μέρος, από έναν ιερέα έως έναν Ελβετό διπλωματικό απεσταλμένο. Τέτοιοι ρόλοι, όμως, αυξανόμενα επισημοποιούνται από «κάτω από το ραντάρ» οργανισμούς ειρήνευσης, των οποίων η δουλειά καλύπτει από την πρόληψη της βίας έως τον σχεδιασμό της δομής των διαπραγματεύσεων.

Τα τελευταία λίγα χρόνια, ο κος Fadel, πρώην πολιτικός και πρώην επικεφαλής σε αλυσίδα mall, είναι προβληματισμένος από την αλλαγή στην παγκόσμια τάξη, μακριά από την ηγεμονία των ΗΠΑ σε ένα πολυπολικό μοντέλο. Υπό αυτό το σύστημα, διαισθάνθηκε, τα πάντα θα τύχουν επαναδιαπραγμάτευσης. Θα είναι σοφό να επενδύσεις για να πείσεις τις μεγάλες δυνάμεις να συζητήσουν αντί να πολεμήσουν.

«Είναι μια διακριτή γραμμή απασχόλησης, γνωστή σε μεγάλο βαθμό μόνο σε εκείνους που εμπλέκονται ενεργά ή που περιστρέφονται γύρω από αυτή, δήλωσε ο Malik al-Abdeh που ίδρυσε ένα από τα πρώτα αντιπολιτευόμενα τηλεοπτικά κανάλια στη Συρία, πριν εργαστεί για δύο από τις μεγαλύτερες φίρμες ειρηνοποιών, το Centre for Humanitarian Dialogue της Γενεύης και το European Institute for Peace των Βρυξελλών.

Υπάρχουν καλοί λόγοι γι' αυτή τη μυστικοπάθεια. Αυτοί οι «οικοδόμοι ειρήνης» πρέπει να μιλήσουν με αυτούς που έχουν αίμα στα χέρια τους, είτε είναι ισλαμιστικές πολιτοφυλακές στην περιοχή Σαχέλ στην Αφρική είτε αυταρχικές κυβερνήσεις στον Κόλπο. Κράτη που δηλώνουν ότι «δεν συζητούν με τρομοκράτες» ή δικτάτορες που θέλουν να γίνουν υπόγειες διαπραγματεύσεις μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.

Ως μέλος του κοινοβουλίου του Λιβάνου για επτά χρόνια, ο κος Fadel είδε τις εθνοτικές εντάσεις μετά τον εμφύλιο πόλεμο να περιπλέκουν τις προσπάθειες συμβιβασμού. Τώρα, πεπεισμένος ότι οι συζητήσεις είναι η μόνη λύση, χορηγεί τους λεγόμενους «Track II» διαλόγους από το think Tank «International Crisis Group» στο οποίο είναι μέλος το Δ.Σ. Οι «Track II» είναι σιωπηλά οργανωμένες ανεπίσημες συναντήσεις μεταξύ αντιμαχόμενων πλευρών, για παράδειγμα η κυβέρνηση της Βενεζουέλας με την αντιπολίτευση, που έχουν στόχο να αναπτυχθεί μια διαδικασία για να τερματιστεί η διένεξη.

Αυτά τα γκρουπ ποικίλλουν, από μεγάλου προϋπολογισμού επιχειρήσεις όπως το αμερικανικό «Institute for Peace» έως «μπουτίκ» εταιρείες όπως το The Shaikh Group, το οποίο ιδρύθηκε στην Ντόχα από έναν πρώην επικεφαλής του Brookings Institution και εστιάζει στο να συγκληθούν «Track II» για τον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία.

Παρά τα ασαφή αποτελέσματα (αν και ξοδεύτηκαν εκατομμύρια για διάλογο στη Συρία, για παράδειγμα, δεν υπήρξε πρακτικά κανένα αντίκτυπο στον τερματισμό της βίας), τα κυβερνητικά συμβόλαια μπορεί να είναι πολύ επικερδή.

Η Μέση Ανατολή είναι μια υγιής αγορά για καταστήματα επίλυσης συγκρούσεων, με τους πολέμους που έχουν ξεσπάσει σε Συρία και Υεμένη. Με αγωγούς πετρελαίου και στρατηγικές εμπορικές οδούς να διασταυρώνονται, η περιοχή είναι γεμάτη με εχθρότητες μεταξύ κρατών και θρησκευτικές διαφορές. Οι δύο κύριες δυνάμεις (η σουνιτική πλειοψηφία στο Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας και η σιιτική πλειοψηφία στην Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν) μοιάζουν εγκλωβισμένες σε μια ατελείωτη σειρά συγκρούσεων που εκδηλώνονται σε μικρότερα, πιο αδύναμα κράτη και τροφοδοτούνται από διάφορες ασταθείς συμμαχίες. Αυτό το καλοκαίρι φτάσαμε στο όριο μιας περιφερειακής ανάφλεξης με τις μεγάλες επιθέσεις σε ενεργειακές υποδομές στον Κόλπο.

Δεδομένου αυτού του πλαισίου επιδείνωσης των εντάσεων, ίσως δεν αποτελεί έκπληξη το ότι κάποιοι πιστεύουν ότι η «βιομηχανία ειρήνης» δεν αποδίδει. «Υπάρχει ένας αυξανόμενος κυνισμός… έναντι των «Track II» και των οργανισμών ειρήνευσης. Συχνά αντιμετωπίζονται ως απλά μια «αρπαχτή», μια συμβατική δυτική απάντηση σε κρίσεις στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Έναν εύκολο τρόπο για να εμφανίζονται οι κυβερνήσεις πως κάνουν κάτι», είπε άνθρωπος που δουλεύει στο χώρο.

Ο κ. Abdeh, ωστόσο, πιστεύει ότι το πρόβλημα είναι πως η «βιομηχανία ειρήνης» έχει κολλήσει «σε μια νοοτροπία καλών αλλά μη ρεαλιστικών προθέσεων» και πρέπει να είναι περισσότερο «επιχειρηματική». Ο ίδιος έχει ανοίξει τη δική του συμβουλευτική κερδοσκοπική εταιρεία στο Λονδίνο.

«Ό,τι είναι η McKinsey ή η Boston Consulting Group για τις εταιρείες του Fortune 500, θέλω να είναι η εταιρεία μου για τη βιομηχανία επίλυσης συρράξεων», υποστηρίζει.

© The Financial Times Limited 2019. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation