Wolf: Γιατί ο κόσμος πρέπει να ανησυχεί για τα stablecoins

Πριν από μερικούς μήνες, ο πεθερός ενός εκ των γιων μου, ο οποίος ζει στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, του έστειλε ένα σημαντικό -για αυτόν- χρηματικό ποσό στην οικογένειά του στην Αγγλία.

Τα χρήματα δεν έφτασαν ποτέ. Ακόμα χειρότερα, ήταν αδύνατον να ανακαλυφθεί τι είχε συμβεί στα λεφτά. Η τράπεζά του επικοινώνησε με τον μεσάζοντα που χρησιμοποιούσε, αλλά της είπαν πως η τράπεζα-προορισμός στο Ηνωμένο Βασίλειο, μια από τις μεγαλύτερες της χώρας, δεν απαντούσε στα ερωτήματα.

Ρώτησα συναδέλφους τι θα μπορούσε να είχε συμβεί και με συμβούλευσαν πως μπορεί να είχε κάτι να κάνει με ξέπλυμα χρήματος. Εν τω μεταξύ, ο συμπέθερός μου ήταν απελπισμένος. Έπειτα, δυο μήνες αργότερα, τα χρήματα επανεμφανίστηκαν ξαφνικά στον λογαριασμό του. Εξακολουθεί να μην έχει ιδέα τι έγινε στο μεταξύ.

Τέτοια περιστατικά απέχουν παντελώς από οτιδήποτε έχω βιώσει εγώ όταν μετέφερα χρήματα μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ. Σε αυτή την πλευρά του Ατλαντικού, οι μεταφορές είναι ομοιόμορφα αξιόπιστες και γρήγορες. Αυτό μπορεί να είναι λόγος για τον οποίον οι Αμερικάνοι να καλοδεχθούν τη χρήση των «stablecoins» ως εναλλακτική του τραπεζικού τους συστήματος.

Ο Daniel Davies σημείωσε δυο ακόμα λόγους: το σχετικά υψηλό κόστος πληρωμών που γίνονται μέσω πιστωτικών καρτών (που είναι περίπου πενταπλάσιες των αντίστοιχων στην Ευρώπη!) και το υπέρογκο κόστος των διασυνοριακών εμβασμάτων. Και τα δυο αντανακλούν την αποτυχία να ρυθμιστούν τα ισχυρά αμερικανικά ολιγοπώλια.

Η Gillian Tett των FT, σε άρθρο της τον περασμένο μήνα, επεσήμανε ένα διαφορετικό κίνητρο για την θετική στάση της κυβέρνησης Τραμπ για τα stablecoins. Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, έχει ένα πρόβλημα: τον τεράστιο όγκο του χρέους των αμερικανικών treasuries που οι ΗΠΑ χρειάζονται ο κόσμος να διακρατά με μέτρια επιτόκια. Μια λύση, όπως σημειώνει, είναι να προωθήσει την ευρεία χρήση stablecoins σε δολάριο, όχι τόσο εγχώρια, όσο οπουδήποτε αλλού. Αυτό, όπως σημειώνει η Tett, θα ήταν καλό για την αμερικανική κυβέρνηση.

Ωστόσο, κανένας από αυτούς δεν είναι καλός λόγος για να καλοδεχθούμε τα stablecoins που στηρίζονται στο δολάριο. Όπως υποστηρίζει η Helene Rey του London Business School, «για τον υπόλοιπο κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης, η ευρεία υιοθέτηση stablecoins σε δολάριο ΗΠΑ για σκοπούς πληρωμών θα ισοδυναμούσε με την ιδιωτικοποίηση του κέρδους των κυβερνήσεων ή των κεντρικών τραπεζών από την έκδοση νομισμάτων (seigniorage) από παγκόσμιους παράγοντες».

Αυτή, λοιπόν, θα ήταν μια ακόμα θηρευτική κίνηση από την υπερδύναμη. Εναλλακτικά, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να στραφούν προς ένα λιγότερο κοστοβόρο σύστημα πληρωμών και μια λιγότερο σπάταλη κυβέρνηση. Αλλά κανένα από αυτά δεν είναι πιθανό.

Γενικά, τα stablecoins -περιουσιακά στοιχεία που παρουσιάζονται ως ψηφιακές εναλλακτικές στο fiat χρήμα, ιδιαίτερα τα αμερικανικά δολάρια- φαίνεται να έχουν ένα λαμπρό μέλλον. Ήδη, όπως σημειώνει η Tett, «παίκτες όπως η Standard Chartered προβλέπουν πως ο τομέας των stablecoins θα αναπτυχθεί από τα 280 δισ. δολάρια στα 2 τρισ. δολάρια μέχρι το 2028».

Το μέλλον των stablecoins μπορεί πράγματι να είναι λαμπρό. Αλλά θα πρέπει να το καλοδεχθούν άνθρωποι άλλοι εκτός των εκδοτών, εγκληματιών διαφόρων ειδών και του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών; Όχι.

Ναι, τα stablecoins είναι πολύ πιο σταθερά από το bitcoin, ας πούμε. Αλλά η φερόμενη ως «σταθερότητα» τους πιθανό να αποδειχθεί «απάτη», σε σχέση με αυτήν του δολαρίου σε μετρητά ή μιας τράπεζας.

Το ΔΝΤ, ο ΟΟΣΑ και η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών έχουν εκφράσει σοβαρές ανησυχίες. Το ενδιαφέρον είναι πως η BIS καλοδέχεται την ιδέα του «tokenization»: έτσι, «συγκεντρώνοντας τα tonekised αποθέματα των κεντρικών τραπεζών, τα χρήματα των εμπορικών τραπεζών και τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία στον ίδιο χώρο, ένα ενοποιημένο ledger μπορεί να αξιοποιήσει όλα τα οφέλη του tokenization».

Εν τούτοις, η BIS εξακολουθεί να ανησυχεί πως τα stablecoins δεν θα καταφέρουν να περάσουν «τα τρία βασικά τεστ της ενότητας (singleness), της ελαστικότητας και της αξιοπιστίας».

Τι σημαίνει αυτό; Η  ενότητα (singleness) περιγράφει την ανάγκη όλες οι μορφές ενός δεδομένου χρήματος να είναι ανταλλάξιμες με ένα άλλο σε ισοτιμία, οποιαδήποτε στιγμή. Αυτό είναι το θεμέλιο της εμπιστοσύνης στο χρήμα. Η ελαστικότητα αφορά την ικανότητα να πραγματοποιούνται πληρωμές όλων των μεγεθών χωρίς εμπλοκές. Η αξιοπιστία σημαίνει την ικανότητα να περιορίζονται τα οικονομικά εγκλήματα και άλλες παράνομες δραστηριότητες. Οι κεντρικές τράπεζες και άλλοι ρυθμιστικοί φορείς παίζουν κεντρικό ρόλο σε όλα αυτά.

Τα stablecoins, όπως λειτουργούν σήμερα, υπολείπονται αυτών των απαιτήσεων: είναι αδιαφανή, μπορούν εύκολα να χρησιμοποιηθούν από εγκληματίες και έχουν αβέβαιη αξία. Τον περασμένο μήνα η S&P Global Ratings υποβάθμισε το USDT του Tether, το σημαντικότερο stablecoin σε δολάριο, σε «weak». Αυτό δεν είναι αξιόπιστο χρήμα. Τα «ιδιωτικά» χρήματα συχνά έχουν αποτύχει σε περιόδους κρίσης. Αυτό είναι πολύ πιθανό να ισχύει και για τα stablecoins.

Ας υποθέσουμε, τότε, πως οι ΗΠΑ θα προωθήσουν τη χρήση ελαφρώς ρυθμισμένων stablecoins, εν μέρει για να ενισχύσουν τον κυρίαρχο ρόλο του αμερικανικού δολαρίου και να βοηθήσουν έτσι στη χρηματοδότηση των τεράστιων δημοσιονομικών ελλειμμάτων τους. Τι θα πρέπει να κάνουν οι άλλες χώρες;

Η απάντηση είναι να αμυνθούν όσο καλύτερα μπορούν. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις ευρωπαϊκές χώρες. Άλλωστε, με τη νέα τους στρατηγική εθνικής ασφάλειας, οι ΗΠΑ έχουν καταστήσει σαφές πως είναι ανοιχτές στις εχθρικές κινήσεις ενάντια στη δημοκρατική Ευρώπη.

Άρα, οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να σκεφτούν πώς μπορεί να εισαγάγουν τα stablecoins στα δικά τους νομίσματα που είναι πιο διαφανή, καλύτερα ρυθμισμένα και ασφαλέστερα από αυτά που είναι πιθανό να παράγουν τώρα οι ΗΠΑ.

Η προσέγγιση της Τράπεζα της Αγγλίας μοιάζει με λογικό μοντέλο: μόλις το περασμένο μήνα, εισήγαγε ένα «προτεινόμενο ρυθμιστικό καθεστώς για συστημικά stablecoins σε στερλίνα», υποστηρίζοντας πως «η χρήση ρυθμισμένων stablecoins θα μπορούσε να οδηγήσει σε ταχύτερες, φθηνότερες πληρωμές λιανικής και χονδρικής, με μεγαλύτερη λειτουργικότητα, τόσο στο εσωτερικό όσο και διασυνοριακά». Αυτό φαίνεται να είναι το καλύτερο σημείο εκκίνησης.

Οι άνθρωποι που είναι τώρα υπεύθυνοι για τις ΗΠΑ αγαπούν πολύ το ρητό των Big Tech «κινήσου γρήγορα και σπάσε πράγματα». Στην περίπτωση του χρήματος, αυτό θα μπορούσε να είναι καταστροφικό.

Ναι, υπάρχουν λόγοι να εκμεταλλευθούμε τις πιθανότητες των νέων τεχνολογιών για τη δημιουργία ταχύτερων, πιο αξιόπιστων και ασφαλέστερων νομισματικών συστημάτων και συστημάτων πληρωμών. Οι ΗΠΑ οπωσδήποτε το χρειάζονται. Αλλά ένα σύστημα που κάνει απατηλές υποσχέσεις για σταθερότητα, διευκολύνει την ανεύθυνη δημοσιονομική πολιτική και ανοίγει την πόρτα στην εγκληματικότητα και τη διαφθορά, δεν είναι κάτι που χρειάζεται ο κόσμος.

Θα πρέπει να αντισταθούμε.