Η παραοικονομία στήριγμα σε περιόδους κρίσης

Η εκτεταμένη παραοικονομία, όπως η ελληνική, μπορεί να στηρίξει μία χώρα σε περιόδους κρίσης. Όμως το ίδιο ισχύει και με την απόλυτη τιμιότητα των πολιτών. Όλα εξαρτώνται από την εμπιστοσύνη τους προς το κράτος.

Δημοσιεύθηκε: 28 Δεκεμβρίου 2009 - 09:17

Ralph Atkins (Φρανκφούρτη)

Η παραοικονομία στήριγμα σε περιόδους κρίσης

Η παράνομη ή "σκιώδης" οικονομία μπορεί να στηρίξει τις ευρωπαϊκές χώρες κατά τη διάρκεια της ύφεσης, όμως η παράνομη οικονομική δραστηριότητα θα πρέπει να είναι υπερβολική, όπως τονίζεται σε έρευνα της Deutsche Bank.

Χώρες με υψηλή παρουσία εργαζομένων σε αυθαίρετη δόμηση, με μη καταγεγραμμένες μεταφορές κεφαλαίων, με φοροδιαφυγή ή παράνομες δραστηριότητες όπως η διακίνηση ναρκωτικών έχουν βρεθεί αντιμέτωπες με ηπιότερη συρρίκνωση των οικονομιών τους κατά τη διάρκεια της τρέχουσας κρίσης, τουλάχιστον σε σύγκριση με τους τίμιους γείτονές τους, σύμφωνα με την έρευνα της Deutsche Bank.

Όμως, η όλη υπόθεση "λειτουργεί" μόνο εάν η παραοικονομία είναι μεγάλη - όπως συμβαίνει στην περίπτωση της Ελλάδας, όπου ο πρωθυπουργός της κ. Γιώργος Παπανδρέου παραδέχθηκε πρόσφατα ότι η διαφθορά έχει κατακλύσει τον δημόσιο τομέα της χώρας.

Παρά τα τεράστια δημοσιονομικά προβλήματα, η ελληνική οικονομία έχει συρρικνωθεί μόλις 1%, έναντι μείωσης 4% για το σύνολο της οικονομίας της Ε.Ε.

Στο αντίπερα άκρο, σύμφωνα με την Deutsche Bank, βρίσκονται χώρες με πληθυσμό που είναι "απόλυτα τίμιος", κάτι που ισχύει στις περιπτώσεις των χωρών Αυστρία, Γαλλία ή Ολλανδία, οι οποίες επίσης κατορθώνουν να αντιμετωπίσουν καλύτερα την κρίση.

Υπογραμμίζοντας ότι η εν λόγω έρευνα δεν θα πρέπει να ληφθεί απόλυτα σοβαρά υπόψη, η Deutsche Bank τονίζει ότι οι χώρες που έχουν τη χειρότερη πορεία, μεταξύ των οποίων και η Γερμανία, είναι αυτές όπου "είτε οι πολίτες τους δεν είναι απόλυτα πιστοί στην επαγγελματική ηθική, όπως συμβαίνει στην Αυστρία, είτε δεν κάνουν τόσο μεγάλη προσπάθεια να εξαπατήσουν το κράτος όπως στην περίπτωση της Ελλάδας".

Το "πλέον αρνητικό επίπεδο της παραοικονομίας", σύμφωνα πάντα με την Deutsche Bank, αντιστοιχεί στο 14,3318% του επίσημου ΑΕΠ. Στη Γερμανία η παραοικονομία αντιστοιχεί στο 14,6% του επίσημου ΑΕΠ, δηλαδή η χώρα "βρίσκεται στα όρια του χειρότερου σεναρίου", με βάση την έρευνα.

Ως αποτέλεσμα, η Γερμανία είναι αντιμέτωπη με δύο επιλογές: να ακολουθήσει το παράδειγμα "επιτυχημένων χωρών" όπως η Ελλάδα και να μην "καλέσει έναν παράνομο 'νυχτερινό' κατασκευαστή μόνο για να βάψει το living room αλλά και για να χτίσει όλο το σπίτι", ή να ακολουθήσει το μονοπάτι της αρετής.

Ο κ. Sebastian Kubsch, επικεφαλής της έρευνας, παραδέχεται ότι δεν μπορεί "να βρει μία ευθεία απάντηση" γιατί η εκτεταμένη ή έστω η μικρή παραοικονομία βοήθησε κάποια χώρα κατά τη διάρκεια της κρίσης.

Από τη μία πλευρά, η ύπαρξη καλά οργανωμένης παραοικονομίας προσφέρει διέξοδο στους ανέργους, ενώ από την άλλη η απόλυτη τιμιότητα επίσης φέρνει αποτέλεσμα.

Η ιδέα ότι μία ευρύτατη παραοικονομία μπορεί να βοηθήσει κάποια χώρα να τα καταφέρει σε περιόδους κρίσης προήλθε από τον καθηγητή κ. Friedrich Schneider του Πανεπιστημίου του Linz στην Αυστρία, ειδικού στην παραοικονομία.

"Οι άνθρωποι κερδίζουν επιπλέον χρήματα. Κανείς δεν εργάζεται στην παραοικονομία για να αυξήσει τον τραπεζικό του λογαριασμό. Ως εκ τούτου, τα χρήματα δαπανώνται για την αγορά καταναλωτικών αγαθών και επομένως στηρίζουν τη ζήτηση", υποστηρίζει και προσθέτει ότι η μαύρη οικονομία στην Ελλάδα αύξησε τον πλούτο. "Ο μόνος που χάνει είναι το κράτος", τονίζει ο καθηγητής.

Όμως οι οικονομικές προοπτικές μπορούν να στηριχθούν και μέσω της τιμιότητας. "Εάν οι άνθρωποι αισθάνονται ότι το κράτος τούς φέρεται καλά και τους παρέχονται καλές υπηρεσίες και αγαθά μέσω της φορολογίας, τότε είναι περισσότερο πιθανόν να πληρώσουν τους φόρους τους, γεγονός το οποίο αυξάνει τα έσοδά του", υπογραμμίζει ο καθηγητής κ. Schneider.

Πάντως, η Deutsche Bank ήταν απόλυτα σαφής στο τι συνιστά για τη Γερμανία. Τονίζει ότι η χώρα θα πρέπει να στραφεί προς την τιμιότητα. Η κρίση -και πιθανώς και τα προβλήματα της Ελλάδας- απέδειξαν πως "η ηθική και η τιμιότητα είναι οι βάσεις για μία σταθερή ανάπτυξη".

© The Financial Times Limited 2009. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation