Δύσκολες μέρες περιμένουν το κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο αμέσως μετά την ανάπαυλα του Δεκαπενταύγουστου καθώς τους επόμενους 4,5 μήνες θα πρέπει να γίνουν όσα δεν έγιναν από τις αρχές του χρόνου στα κρίσιμα μέτωπα εσόδων και δαπανών.

Το μεγάλο στοίχημα αφορά κυρίως στο κομμάτι των εισπράξεων και συγκεκριμένα στην εφαρμογή των μέτρων (ΕΤΑΚ, έκτακτη εισφορά, έκτακτα τέλη σε αυτοκίνητα και σε σκάφη, "τακτοποίηση" ημιυπαίθριων χώρων κ.λπ.).

Στις μεγάλες καθυστερήσεις που σημειώνονται στην αποστολή των πολυάριθμων ειδικών σημειωμάτων έρχονται να προστεθούν και οι αντιδράσεις των πολιτών και η αμφισβήτηση της νομιμότητας των μέτρων σε ορισμένες περιπτώσεις, η οποία οδηγεί σε εμπλοκή και της Δικαιοσύνης όπως στην περίπτωση της έκτακτης εισφοράς έπειτα από προσφυγή φορολογούμενου.

Από την πλευρά του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης απαιτείται τιτάνια προσπάθεια για να συμμαζευτεί ο προϋπολογισμός και να περιοριστεί το έλλειμμα στο 3,9% του ΑΕΠ φέτος, όπως προβλέπει το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

Η έκρηξη του ταμειακού ελλείμματος στα 17,5 δισ. ευρώ στο εξάμηνο, έναντι αναθεωρημένου στόχου για περιορισμό του στα 12,7 δισ. ευρώ στο σύνολο του 2009, καθιστά σχεδόν ανέφικτο τον στόχο του ΠΣΑ, αν και στο υπουργείο Οικονομίας πιστεύουν ότι η απόδοση των μέτρων θα φανεί τους τελευταίους μήνες του χρόνου και τότε όλα θα…διορθωθούν.

Ωστόσο, στο υπουργείο Οικονομιών φαίνεται να υποεκτιμούν τις επιπτώσεις που έχει στην αγορά η οικονομική κρίση, η οποία πλήττει την ανάπτυξη και κατ’ επέκταση και τις εισπράξεις του Δημοσίου και κυρίως τα έσοδα από το ΦΠΑ.

Μεταποίηση, οικοδομή και τουρισμός που είναι οι βασικοί τροφοδότες της ανάπτυξης στην Ελλάδα, δέχονται ισχυρό πλήγμα. Εκατοντάδες εταιρίες των συγκεκριμένων κλάδων έχουν βάλει λουκέτο τους τελευταίους μήνες, με εμφανή τα προβλήματα όχι μόνο στα έσοδα αλλά και στα ασφαλιστικά ταμεία, τα οποία βλέπουν να καταρρέουν οι εισφορές.

Στο πρώτο εξάμηνο του 2009 τα καθαρά έσοδα του προϋπολογισμού υποχώρησαν 0,7%, στα 22,19 δισ. ευρώ, έναντι αναθεωρημένου στόχου της κυβέρνησης για αύξησή τους κατά περίπου 15% στο σύνολο του 2009.

Από την άλλη οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν στο υπό εξέταση διάστημα στα 34,18 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για 66,9 δισ. ευρώ.

Στο υπουργείο Οικονομίας μελετούν πλέον το αίτημα για παράταση κατά έναν χρόνο του χρονοδιαγράμματος προσαρμογής του ελλείμματος από την Κομισιόν, η οποία στις εαρινές της εκτιμήσεις έκανε λόγο για έλλειμμα 5,1% φέτος.

Η υποβολή -και επισήμως το φθινόπωρο- του αιτήματος για παράταση σε καμιά περίπτωση δεν συνεπάγεται χαλάρωση των προσπαθειών ενίσχυσης των εσόδων και περιορισμού των δαπανών του Δημοσίου:

Έτσι, αμέσως μετά τη γιορτή της Παναγίας θα δοθεί προτεραιότητα:

-Στην είσπραξη περίπου 1,8 δισ. ευρώ από τα περίπου 35 δισ. ευρώ των ληξιπρόθεσμων χρεών.

Το υπουργείο Οικονομικών έχει συμφωνήσει με τις ιδιωτικές εταιρίες που θα συμμετέχουν στη διαδικασία είσπραξης και κυρίως στο κομμάτι που σχετίζεται με τα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης (εντοπισμός πραγματικών διευθύνσεων οφειλετών, εντοπισμός περιουσιακών στοιχείων, προσημειώσεις ακινήτων, εκδόσεις διαταγών πληρωμής, κατασχέσεις και πλειστηριασμούς). Όσον αφορά στα περιουσιακά στοιχεία, θα αναλάβουν να εντοπίσουν και να καταγράψουν πόσα και ποια ακίνητα, Ι.Χ. αυτοκίνητα και σκάφη αναψυχής κατέχει ο οφειλέτης, ποιο είναι το ύψος των καταθέσεών του στις τράπεζες, ποιες οι τοποθετήσεις του σε μετοχές, σε ομόλογα, σε αμοιβαία κεφάλαια κ.λπ., καθώς και τι εισοδήματα εισπράττει.

-Στους ελέγχους για την απόδοση του ΦΠΑ, καθώς πληθαίνουν οι επιχειρήσεις που παρακρατούν τον συγκεκριμένο φόρο για να… κλείσουν τρύπες που δημιουργεί η οικονομική κρίση, σε βάρος των εσόδων του Δημοσίου.

Οι πρόσφατες διασταυρώσεις της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων έδειξαν ότι μία στις οκτώ επιχειρήσεις δεν έχει υποβάλει ούτε μία περιοδική δήλωση ΦΠΑ.
Με ενδιαφέρον αναμένεται και το πακέτο διαρθρωτικών μέτρων που ετοιμάζει η κυβέρνηση και το οποίο θα συνοδεύσει τον νέο προϋπολογισμό στη Βουλή.

Στην πρώτη γραμμή θα βρεθεί η αναμόρφωση της φορολογικής κλίμακας, με αιχμή την κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης των εισοδημάτων συγκεκριμένων κατηγοριών φορολογουμένων, υπόθεση από την οποία το Δημόσιο θα κερδίσει περίπου 2 δισ. ευρώ τον χρόνο.

Στην... πρέσα μπαίνουν και περίπου 1.000 ειδικές φοροαπαλλαγές (αφορολόγητα όρια του φόρου κληρονομιών, ειδικές απαλλαγές από το τέλος ταξινόμησης οχημάτων, ειδικοί τρόποι φορολόγησης των εισοδημάτων κλάδων εργαζομένων στο Δημόσιο κ.ά.).

Με στόχο την τόνωση της απασχόλησης, μελετώνται κίνητρα για εργοδότες - επιχειρηματίες να προσλαμβάνουν νέους με μικρή ή και με καθόλου ασφαλιστική κάλυψη τα πρώτα χρόνια. Οι ασφαλιστικές εισφορές ενδέχεται να χρηματοδοτηθούν μέσω επιδοτήσεων από κοινοτικά κονδύλια.

Από τις αρχές του 2010 πρόκειται να τεθεί σε εφαρμογή και το νέο μισθολόγιο για τους νεοπροσλαμβανομένους στο Δημόσιο. Για τους συγκεκριμένους υπαλλήλους θα καταργηθούν σχεδόν όλα τα επιδόματα και θα αμείβονται πλέον με μισθούς αντίστοιχους του ιδιωτικού τομέα.

Τα επιδόματα που θα παραμείνουν είναι το οικογενειακό και το επίδομα θέσης. Τα υπόλοιπα θα ενσωματωθούν στον βασικό μισθό.

Οι αλλαγές θα αφορούν και στον τρόπο με τον οποίο θα γίνονται οι προσλήψεις, καθώς οι περισσότερες προκηρύξεις θα είναι για συμβάσεις αορίστου χρόνου και όχι για μόνιμο τακτικό προσωπικό.

Στόχος της κυβέρνησης είναι η εξίσωση των αποδοχών σε όλες τις υπηρεσίες και η περικοπή των επιδομάτων ώστε να μειωθεί το μισθολογικό κόστος.

Όσον αφορά στην εισοδηματική πολιτική, το πιθανότερο είναι ότι θα ισχύσει το φετινό μοντέλο με ενίσχυση μέσω έκτακτου επιδόματος των χαμηλόμισθων και χαμηλοσυνταξιούχων του Δημοσίου.