Το ιδιαίτερο στοίχημα για business στην Αρκτική

Η Αρκτική, όπως έχουν καταλάβει όλοι, από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και κάτω, είναι μια τεράστια ευκαιρία καθώς διαθέτει τα περισσότερα από τα κρίσιμα ορυκτά και τις πηγές που χρειάζεται η Δύση (και που, αυτή τη στιγμή, στην πραγματικότητα έχει μόνο η Κίνα).

Αλλά αποτελεί εξίσου τεράστια πρόκληση καθώς τα περισσότερα από αυτά τα ορυκτά είτε βρίσκονται κάτω, από πάγο ή είναι μακριά από τους υπάρχοντες οικισμούς. Άρα οι υποδομές στα βόρεια θα είναι κρίσιμες για την ανάπτυξη της Αρκτικής. Για κάθε ορυχείο στη Γροιλανδία, πιθανόν θα χρειαστούν δρόμοι, στέγη, ένα λιμάνι κ.ά.

«Γνωρίζουμε πως δεν είναι εύκολο να έχεις πρόσβαση στη Γροιλανδία. Η φύση μας είναι σκληρή, και ζούμε στην Αρκτική. Το επίπεδο υποδομών δεν είναι υψηλό. Αλλά έχουμε πολλές από τις λύσεις για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και για την πράσινη ανάπτυξη» μου είπε η υπουργός Εξωτερικών της Γροιλανδίας Vivian Motzfeldt.

Οι προοπτικές για τις δυτικές επιχειρήσεις είναι υψηλές –αλλά οι κίνδυνοι είναι επίσης ευμεγέθεις. Σε ένα συνέδριο για την Αρκτική που πραγματοποιήθηκε στην Ισλανδία την περασμένη εβδομάδα στελέχη από την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και τον Καναδά ιδιαίτερα ασχολήθηκαν με ορισμένα από τα διλήμματα. Οι απαντήσεις τους θα καθορίσουν το πόσο γρήγορα και επιτυχώς θα αναπτυχθεί η Αρκτική.

Ο Rob Gillam είναι διευθύνων σύμβουλος ενός εκ των ελάχιστων αποκλειστικά αρκτικών fund managers, της McKinley Management στην Αλάσκα. Λέει πως οι συνθήκες υπάρχουν για «μια απότομη άνοδο στις επενδύσεις στις υποδομές» αλλά δεν είναι καθόλου εγγυημένη η έκρηξή τους. «Οι outsiders που φέρνουν χρήμα δεν θα πετύχουν αν δεν εξασφαλίσουν βαθιά τοπική εμπλοκή», προσθέτει.

Το Τραμπ έχει δώσει μεγάλη προσοχή στις υποδομές στην Αλάσκα, ξεμπλοκάροντας ένα οδικό έργο που έχει προταθεί εδώ και πολύ καιρό αλλά έχει καθυστερήσει πολύ, και το οποίο θεωρείται ζωτικής σημασίας για τη μεταφορά ορυκτών, ενώ σύντομα αναμένεται να αρχίσει η κατασκευή του πρώτου λιμανιού βαθέων υδάτων στην αμερικανική πλευρά της Αρκτικής.

Αλλά ο Gillam εφιστά προσοχή, τονίζοντας πως υπάρχουν πολλά κρυμμένα εμπόδια για την ανάπτυξη στην Αρκτική, όπως ο περιορισμένος αριθμός φορτηγών που απαιτούνται για να μεταφερθεί το χαλίκι που απαιτείται σχεδόν για κάθε κατασκευαστικό έργο.

Η κατασκευή των υποδομών συνήθως απαιτεί εξειδικευμένο εξοπλισμό και ειδίκευση που σπανίως υπάρχει στις απόμακρες περιοχές της Αρκτικής, παρέχοντας απρόσμενες ευκαιρίες για εκείνους που θα ανοίξουν τον δρόμο.

