Δείτε εδώ την ειδική έκδοση

Γιώργος Παπανικολάου

Διευθυντής του Euro2day.gr και της Media2day, σκοπευτής, σύζυγος και πατέρας. Στο χρόνο που περισσεύει, σκέφτομαι, συζητάω και διαβάζω, όχι απαραίτητα με αυτή τη σειρά.

Αποποίηση ευθυνών
Φεβ 3 2025

Τέμπη: Η αμαρτωλή σχέση της Hellenic Train με κυβέρνηση και κράτος

Τέμπη: Η αμαρτωλή σχέση της Hellenic Train με κυβέρνηση και κράτος

Χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν δύο χρόνια και να πανικοβληθεί η κυβέρνηση από τις κοινωνικές αντιδράσεις για τα Τέμπη, ώστε να ανοίξει κάπως ο φάκελος της υπόθεσης Hellenic Train. Ίσως τώρα να φωτιστούν και τα σκοτεινά σημεία μιας πολύ παράξενης, έως και αμαρτωλής θα λέγαμε, σχέσης.

Είναι ενδεικτικό του πώς λειτουργούν τα πράγματα στην Ελλάδα, ότι ελάχιστοι στη δημόσια σφαίρα αναρωτήθηκαν για τις ενδεχόμενες ευθύνες της εταιρείας στην τραγωδία, ενώ όλο το προηγούμενο διάστημα δεν υπήρξε οποιαδήποτε σπουδή της κυβέρνησης για το αν πρέπει να συνεχιστεί το σιδηροδρομικό της έργο.

Δεν συνέβη αυτό, ούτε όταν τα διαφόρων ειδών ατυχήματα συνεχίστηκαν και μετά τα Τέμπη, χωρίς ευτυχώς να έχουν σοβαρές συνέπειες. Άκρως περίεργο, διότι πέρα από τις αδιαμφισβήτητες ευθύνες που έχει το κράτος, ευθύνες, έναντι των επιβατικού κοινού, έχει και η εταιρεία που λειτουργεί το μεταφορικό έργο, εάν κάνει τα στραβά μάτια σε ζητήματα ασφαλείας. Ιδίως όταν διαφημίζει την ασφάλεια αυτών των σιδηροδρομικών ταξιδιών, όπως έκανε πριν το συμβάν στα Τέμπη, η ιταλική εταιρεία.

Ωστόσο, το βασικό θέμα που απασχολεί τελευταία την επικαιρότητα αφορά το αν υπήρχε ή όχι στο φορτίο αμαξοστοιχίας λαθραίο εύφλεκτο υλικό, που οδήγησε στην έκρηξη και τη φωτιά αμέσως μετά τη σύγκρουση. Εκεί άλλωστε εδράστηκε και η πρόσφατη δήλωση του πρωθυπουργού περί των ενδεχόμενων ευθυνών της εταιρείας.

Όμως, η αμφιλεγόμενη σχέση των Ιταλών με την κυβέρνηση ξεκινά πολύ νωρίτερα.

Το μισό δισ. που «εξαφανίστηκε» μαζί με τις δεσμεύσεις για ασφάλεια

Όπως κατέγραψε αναλυτικά δημοσίευμα του Εuro2day.gr τον Μάρτιο του 2023, με τίτλο «Βαριά ερωτήματα σκιάζουν τη σύμβαση ΥΠΟΜΕ-Hellenic Train» λίγο μετά την τραγωδία, το 2019 υπογράφτηκε από την κυβέρνηση, επί υπουργίας Κώστα Καραμανλή, Μνημόνιο Συναντίληψης (MοU) με τους Ιταλούς. Το οποίο προέβλεπε μεγάλες επενδύσεις από την πλευρά τους (από 600 έως 750 εκατ. ευρώ) αλλά και συγκεκριμένα τεχνικά έργα, με επίκεντρο την ασφάλεια, από την ελληνική κυβέρνηση:

«Ειδικότερα, προκειμένου να προχωρήσει ο πάροχος σε επενδύσεις, το Ελληνικό Δημόσιο δεσμευόταν -με σαφές χρονοδιάγραμμα για την εκτέλεση έργων, όπως η ολοκλήρωση της σηματοδότησης στον άξονα Πειραιάς - Αθήνα - Θεσσαλονίκη - Ειδομένη (Σύμβαση 717 της ΕΡΓΟΣΕ) μέχρι το τέλος του 2021. Επίσης το ελληνικό δημόσιο δεσμευόταν να θέσει σε λειτουργία το ETCS στον άξονα Πειραιάς - Αθήνα - Θεσσαλονίκη - Ειδομένη (Σύμβαση 10005 της ΕΡΓΟΣΕ) μέχρι το τέλος του 2021».

Όπως όλοι ξέρουμε, τίποτα από αυτά δεν έγινε, πριν την τραγωδία.

