Δείτε εδώ την ειδική έκδοση

Oι διχόνοιες στη Δύση απειλούν το μέλλον της Ουκρανίας

Σε στρατιωτικούς όρους, το Κίεβο χάνει έδαφος καθώς οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους έχουν διαφορετική οπτική για τους πραγματικούς στόχους του πολέμου. Η κρίσιμη σημασία των... ορισμών.

Oι διχόνοιες στη Δύση απειλούν το μέλλον της Ουκρανίας
  • του Gideon Rachman

Στις αρχές του πολέμου του Βιετνάμ, ο πρόεδρος Lyndon Johnson ρώτησε έναν από τους κορυφαίους στρατηγούς του τι θα χρειαστεί «για να γίνει η δουλειά». Η ανώφελη απάντηση ήταν να ζητηθεί ένας ορισμός για τη «δουλειά». Μελέτη του Λευκού Οίκου που διενεργήθηκε αργότερα όρισε τη νίκη στο Βιετνάμ ως την «επίδειξη στους Βιετκόνγκ πως δεν μπορούν να νικήσουν».

Τώρα, καθώς υποστηρίζουν την Ουκρανία στον πόλεμό της με τη Ρωσία, οι δυτικές δυνάμεις για μια ακόμα φορά μπαίνουν στον πειρασμό να ορίσουν τη νίκη ως τη «μη ήττα». Οι Ουκρανοί ανησυχούν πως θα τους δοθούν μόλις τόσα ώστε να συνεχίσουν να πολεμούν, αλλά όχι αρκετά για να νικήσουν τη Ρωσία. Πρόκειται για μια βασανιστική προοπτική, σε μια περίοδο που οι πόλεις τους καταστρέφονται και ο ουκρανικός στρατός χάνει εκατοντάδες άνδρες την ημέρα καθώς πολεμά για να αποτρέψει τη ρωσική προέλαση.

Πρόσφατο άρθρο του προέδρου Joe Biden όριζε τον βασικό στόχο της Αμερικής ως τη διατήρηση μιας ελεύθερης και ανεξάρτητης Ουκρανίας. Ο καγκελάριος της Γερμανίας Olaf Scholz έχει συχνά πει πως η Ρωσία δεν πρέπει να κερδίσει -αλλά δεν έχει πει ποτέ πως η Ουκρανία πρέπει να νικήσει. Εκπρόσωπος του Emmanuel Macron ενημέρωσε ανώνυμα πως η Γαλλία θέλει η Ουκρανία να νικήσει, αλλά ο πρόεδρος ο ίδιος δεν έχει ακόμα αρθρώσει αυτές τις λέξεις.

Αντιθέτως, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Boris Johnson δήλωσε απλά πως «η Ουκρανία πρέπει να κερδίσει». Και η πρωθυπουργός της Εσθονίας Kaja Kallas έχει πει πως «η νίκη πρέπει να είναι ο στόχος και όχι κάποια ειρηνευτική συμφωνία».

Η διαφορά μεταξύ εκείνων που ζητούν τη νίκη της Ουκρανίας και εκείνων που περιορίζονται στο να λένε ότι η Ρωσία δεν πρέπει να κερδίσει είναι κάτι πολύ περισσότερο από ζήτημα σημειολογικό. Υπαγορεύει κρίσιμες αποφάσεις σχετικά με το είδος των όπλων που θα παρασχεθούν στην Ουκρανία -και εάν και πότε θα υπάρξει πίεση για μια ειρηνευτική διευθέτηση. Η εσθονική απόρριψη «κάποιας ειρηνευτικής συμφωνίας» έρχεται σε αντίθεση με τον δεδηλωμένο στόχο του Biden να βάλει την Ουκρανία «στην ισχυρότερη δυνατή θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».

Πίσω από αυτές τις απόψεις βρίσκεται μια διαφορά στην αντίληψη της απειλής. Όσοι βλέπουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο ως τον ρωσικό ιμπεριαλισμό είναι έτοιμοι να ζητήσουν τη νίκη της Ουκρανίας. Αυτό το στρατόπεδο περιλαμβάνει την Πολωνία, τη Βρετανία, τις χώρες της Βαλτικής και τη Φινλανδία.

Όσοι ανησυχούν περισσότερο για τον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Δύσης θα μιλήσουν μόνο για τη μη νίκη της Μόσχας. Φοβούνται ότι η πίεση για ξεκάθαρη νίκη της Ουκρανίας θα μπορούσε να οδηγήσει σε άμεση σύγκρουση μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης ή στη χρήση ρωσικών πυρηνικών όπλων. Σε αυτό το στρατόπεδο βρίσκονται η Γαλλία και η Γερμανία.

Οι ΗΠΑ, κυρίως, βρίσκονται κάπου στη μέση -προσπαθούν να εξισορροπήσουν την απάντησή τους και στις δύο απειλές, καθώς παρέχουν το μεγαλύτερο μέρος της στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία. Η κυρίαρχη άποψη στην κυβέρνηση Biden είναι ότι, έχοντας ανησυχήσει υπερβολικά για το ενδεχόμενο πυρηνικής σύγκρουσης στην αρχή του πολέμου, η Δύση κινδυνεύει τώρα να ανησυχεί υπερβολικά λίγο.