Η Amaroq, ένας εισηγμένος σε Βρετανία και Καναδά όμιλος ορυκτών, άνοιξε πρόσφατα ένα από τα πρώτα ορυχεία της Γροιλανδίας και τώρα προσφέρει τον εξοπλισμό γεωτρήσεων και την εμπειρία της στην κατασκευή υποδομών σε άλλους που προσπαθούν να εγκατασταθούν εκεί. Η πρόοδος εξακολουθεί να είναι αργή, με τους εργάτες των ορυχείων συχνά να αποδίδουν την ευθύνη στο σκληρό περιβάλλον.

Ο Paul Gibbs, πρόεδρος του τμήματος παγκόσμιας επιχειρηματικής ανάπτυξης της Techtel, λέει πως ο ίδιος και άλλοι στον αμερικανικό κατασκευαστικό όμιλο εξεπλάγησαν όταν διαπίστωσαν πως είχαν πραγματοποιήσει περισσότερα από 100 projects βόρεια του Αρκτικού Κύκλου. Λέει πως η προστασία το περιβάλλοντος και των τοπικών κοινοτήτων, που συχνά είναι πολύ μικρές για δεδομένα μη Αρκτικών περιοχών, είναι ζωτικής σημασίας.

«Η κατασκευή υποδομών σε ακραία και απομακρυσμένα κρύα κλίματα απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό και επιλογή υλικών, κατάλληλων και εποχικών μεθόδων εκτέλεσης κατασκευών και προσεκτική υλικοτεχνική υποστήριξη για να διασφαλιστεί η σίγουρη παράδοση», προσθέτει.

Όλοι οι εμπλεκόμενοι λένε πως είναι ζωτικής σημασίας η συμμετοχή των τοπικών πληθυσμών. Αλλά πολλά από προβλήματα με τα υπάρχοντα projects πηγάζουν από αυτό ακριβώς.  

Οι κτηνοτρόφοι ταράνδων Sámi τόσο στη βόρεια Νορβηγία και όσο και στη Σουηδία έχουν διαμαρτυρηθεί έντονα τόσο για τα αιολικά πάρκα όσο και για τα projects ορυχείων που διαταράσουν τις περιοχές βόσκησης, οδηγώντας σε κατηγορίες περί «πράσινου εποικισμού» -επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν την κλιματική αλλαγή για να βλάψουν τους αυτόχθονες πληθυσμούς.

Η Sara Olsvig, πρόεδρος του Inuit Circumpolar Council, λέει πως πάνω από τα μισά γνωστά κοιτάσματα κρίσιμων ορυκτών που απαιτούνται για την ενεργειακή μετάβαση «βρίσκονται πάνω ή κοντά στα εδάφη των αυτοχθόνων πληθυσμών». Προσθέτει: «αν κοιτάξεις στον κλάδο των ορυκτών, φέρει ένα τρομερό ιστορικό παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αναγκαστικών μετεγκαταστάσεων, αποψίλωσης, διαρπαγής γης. Άρα αντιμετωπίζουμε μια τεράστια πρόκληση».

Ο κίνδυνος –όπως φαίνεται και από τη ρητορική του Τραμπ ότι θα πάρει τον έλεγχο της Γροιλανδίας από την Δανία, ενδεχομένως και δια της βίας- είναι πως οι outsiders θα προσπαθήσουν να υπαγορεύσουν τους όρους. Αλλά, όπως και με τον Τραμπ, αυτό δεν αποτελεί εγγύηση επιτυχίας.

Η λειτουργία σε τέτοιες απομακρυσμένες περιοχές χρειάζεται την τοπική εμπειρογνωμοσύνη. «Πρέπει να γνωρίζεις τα τοπικά έθιμα και τις ευαισθησίες των αυτοχθόνων στην Αρκτική, που είναι ασυνήθιστα και δεν μοιάζουν με αυτά άλλων περιοχών», λέει ο Gillam.

Το πώς οι μεταλλευτικές και οι άλλες επιχειρήσεις θα το προσεγγίσουν αυτό, θα μπορούσε κάλλιστα να αποφασίσει αν η Αρκτική θα είναι περισσότερο ευκαιρία ή περισσότερο πρόκληση την επόμενη δεκαετία.  

© The Financial Times Limited 2025. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation