«Καρότο» για επιπλέον ρευστότητα από ΕΚΤ

Στον Μάριο Ντράγκι και σε πρόσθετα μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης προσβλέπουν τράπεζες και Δημόσιο προκειμένου να διέλθουν ομαλά την παράταση της πολιτικής αβεβαιότητας που σηματοδοτεί η προκήρυξη εκλογών.

Παρά την «σκληρή» αντίσταση της Bundesbank, ο Ευρωπαίος Κεντρικός Τραπεζίτης δείχνει διατεθειμένος να προχωρήσει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, κάνοντας στα τέλη Ιανουαρίου, άλλο ένα βήμα διεύρυνσης του ισολογισμού της ΕΚΤ.

Οι τραπεζίτες προσδοκούν ότι η ΕΚΤ θα ανοίξει τη βεντάλια για δανεισμό με ενέχυρο δάνεια ή λοιπές απαιτήσεις, διευρύνοντας τόσο τα «εργαλεία» άντλησης ρευστότητας, όσο και τις αποδεκτές βαθμίδες πιστοληπτικής ικανότητας.

Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, η ΕΚΤ εξετάζει το ενδεχόμενο να κάνει αποδεκτά ως ενέχυρα, «καλάθια» πιστωτικών απαιτήσεων. Πακέτα δηλαδή δανείων ή συμβάσεων εκχώρησης απαιτήσεων που θα φέρουν αποδεκτή από την κεντρική τράπεζα διαβάθμιση.

Σήμερα οι τράπεζες της Ευρωζώνης μπορούν να δανείζονται από την ΕΚΤ με ενέχυρο δάνεια, αρκεί αυτά να έχουν υψηλή πιστοληπτική διαβάθμιση (σ.σ γίνονται αποδεκτά δάνεια με τις υψηλότερες τρεις βαθμίδες ανά οίκο αξιολόγησης).

Αν γίνουν αποδεκτά και «καλάθια» δανείων διευρύνεται η βεντάλια και επομένως η δυνατότητα άντλησης ρευστότητας. Πρακτικά, οι τράπεζες θα μπορούν να διαμορφώνουν «καλάθια» με μέσο σταθμισμένο κίνδυνο, που θα έχει αποδεκτή αξιολόγηση από την ΕΚΤ.

Έτσι μαζί με δάνεια υψηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης θα μπορούν να δίνουν στην ΕΚΤ και δάνεια χαμηλότερης διαβάθμισης τα οποία σήμερα γίνονται αποδεκτά μόνο στον ELA.

Ανοικτό είναι το ενδεχόμενο η ΕΚΤ να μειώσει και τον ελάχιστο πήχη αξιολόγησης. Να κάνει δηλαδή αποδεκτά δάνεια που κατατάσσονται στις πρώτες 4 ή 5 βαθμίδες αξιολόγησης από τρεις που ισχύουν σήμερα.

Το θέμα αναμένεται να συζητηθεί στο Συμβούλιο Νομισματικής Πολιτικής που είναι προγραμματισμένο για τις 22 Ιανουαρίου, ενώ η προετοιμασία για να βρεθεί το άριστο μείγμα τεχνικών λύσεων έχει ξεκινήσει. Η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (European Banking Authority) έχει ολοκληρώσει την αντιστοίχηση των βαθμίδων αξιολόγησης που χρησιμοποιούν όλοι οι αναγνωρισμένοι από την ΕΚΤ οίκοι, κίνηση που αποτελεί προϋπόθεση για να διευρυνθούν τα κριτήρια χορήγησης ρευστότητας με ενέχυρο δάνεια.

