Η ξεροκέφαλη «οργή» του Ερντογάν βλάπτει την Τουρκία

Ο πρόεδρος της Τουρκίας Recep Tayyip Erdogan έκανε πίσω στην απειλή του να απελάσει τους πρέσβεις των ΗΠΑ και άλλων εννέα συμμάχων του ΝΑΤΟ ή βασικών εμπορικών εταίρων. Μια τέτοια κίνηση θα διέλυε τους φθαρμένους δεσμούς που εξακολουθεί να έχει η Άγκυρα με τη Δύση, παρά την αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά του Τούρκου ηγέτη. Ο νεοσουλτάνος υπαναχώρησε από την νέα κορύφωση της ξεροκέφαλης οργής του.

Η κρίση ξέσπασε όταν οι δέκα πρέσβεις, με επικεφαλής αυτών των ΗΠΑ, της Γαλλίας και της Γερμανίας, ζήτησαν την επείγουσα απελευθέρωση του Osman Kavala, ενός φιλανθρώπου που κρατείται σε απομόνωση εδώ και τέσσερα χρόνια με βάσει εντελώς αναπόδεικτες, αλλά ατελείωτα ανακυκλούμενες κατηγορίες. Η δήλωσή τους ανέφερε πως «οι συνεχιζόμενες καθυστερήσεις στη δίκη του, περιλαμβανομένης της συγχώνευσης διαφόρων υποθέσεων και δημιουργίας νέων μετά από προηγούμενη αθώωση, ρίχνουν σκιά στον σεβασμό της δημοκρατίας και το κράτος δικαίου».

Ο Erdogan είπε πως οι υπογράφοντες δεν θα απελευθέρωναν «ληστές, δολοφόνους και τρομοκράτες» στις δικές τους χώρες. Στη συνέχεια έδωσε δημοσίως εντολή στον υπουργό Εξωτερικών του να κηρύξει και τους δέκα πρέσβεις «persona non grata» -που είναι η διπλωματική φόρμουλα για την απέλαση.

Ο Kavala, ένας χαμηλών τόνων άνθρωπος που έχει μετατραπεί σε φάρο αντίστασης, είπε πως δεν θα έχει δίκαιη δίκη και πως δεν θα παραβρίσκεται πλέον στο δικαστήριο (αν και θα βρίσκονται οι δικηγόροι του) για να ακούει την υποκαφκική παρωδία των κατηγοριών εναντίων του.

Ο Erdogan κήρυξε τη νίκη έναντι των αμερικάνων και των ευρωπαίων, οι οποίοι επανέλαβαν την δέσμευσή τους στη Σύμβαση της Βιέννης για τις διπλωματικές σχέσεις –που απαγορεύει την παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις μιας άλλης χώρας.

Αυτό μπορεί να πείσει τους προσηλυτισμένους πως ο ήρωάς τους ανάγκασε τις μεγάλες δυνάμεις να κάνουν πίσω. Στη χειρότερη περίπτωση, πολλοί θα το δουν ως ισοπαλία. Οι υπογράφοντες λένε πως το διάβημά τους ήταν σύμφωνο με τη Σύμβαση της Βιέννης. Αυτοί που πάντα ήταν αντίθετοι στον Erdogan, που έχουν διογκωθεί από την οργή των πρώην υποστηρικτών του λόγω της κακοδιαχείρισης της οικονομίας, θα περιμένουν να δουν τι θα γίνει στη συνέχεια.

Βεβαίως, αυτή η διπλωματική εκεχειρία σταμάτησε προς στιγμήν την κατάρρευση του νομίσματος της Τουρκίας. Αλλά η λίρα ήδη όδευε ταχύτατα προς τα κάτω, πριν από αυτές τις εξελίξεις· και ο Erdogan συνεχίζει να υπαγορεύει μειώσεις στα επιτόκια που πιστεύει πως είναι η αιτία και όχι το φρένο για τον χρόνιο πληθωρισμό της Τουρκίας.

Ούτε θα σταματήσει τα δικαστήρια της Νέας Υόρκης από το να διώξουν την κρατική Halkbank για παραβίαση των κυρώσεων κατά του Ιράν. Δεν θα πείσει την Ουάσινγκτον να υποχωρήσει στο θέμα της απαγόρευσης πωλήσεων μαχητικών αεροσκαφών στην Άγκυρα λόγω της αγοράς του συστήματος αεράμυνας από τη Ρωσία, που οι ΗΠΑ θεωρούν ως τον κούκο στη φωλιά του ΝΑΤΟ.