Τουναντίον, η σύμβαση που τελικά ψηφίστηκε τον Ιούλιο του 2022 «κουτσούρεψε» δραστικά τις επενδύσεις της Hellenic Train, κατά ένα ποσό άνω των 500 εκατ. ευρώ, ενώ μαζί με αυτό το ποσό «εξαφανίστηκαν» και οι συγκεκριμένες δεσμεύσεις για μηχανισμούς ασφαλείας της κυκλοφορίας (ολοκλήρωση σηματοδότησης και το περίφημο σύστημα ECTS), που είχε αναλάβει στο MοU, η ελληνική πλευρά!

Μία μέρα αργότερα από αυτό το δημοσίευμα, τα ερωτήματα τέθηκαν στον «εμβόλιμο» τότε αρμόδιο υπουργό, τον Γιώργο Γεραπετρίτη, αλλά και στον τότε αρμόδιο υφυπουργό Μιχάλη Παπαδόπουλο.

Όπως μπορείτε να διαβάσετε αναλυτικά εδώ, ο πρώτος «πέταξε την μπάλα στην εξέδρα», ενώ ο δεύτερος παρέπεμψε είτε στον… πρώτο είτε στον παραιτημένο Κώστα Καραμανλή! Στη συνέχεια, το θέμα τέθηκε και στη Βουλή, καθώς υπήρξε σχετική ερώτηση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, με τα ίδια όμως αποτελέσματα.

Εν ολίγοις, πειστικές απαντήσεις στο γιατί επήλθαν τόσο μεγάλες μεταβολές στη σύμβαση, εις βάρος της ασφάλειας και του εκσυγχρονισμού του σιδηροδρόμου (που θα απέτρεπαν την τραγωδία), προς όφελος όμως των μειωμένων δαπανών για τον πάροχο της υπηρεσίας, ακόμη και σήμερα, δεν έχουν δοθεί!

Δικαιολογώντας έτσι όσους πιστεύουν ότι υπήρξε ένα «κομπρεμί» μεταξύ των δύο πλευρών, στο οποίο οι Ιταλοί δέχθηκαν να λειτουργούν με χαμηλότερα (κι όπως φάνηκε εξαιρετικά επικίνδυνα) επίπεδα ασφαλείας, έως ότου καταφέρει το δημόσιο να υλοποιήσει τα έργα. Και εις αντάλλαγμα, απέφυγαν τη δέσμευση των μεγάλων επενδύσεων.

Ερχεται η ώρα να κοπεί ο γόρδιος δεσμός

Σήμερα οι σχέσεις κυβέρνησης και κράτους με τη Hellenic Train είναι ίσως πιο μπλεγμένες από ποτέ. Προφανώς υπάρχει το πολιτικό σκέλος που έθιξε ο πρωθυπουργός αλλά και το ποινικό σκέλος, καθώς ο προηγούμενος CEO της εταιρείας, ο Μαουρίτσιο Καποπόρτο, έχει ήδη κληθεί ως ύποπτος από τον εισαγγελέα, για το αδίκημα της ψευδούς κατάθεσης.

Δεν είναι όμως μόνο αυτά. Ακόμη και οι «συμβατικές» σχέσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων πλευρών κινούνται σε εντελώς άναρχα πλαίσια. Από τη μία, οι περιορισμένες επενδυτικές υποσχέσεις και τα επιχειρηματικά πλάνα των Ιταλών αποδεικνύονται σε μεγάλο βαθμό… βραδείας καύσεως, ενώ από την άλλη, το δημόσιο εμφανίζεται να χρωστάει δεκάδες εκατομμύρια για υπηρεσίες δρομολογίων που έχουν εκτελεστεί. Στο μεταξύ, βέβαια, τα κρούσματα αστοχιών στον σιδηρόδρομο συνεχίζονται.

Μετά από όσα έχουν συμβεί, η πίεση προς την κυβέρνηση γίνεται πλέον αφόρητη. Θα πρέπει να λύσει τον γόρδιο δεσμό με την ιταλική εταιρεία και να απαντήσει επιτέλους για τις αιτίες των αλλαγών μεταξύ μνημονίου και οριστικής σύμβασης.

H Hellenic Train όμως ανήκει στο ιταλικό δημόσιο. Που σημαίνει ότι η υπόθεση μάλλον θα καταλήξει σε υψηλού επιπέδου επαφές με την πρωθυπουργό της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι, σε μια περίοδο που εκείνη ενισχύεται διεθνώς, λόγω στενής σχέσης με τον πρόεδρο Τραμπ.

Ένα ακόμη πρόβλημα για τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Το οποίο, όμως, ουδόλως ενδιαφέρει πλέον την κοινή γνώμη.

ΣΧΟΛΙΑ ΧΡΗΣΤΩΝ

blog comments powered by Disqus
v