Το ρωσικό στρατιωτικό δόγμα επιτρέπει τη χρήση πυρηνικών όπλων σε περίπτωση υπαρξιακής απειλής για το έθνος. Ανώτεροι Αμερικανοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι είναι πιθανό ο ηγέτης της Ρωσίας Vladimir Putin να θεωρήσει μια ταπεινωτική ήττα στην Ουκρανία ως αντιπροσωπευτική αυτού του είδους υπαρξιακής απειλής. Αυτό δημιουργεί μια παράδοξη κατάσταση -στην οποία όσο καλύτερα τα πάει η Ουκρανία στο πεδίο της μάχης, τόσο πιο επικίνδυνη γίνεται η κατάσταση.

Αυτές οι ανησυχίες προκαλούν πραγματική προσοχή στην πολιτική των ΗΠΑ και είναι ο λόγος που η Ουάσιγκτον αποφάσισε να περιορίσει το βεληνεκές των νέων πυραύλων που προμηθεύει στην Ουκρανία. Οι Αμερικανοί αποφάσισαν να μη στείλουν πυροβολικό που μπορεί να πλήξει βαθιά στο έδαφος της Ρωσίας, γιατί αυτό μπορεί να μοιάζει πάρα πολύ με άμεση επίθεση των ΗΠΑ (εν τω μεταξύ, η παράδοση βαρέων όπλων από τη Γερμανία συνεχίζει να καθυστερεί).

Όλα αυτά αποτελούν πηγή βαθιάς απογοήτευσης για εκείνους στη δυτική συμμαχία που πιστεύουν ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι ο ρωσικός ιμπεριαλισμός -όχι η ρωσική ήττα. Επισημαίνουν τις πρόσφατες δηλώσεις του Putin στις οποίες ο ίδιος χρίστηκε κληρονόμος του Μεγάλου Πέτρου, για την ανάκτηση -όπως το έθεσε- και την επέκταση του ρωσικού εδάφους.

Αυτή η σχολή σκέψης απορρίπτει την ιδέα ότι ο Putin θα χρησιμοποιήσει ποτέ τα πυρηνικά -υποστηρίζοντας ότι ο Ρώσος ηγέτης ανέκαθεν επέδειξε ισχυρό ένστικτο αυτοσυντήρησης. Πιστεύουν ότι ο μόνος τρόπος για να τερματιστεί οριστικά η ρωσική αυτοκρατορική απειλή είναι να ταπεινωθεί ο Putin. Αυτό οδηγεί σε έκκληση για πολύ πιο επιθετικές στρατιωτικές κινήσεις -όπως το να παρασχεθούν στο Κίεβο τα μέσα για να βυθίσει τον ρωσικό στόλο που αυτή τη στιγμή αποκλείει τα ουκρανικά λιμάνια.

Έχοντας επίγνωση της ανάγκης διατήρησης της δυτικής ενότητας, η Αμερική και οι σύμμαχοί της έχουν καταλήξει σε μερικές λεκτικές φόρμουλες στις οποίες μπορούν όλοι να συμφωνήσουν. Όλοι, συμπεριλαμβανομένου του Scholz και του Macron, συμφωνούν ότι δεν θα επιβληθεί ειρηνευτική συμφωνία στην Ουκρανία. Αλλά η ανησυχία της Ουκρανίας είναι ότι θα αναγκαστούν, de facto, να παραχωρήσουν εδάφη επειδή δεν θα τους δοθούν αρκετά ισχυρά όπλα, ώστε να εμποδίσουν τη Ρωσία να προχωρήσει στο πεδίο της μάχης.

Πολλά θα εξαρτηθούν από τον αντίκτυπο των νέων συστημάτων πυροβολικού που υποσχέθηκαν στην Ουκρανία τις επόμενες εβδομάδες. Παρά τις υποβόσκουσες διχόνοιες τους, οι περισσότερες δυτικές κυβερνήσεις φαίνεται να πιστεύουν ότι εάν η Ουκρανία μπορέσει να αναγκάσει τη Ρωσία να επιστρέψει εκεί όπου ξεκίνησαν οι ένοπλες δυνάμεις της στις 24 Φεβρουαρίου, πριν από την εισβολή, τότε αυτό θα παρείχε τη βάση για σοβαρές διαπραγματεύσεις.

Δυστυχώς, όμως, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι η Ουκρανία μπορεί να επιτύχει αυτού του είδους τη νίκη -ή ότι οποιαδήποτε πλευρά θα σταματήσει να πολεμά, εάν επιτευχθούν οι γραμμές της 24ης Φεβρουαρίου. Στην Ουκρανία, όπως και στο Βιετνάμ, ο ορισμός της νίκης είναι επικίνδυνα άπιαστος και το αποτέλεσμα μπορεί να είναι ένας μακρύς, βάναυσος πόλεμος φθοράς.

© The Financial Times Limited 2022. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation

ΣΧΟΛΙΑ ΧΡΗΣΤΩΝ

blog comments powered by Disqus
v