Αυτοί που θεωρούν πως όλα αυτά έχουν να κάνουν με τον Erdogan που επιστρατεύει τον συνασπισμό των νεοϊσλαμιστών και υπερεθνικιστών του προκειμένου να στρέψει την προσοχή από τα οικονομικά προβλήματα, έχουν εν μέρει μόνο δίκιο. Ο εθνικός λαϊκισμός του, καθώς οι δημοσκοπικές του επιδόσεις κάνουν βουτιά, αποτελεί τακτική. Αλλά η αντιπάθεια του προέδρου προς τον Kavala είναι ενστικτώδης.

Ο Kavala πάντα ήταν περισσότερο πολιτιστικός παρά πολιτικός ακτιβιστής, εργαζόμενος για να θεραπεύσει τις ιστορικές πληγές των μειονοτήτων της Τουρκίας, ιδιαίτερα των Κούρδων και των Αρμενίων. Οι κατηγορίες εναντίον του, όπως παραδέχονται κατ’ ιδίαν ακόμα και οι σύμμαχοι του Erdogan, είναι γελοίες.

Ο Erdogan κατηγορεί τον Kavala ότι οργάνωσε τις αυθόρμητες διαδηλώσεις που ξέσπασαν το 2013 σε όλη την Τουρκία ως γενική πρόβα για τη βίαιη απόπειρα πραξικοπήματος των μέσω του 2016, για την οποία το καθεστώς κατηγορεί τους πρώην συμμάχους του, μια μυστικοπαθή ομάδα της οποίας ηγείται ο ισλαμιστής ιμάμης Fetullah Gulen, που είχε στελέχη στο δικαστικό σώμα, στον στρατό και στις υπηρεσίες ασφαλείας.

Ο Erdogan αποκαλεί τον Kavala τον «Κόκκινο Soros» ή το «Απομεινάρι του Soros», αναφερόμενος στον δισεκατομμυριούχο φιλάνθρωπο George Soros, καθώς ο Kavala ήταν μέλος του ΔΣ του ιδρύματος Open Society του Soros. Άνθρωποι σαν τον Kavala και τους φίλους του ήταν αυτοί που είχαν πρώτοι προειδοποιήσει τον Erdogan για τους Γκιουλενιστές.

Όταν ο Kavala αθωώθηκε πέρυσι ελλείψει αποδείξεων, ξανα-συνελήφθη μόλις έβγαινε από τη φυλακή για ακόμα πιο ευφάνταστες κατηγορίες. Πρόκειται για μια προσωπική δίωξη.

Όταν ο Erdogan και το κυβερνών του κόμμα έχασαν την πλειοψηφία στις εκλογές του Ιουνίου 2015, το Λαϊκό Δημοκρατικό κόμμα (HDP), η πρώτη ανοικτά φιλοκουρδική ομάδα που μπήκε στη Βουλή, αλλά στη συνέχεια ένας συνασπισμός της αριστεράς, ήρθε τρίτο κόμμα με περισσότερες από 6 εκατ. ψήφους και 80 έδρες. Ο εορτασμός της νίκης έγινε στο εστιατόριο του Kavala στην Κωνσταντινούπολη.

Ο Erdogan έπεισε τον εαυτόν του πως ο Kavala και ο Selahattin Demirtas, ο ηγέτης του HDP που επίσης βρίσκεται στη φυλακή, προσπαθούσαν να του μπλοκάρουν τον δρόμο προς την ρωσικού τύπου προεδρία που έχει τώρα. Ο Erdogan έκανε τον Kavala διεθνές ζήτημα την ώρα που η εγχώρια αντιπολίτευσή του αρχίζει να πιστεύει πως μπορεί ο Τούρκος πρόεδρος να αυτοκαταστραφεί.

Αυτό που οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι είπαν για τον Kavala και την απουσία κράτους δικαίου σε μια συμμαχική χώρα δεν μπορούν να το πάρουν πίσω. Θα μετρηθούν από αυτό που κάνουν, όχι από αυτό που λένε.

© The Financial Times Limited 2021. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation