ΤΧΣ: Δραστικές λύσεις στα NPEs για να μην κρατήσει 10-15 χρόνια το ξεκαθάρισμα

Υπέρ της δραστικής μείωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (Non Performing Exposures - NPEs), ώστε αφενός οι τράπεζες να επανέλθουν σύντομα στον ρόλο του χρηματοδότη της οικονομίας, αφετέρου να δημιουργηθούν οι συνθήκες προσέλκυσης μακροπρόθεσμου ορίζοντα επενδυτών ή/και στρατηγικών αγοραστών, τάχθηκε ο διευθύνων σύμβουλος του ΤΧΣ, M. Czurda.

Μιλώντας σε εκδήλωση του 29ου ετήσιου συνεδρίου (Η ώρα της ελληνικής οικονομίας), που διοργανώνει το Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο, ο CEO του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας τοποθετήθηκε, για πρώτη φορά δημόσια, αναφορικά με το μείζον θέμα της επιτάχυνσης του ρυθμού μείωσης των NPEs και τις λύσεις, οι οποίες έχουν προταθεί ή δρομολογηθεί από ΤΧΣ, TτE και Eurobank.

Στην εισαγωγική του τοποθέτηση ο κ. Czurda περιέγραψε, συνοπτικά αλλά με σαφήνεια, την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το εγχώριο τραπεζικό σύστημα. Μετά την έξοδο της χώρας από το πρόγραμμα, ανέφερε, μοναδικός κριτής για τις τράπεζες και την ικανότητά τους να δανειστούν ή να αντλήσουν κεφάλαια είναι οι αγορές.

«Αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα, την οποία πρέπει να αποδεχθούν οι τράπεζες» τόνισε, σημειώνοντας ότι, υπό το παραπάνω πρίσμα, απαιτούνται ενέργειες που θα οδηγήσουν στην ανάκτηση της επενδυτικής εμπιστοσύνης. Εστίασε, δε, στα τρία μεγάλα μέτωπα: την ανάγκη δραστικής μείωσης των NPEs, τη μείωση στα λειτουργικά κόστη και την επιτάχυνση στην αλλαγή των επιχειρησιακών μοντέλων.

Η ως τώρα προσπάθεια των τραπεζών να μειώσουν τα NPEs, εξυγιαίνοντας τους ισολογισμούς τους, δεν απέδωσε τα αναμενόμενα, σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο του Ταμείου. «Αν συνεχιστούν οι τωρινοί ρυθμοί, θα απαιτηθεί για την ολοκλήρωση της προσπάθειας 10 με 15 χρόνια» ανέφερε, τονίζοντας ότι υπό τις νέες συνθήκες, τέτοια χρονικά περιθώρια δεν υπάρχουν. Ως εκ τούτου, απαιτούνται επιθετικότερες και αποτελεσματικότερες λύσεις μείωσης.

Το ΤΧΣ, με βάση όσα απορρέουν από την ομιλία του, τάσσεται, εμμέσως πλην σαφώς, υπέρ του μοντέλου των τιτλοποιήσεων, με ή χωρίς κρατική εγγύηση. Εκτιμάται ότι με το συγκεκριμένο «εργαλείο», οι τράπεζες έχουν καλύτερες πιθανότητες να εξασφαλίσουν αποτίμηση κοντινή στην καθαρή λογιστική αξία (σ.σ. μετά την αφαίρεση προβλέψεων) των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων τους.

Υπό το παραπάνω πρίσμα, ο Martin Czurda χαρακτήρισε ενδιαφέρον το concept της πρότασης της Τράπεζας της Ελλάδος για προαιρετική και σταδιακή τιτλοποίηση των καταγγελμένων δανείων, με μέσο εγγύησης τις αναλογούσες στις συσσωρευμένες προβλέψεις αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις.

Υπενθύμισε ότι η τιτλοποίηση αποτελεί τη βάση και του σχεδίου που επεξεργάστηκε το ΤΧΣ με τη βοήθεια της Blackrock για παροχή απευθείας κρατικής εγγύησης στα senior ομόλογα (ιταλικό μοντέλο). Το εν λόγω σχέδιο έχει περάσει πλέον στην ιδιοκτησία της κυβέρνησης, η οποία ανέθεσε την τελική επεξεργασία της πρότασης στην JP Morgan. Τέλος, θετικά στάθηκε και απέναντι στο σχέδιο της Eurobank.

«Όσες περισσότερες λύσεις προταθούν, τόσο καλύτερα» τόνισε καθώς πλέον απαιτούνται παρεμβάσεις για μείωση των NPEs πέραν των στόχων που έχουν τεθεί για την τριετία 2019-21. Είτε με απόφαση των μετόχων να αναλάβουν το κόστος (Eurobank), είτε με την υιοθέτηση συστημικών λύσεων επιτάχυνσης (ιταλικό μοντέλο, σχέδιο της TτE), που συνεπάγονται -μελλοντικό- δημοσιονομικό κόστος.

«Μαχαίρι» στα κόστη και αλλαγή μοντέλου

Ο κ. Czurda έθεσε επίσης θέμα μείωσης στα κόστη των τραπεζών καθώς και επιτάχυνσης στην αλλαγή των επιχειρησιακών τους μοντέλων, τονίζοντας ότι οι υφιστάμενοι μηχανισμοί είναι ως ένα βαθμό μη παραγωγικοί. Σημείωσε ότι οι ελληνικές τράπεζες είναι πολύ αργές ως προς την ψηφιοποίηση των εργασιών τους, ενώ τόνισε ότι απαιτείται διαφοροποίηση στα επιχειρησιακά μοντέλα.

Σε ερώτηση, μάλιστα, για τη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες αποτελούν τη «ραχοκοκαλιά» της οικονομίας, δεν δίστασε να πει ότι το τυποποιημένο μοντέλο χορηγήσεων είναι λανθασμένο για χώρες όπως η Ελλάδα, υπονοώντας ότι οι τράπεζες πρέπει να εμπιστευτούν περισσότερο το στελεχιακό τους δυναμικό.

Τα Διοικητικά Συμβούλια και οι διοικήσεις καλούνται να συμβιβαστούν με τη νέα πραγματικότητα και να αναπροσαρμόσουν τη στρατηγική τους, κατέληξε. «Χρειάζεται βούληση αλλαγής» και αυτό πρέπει να είναι το κεντρικό νόημα του νέου μηνύματος προς τους επενδυτές.

Επισήμανε, δε, ότι μόνο με την επιτάχυνση του ρυθμού μείωσης των NPEs, το περαιτέρω νοικοκύρεμα στα κόστη και την ενίσχυση των εσόδων από νέες χορηγήσεις, θα προσελκυσθούν μακροχρόνιου ορίζοντα ή/και στρατηγικοί επενδυτές για τις τράπεζες. Αυτή είναι η ομάδα των επενδυτών στους οποίους θέλει να πουλήσει το ΤΧΣ, αποεπενδυόμενο από τις τράπεζες.

Με δεδομένο ότι το Ταμείο αποτελεί μέτοχο των συστημικών τραπεζών και εγγυητή της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, έχοντας βάλει ως τώρα κεφάλαια ύψους 31 δισ. ευρώ, ενώ κάλυψε και εκδόσεις CoCos 2 δισ. ευρώ, η τοποθέτηση του κ. Czurda έχει ιδιαίτερη σημασία για τα όσα επίκεινται στις τράπεζες. Απηχεί, δε, πιθανότατα και τις απόψεις των θεσμών.

Η ανταπάντηση του προέδρου της Πειραιώς

Από την πλευρά το, ο πρόεδρος της Πειραιώς Γ. Χαντζηνικολάου, αφού επισήμανε ότι η γιγάντωση των NPEs ήταν κυρίως αποτέλεσμα της βαθιάς ύφεσης (29% του ΑΕΠ) και εν συνεχεία της ισχνής ανάπτυξης (σ.σ. από το 2016), τόνισε ότι οι τράπεζες χρειάζονται χρόνο και μια πιο εύρωστη οικονομία για να ρίξουν τα NPEs στον μέσο ευρωπαϊκό όρο, χωρίς να επιβαρυνθούν τα κεφάλαιά τους.

Το ύψος των NPEs ανέρχεται σε 86 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα μισά είναι πλήρως καλυμμένα από προβλέψεις και τα υπόλοιπα από την αξία των ενεχύρων. Αν εκβιαστούν πωλήσεις, η αξία των εξασφαλίσεων θα δεχθεί πίεση, ανέφερε, καθώς η ανάπτυξη παραμένει ισχνή και η ζήτηση στην αγορά ρηχή.

Υπό το παραπάνω πρίσμα, πρέπει να απαντηθεί ποιος θα πληρώσει το επιπλέον κόστος, αν η πίεση για επιτάχυνση του ρυθμού μείωσης στα NPEs μετουσιωθεί σε πραγματικότητα.

Χαρακτήρισε ενδιαφέρουσες και έξυπνες τις προσεγγίσεις των συστημικών λύσεων, που επεξεργάζονται κυβέρνηση (ιταλικό μοντέλο) και TτΕ. Για το θέμα της μείωσης στα κόστη επισήμανε ότι υπάρχουν μια σειρά από παράγοντες, που οι διοικήσεις καλούνται να προσμετρήσουν (κοινωνική και πολιτική συγκυρία), καθώς κινούνται στο μέτρο του εφικτού και όχι του ιδεατού.

Τέλος, επανέλαβε τη δέσμευση της Πειραιώς για νέες χορηγήσεις 3,1 δισ. ευρώ φέτος και 4 δισ. ευρώ το 2019, ενώ χαρακτήρισε τη λύση της bad bank παρωχημένη για την τρέχουσα συγκυρία, συμφωνώντας με τον Martin Czurda.