Μποναμάς για εγχώριες τράπεζες και Δημόσιο

Αν η ΕΚΤ κάνει το επόμενο βήμα τα οφέλη για τις εγχώριες τράπεζες θα είναι σημαντικά. Βραχυπρόθεσμα θα αποκτήσουν τη δυνατότητα να διαχειρισθούν με μεγαλύτερη ευχέρεια τυχόν κραδασμούς στην προεκλογική περίοδο. Τα «καλάθια» απαιτήσεων θα συμβάλουν στην ομαλή αντικατάσταση των εγγυήσεων του Δημοσίου ως την 1η Μαρτίου, οι οποίες θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν εν συνεχεία ως ενέχυρο στον ELA στην περίπτωση που υπάρξει ανάγκη λόγω σημαντικής μείωσης της ρευστότητας.

Έτσι οι τράπεζες θα αποκτήσουν ένα πρόσθετο μαξιλάρι που θα τους επιτρέψει να δανειοδοτήσουν το Δημόσιο για το διάστημα μέχρι την επίτευξη συμφωνίας με την Τρόικα. Όπως έγραψε το Euro2day.gr τα ταμειακά διαθέσιμα του Δημοσίου μειώνονται γρήγορα, με αποτέλεσμα να στρέφεται ήδη στις έκτακτες εκδόσεις εντόκων που καλύπτονται αποκλειστικά από τις εγχώριες τράπεζες.

Μεσοπρόθεσμα, στην περίπτωση που η πολιτική ομαλότητα αποκατασταθεί και κλείσει επιτυχώς η διαπραγμάτευση με την Τρόικα, οι τράπεζες θα έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν σταδιακά το δανεισμό τους από την ΕΚΤ χρησιμοποιώντας ως ενέχυρο δάνεια επιχειρήσεων.

«Όσο βελτιώνεται η κατάσταση της οικονομίας και κατ επέκταση των επιχειρήσεων θα βελτιώνεται και η δεξαμενή αλλά και η ποιότητα των ενεχύρων», αναφέρουν χαρακτηριστικά τραπεζικά στελέχη.

Προϋπόθεση η παραμονή της Ελλάδας σε πρόγραμμα

Προϋπόθεση βέβαια για να καρπωθούν οι ελληνικές τράπεζες τα οφέλη από την αναμενόμενη κίνηση της ΕΚΤ είναι να παραμείνει η χώρα σε πρόγραμμα. Σε διαφορετική περίπτωση η διεύρυνση του προγράμματος αγοράς δανείων αλλά και οι αγορές κρατικών ομολόγων που φημολογείται ότι θα ανακοινωθούν στις 5 Μαρτίου θα χρησιμεύσουν μόνο στην αποτροπή διάχυσης του ελληνικού προβλήματος στην Ευρώπη, όπως προειδοποιούν τραπεζικά στελέχη.

Το εργαλείο της άντλησης ρευστότητας με ενέχυρο δάνεια άνοιξε για τις ελληνικές τράπεζες τη διετία 2008-2009 όταν η ICAP αναγνωρίσθηκε ως εταιρεία αξιολόγησης, αρχικά από την ΤτΕ και εν συνεχεία από την ΕΚΤ.

Η ICAP αξιολόγησε μεγάλο μέρος των εγχώριων επιχειρήσεων δίνοντας τη δυνατότητα στις τράπεζες να χρησιμοποιούν τα υψηλής διαβάθμισης δάνεια ως ενέχυρο για άντληση ρευστότητας από την ΕΚΤ.

Η κατάρρευση της χώρας και η βαθιά ύφεση είχαν ως αποτέλεσμα να επιδεινωθεί σημαντικά η πιστοληπτική ικανότητα των περισσοτέρων επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα τα περισσότερα δάνεια να μην γίνονται πλέον αποδεκτά από την ΕΚΤ, παρά μόνο από τον ELA.

Η τάση άρχισε να αλλάζει εντός της φετινής χρονιάς, καθώς χάρη στα προγράμματα αναδιάρθρωσης βελτιώθηκαν οι οικονομικές επιδόσεις σε κάποιες μεγάλες επιχειρήσεις, δημιουργώντας τις βάσεις για την πιστοληπτική τους αναβάθμιση.