Προϋπολογισμός: Χρονιά έμμεσων φόρων το 2018

Ρυθμό ανάπτυξης 2,4% και πρωτογενές πλεόνασμα 3,57% του ΑΕΠ το 2018 προβλέπει το προσχέδιο του προϋπολογισμού το οποίο κατατέθηκε στη Βουλή. Αναφορικά με τις επιδόσεις του 2017, ο ρυθμός ανάπτυξης εκτιμάται στο 1,8% και το πρωτογενές πλεόνασμα 2,21% του ΑΕΠ έναντι στόχου 1,75% του ΑΕΠ που ενσωματώνεται στο Μνημόνιο.

Κατά την κατάθεση του προσχεδίου στη Βουλή ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης σημείωσε ότι «αυτός είναι ο τελευταίος προϋπολογισμός των προγραμμάτων» ενώ το υπουργείο προαναγγέλλει τη διανομή κοινωνικού μερίσματος και φέτος, το ύψος και οι δικαιούχοι του οποίου αναμένεται να προσδιοριστούν στις αρχές Δεκεμβρίου. Οπως αναφέρει η ανακοίνωση του υπουργείου «η υπέρβαση αυτή επιτρέπει «εφάπαξ δαπάνη με τη μορφή κοινωνικού μερίσματος και επιδίωξη τη στοχευμένη στήριξη οικονομικά ευάλωτων νοικοκυριών. Το ακριβές ύψος του ποσού και τα μέτρα στήριξης θα εξειδικευθούν με βάση τα στοιχεία της εκτέλεσης του προϋπολογισμού το Νοέμβριο του τρέχοντος έτους».

Υστέρηση στα έσοδα του 2017

Από τα στοιχεία αναφορικά με την εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού προκύπτει μεγάλη υστέρηση στις προβλεπόμενες εισπράξεις άμεσων και έμμεσων φόρων. Στον τακτικό προϋπολογισμό, η υστέρηση των καθαρών εσόδων στο τέλος του έτους προβλέπεται στα 1,860 δισ. ευρώ με επιμέρους αστοχίες 945 εκατ. ευρώ στο φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων και έκρηξη επιστροφών φόρου (υπέρβαση κατά 1,362 δισ. ευρώ) στο πλαίσιο των προσπαθειών επιτάχυνσης του ρυθμού ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του δημοσίου.

Και στους έμμεσους φόρους, παρά τις αλλεπάλληλες αυξήσεις των συντελεστών, η εκτιμώμενη υπέρβαση των 381 εκατ. ευρώ σε σχέση με το στόχο προέρχεται κυρίως από την εμφάνιση στα έσοδα ΦΠΑ ποσού 296 εκατ. ευρώ από την παραχώρηση των περιφερειακών αεροδρομίων.

Παρά την υστέρηση των εσόδων, ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα όχι μόνο δεν κινδυνεύει αλλά αναμένεται και σημαντική υπερκάλυψη.

Η χρονιά των έμμεσων φόρων

Ο πίνακας στον οποίο αποτυπώνεται η εξέλιξη των εσόδων του προϋπολογισμού, αποκαλύπτει το μέγεθος της ζημιάς που έχει προκαλέσει η υπερφορολόγηση, στις εισπράξεις του δημοσίου. Το 2016 , έκλεισε με εισπράξεις άμεσων φόρων 21,839 δισ. ευρώ. Μετά από το μαχαίρι στο αφορολόγητο, τις αυξημένες στο 100% προκαταβολές φόρου εισοδήματος ελευθέρων επαγγελματιών, τις αλλαγές στην εισφορά αλληλεγγύης οι οποίες έγιναν με στόχο την αύξηση των εσόδων κατά 1 δισ. ευρώ, οι φετινές εισπράξεις εκτιμώνται στα 20,373 δισ. ευρώ, αντί για 21,525 δισ. ευρώ που προέβλεπε το Μεσοπρόθεσμο.

