Δημοσιονομικό Συμβούλιο: Οριακά επιτεύξιμος ο στόχος του 3,5%

Τα έως τώρα ταμειακά στοιχεία δείχνουν ότι η εκτέλεση του προϋπολογισμού της γενικής κυβέρνησης κινείται στα ίδια με τα περσινά επίπεδα, σύμφωνα με τα στοιχεία του πρώτου τριμήνου, σχολιάζει το Δημοσιονομικό Συμβούλιο, προσθέτοντας πως τα στοιχεία Α' τετραμήνου δείχνουν ότι ο προϋπολογισμός κινείται ελαφρά άνω του στόχου.

Ωστόσο, προσθέτει, σε αυτά δεν έχουν ακόμα καταγραφεί οι επιπτώσεις από τα δημοσιονομικά επεκτατικά μέτρα που ελήφθησαν τον Μάιο και αφορούν τη χορήγηση της λεγόμενης 13ης σύνταξης, τις αλλαγές στις προϋποθέσεις καταβολής των συντάξεων χηρείας και τις μειώσεις των συντελεστών ΦΠΑ σε διάφορες κατηγορίες προϊόντων.

 Το Συμβούλιο θεωρεί ότι ο δημοσιονομικός στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ για το 2019 είναι οριακά επιτεύξιμος, με την προϋπόθεση τα μέτρα να έχουν θετικές δυναμικές επιπτώσεις στην ιδιωτική κατανάλωση και, συνακόλουθα, στο σύνολο των φορολογικών εσόδων.

Με δεδομένο ότι η επίτευξη του δημοσιονομικού στόχου το 2018 πραγματοποιήθηκε κυρίως λόγω: της ενίσχυσης της οικονομικής δραστηριότητας και της βελτίωσης της συλλογής φόρων, απαιτούνται σωρευτικά οι παρακάτω προϋποθέσεις, ώστε να μην υπάρξει το 2019 υστέρηση σε σχέση με τον δημοσιονομικό στόχο:

α) Επιβεβαίωση των προβλέψεων για την αύξηση του ΑΕΠ και της απασχόλησης.

 β) Να μην υπάρξει χαλάρωση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού και των φορολογικών ελέγχων, κίνδυνος ο οποίος ελλοχεύει λόγω προεκλογικής περιόδου. Ένα τέτοιο σενάριο, ειδικά κατά την τουριστική περίοδο, θα προκαλούσε σημαντικές απώλειες εσόδων.

γ) Αυστηρός έλεγχος των δημοσίων δαπανών ώστε να μην υπάρξουν υπερβάσεις.

 δ) Να μην υπάρξει κάποια ισχυρή δημοσιονομική διαταραχή, η οποία θα προκληθεί από αποδοχή δικαστικών προσφυγών κατά εισοδηματικών περικοπών.

Ως προς τo μακροοικονομικό σκέλος, το Δημοσιονομικό Συμβούλιο θεωρεί ότι εδραιώνεται πλέον η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, αφού καταγράφηκε το 2018 θετικός ρυθμός μεγέθυνσης -στο 1,9%- για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά.

Ωστόσο, προβληματισμό δημιουργεί η σημαντική κάμψη των πάγιων επενδύσεων κατά 12,2%, με δεδομένο ότι οι προοπτικές για διατηρήσιμη μεγέθυνση -περί το 2%- τα επόμενα χρόνια στηρίζονται στο σενάριο ισχυρής ετήσιας αύξησης των επενδύσεων άνω του 10%. Το ποσοστό των επενδύσεων ως προς το ΑΕΠ υπολείπεται σημαντικά του αντίστοιχου ευρωπαϊκού μέσου όρου, σχολιάζει το Συμβούλιο, ενώ είναι χαμηλότερο και σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες που εξήλθαν από τα προγράμματα οικονομικής προσαρμογής.

Όσον αφορά στις μακροοικονομικές εξελίξεις εντός του 2019, στα θετικά καταγράφεται η διατήρηση της πτωτικής τάσης της ανεργίας, χωρίς να υπάρχουν μέχρι στιγμής ενδείξεις για οποιαδήποτε αρνητική επίπτωση στην αύξηση της απασχόλησης λόγω της αύξησης του κατώτατου μισθού και της παράλληλης κατάργησης της προϋπάρχουσας ηλικιακής διάκρισης για τους εργαζόμενους κάτω των 25 ετών.

Το Συμβούλιο επισημαίνει, τέλος, πως παραμένουν εστίες αβεβαιότητας, με κυρίαρχη, στο εξωτερικό περιβάλλον, την ενδεχόμενη επιβράδυνση των ευρωπαϊκών οικονομιών. Μια τέτοια εξέλιξη μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τόσο τις ελληνικές εξαγωγές προϊόντων προς την Ευρώπη όσο και τις τουριστικές εισπράξεις από τους Ευρωπαίους τουρίστες στην Ελλάδα. Ακόμη, εξακολουθεί να υπάρχει ο κίνδυνος γενικευμένης χρηματοπιστωτικής αστάθειας σε Ευρώπη, στην περίπτωση «άτακτης εξόδου» του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Με δεδομένο ότι περίπου το 15% των τουριστικών εισπράξεων προέρχονται από πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου, μία «άτακτη έξοδος» θα επηρέαζε αρνητικά το ελληνικό ισοζύγιο υπηρεσιών.

Ενδεχόμενη κλιμάκωση των πολιτικών εμπορικού προστατευτισμού θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στο διεθνές εμπόριο και στην παγκόσμια οικονομία γενικότερα, λειτουργώντας ως ανασχετικός παράγων για τις ελληνικές εξαγωγές.

Τέλος, η εξωτερική αβεβαιότητα τροφοδοτείται και μπορεί να ενταθεί από τις απρόβλεπτες επιπτώσεις των κρίσιμων γεωπολιτικών εξελίξεων στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου. Επισημαίνεται ειδικά η ένταση που αναπτύσσεται μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου, σχετικά με το θέμα της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ).

Σε ό,τι αφορά το εγχώριο περιβάλλον, το υψηλό απόθεμα μη εξυπηρετούμενων δανείων που υπάρχει στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα («κόκκινα» δάνεια) μπορεί να επηρεάσει αρνητικά αφενός την κεφαλαιακή επάρκεια και την κερδοφορία των ελληνικών τραπεζών και αφετέρου, να περιορίσει τις τραπεζικές πιστώσεις προς τις ελληνικές επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Σε κάθε περίπτωση, η επιτάχυνση της επίλυσης του ζητήματος μπορεί να δώσει ώθηση στις τραπεζικές πιστώσεις και κατά συνέπεια να ενισχύσει επενδύσεις και κατανάλωση.