Του χρόνου, σε σχέση με τις τελικά αναμενόμενες επιδόσεις, αναμένεται αύξηση κατά περίπου 400 εκατ. ευρώ με τους άμεσους φόρους να αποδίδουν περίπου 1,1 δισ. ευρώ λιγότερα σε σχέση με το 2016.

Στο μέτωπο των έμμεσων φόρων, οι αυξήσεις σε ΦΠΑ, ΕΦΚ αλλά και η αυξημένη χρήση του πλαστικού χρήματος φαίνεται να αποδίδουν. Τα έσοδα από την έμμεση φορολογία προβλέπεται να διαμορφωθούν το 2018 σε 27,652 δισ. ευρώ με αύξηση 553 εκατ. ευρώ σε σχέση με τις φετινές επιδόσεις ή κατά περίπου 1 δισ. ευρώ σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις του Μεσοπρόθεσμου για φέτος.

Σε «δίαιτα» οι δαπάνες

Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους σφίγγει όσο το δυνατό περισσότερο το ζωνάρι των δημοσίων δαπανών το επόμενο έτος με αποτέλεσμα στον κρατικό προϋπολογισμό να προβλέπονται νέες εξοικονομήσεις της τάξεως του μισού δισεκατομμυρίου ευρώ.

Αντίστοιχη είναι η προσαρμογή και στον τακτικό προϋπολογισμό με τις δαπάνες να περιορίζονται σε 48,857 δισ. ευρώ το επόμενο έτος από 49,354 δισ. ευρώ που αναμένεται να διαμορφωθούν φέτος. Για μία ακόμα χρονιά, το 2017 η υποεκτέλεση των δαπανών αναμένεται να δώσει παρόν δεδομένου ότι ο στόχος του Μεσοπρόθεσμου αφορούσε σε σύνολο δαπανών τακτικού προϋπολογισμού 49,844 δισ. ευρώ.

Το 2018, το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους προχωρά σε εξοικονομήσεις δημοσίων δαπανών ύψους 320 εκατ. ευρώ μέσω του λεγόμενου spending review τα οποία όπως αναφέρεται θα διατεθούν για την υλοποίηση δράσεων κοινωνικής προστασίας.

Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων

Αμετάβλητες στα 6,750 δισ. ευρώ προβλέπονται οι δαπάνες του ΠΔΕ στα 6,750 δισ ευρώ (όσο και φέτος) ενώ στα έσοδα του ΠΔΕ καταγράφεται οριακή αύξηση από τα 3,427 δισ. ευρώ σε 3,735 δισ. ευρώ.

Οι κοινωνικές δράσεις

Για το 2018, ο προϋπολογισμός ενσωματώνει τη συνέχιση δράσεων κοινωνικής πολιτικής αλλά και την έναρξη νέων, μεταξύ των οποίων:

• Η εφαρμογή του προγράμματος για το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης, με πιστώσεις ύψους 760 εκατ. ευρώ που θα ανακουφίσει πάνω από 250 χιλιάδες νοικοκυριά που βιώνουν συνθήκες φτώχειας.

• Η διάθεση ποσού 320 εκατ. ευρώ, που εξασφαλίστηκε από την επισκόπηση των πρωτογενών λειτουργικών δαπανών και προορίζεται για την προστασία ευάλωτων οικονομικά νοικοκυριών και για παρεμβάσεις στον κρίσιμο τομέα αντιμετώπισης της παιδικής φτώχειας.

• Η συνεισφορά του δημοσίου, με ποσό ύψους 100 εκατ. ευρώ, για την προστασία της κύριας κατοικίας των υπερχρεωμένων νοικοκυριών, με συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.

Όπως εκτιμά, τα επόμενα έτη, οι ρυθμοί οικονομικής μεγέθυνσης είναι επαρκείς για να εξασφαλίζουν τόσο την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων όσο και τον δημοσιονομικό χώρο, ώστε να εφαρμοστούν οι μειώσεις φορολογικών συντελεστών νοικοκυριών και επιχειρήσεων που προβλέφθηκαν και ψηφίστηκαν με το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2018-2021.

* Δείτε το προσχέδιο στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό.