Προϋπολογισμός 2021: Φοροελαφρύνσεις και προσδοκίες ανάκαμψης

Μερική επαναφορά στα προ της πανδημίας επίπεδα όσον αφορά το ΑΕΠ προβλέπει το προσχέδιο προϋπολογισμού του 2021, το οποίο κατατίθεται σήμερα το μεσημέρι στη Βουλή. Λίγο αργότερα, στις 4 το απόγευμα, ο υπουργός Οικονομικών θα ενημερώσει τους ομολόγους του στο Eurorgoup αναφορικά με την επιτυχημένη ολοκλήρωση της έκτης μεταμνημονιακής αξιολόγησης.

Οι προβλέψεις του προσχεδίου υπόκεινται σε αυξημένη αβεβαιότητα και δεν θα προκαλέσει έκπληξη σε κανέναν, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, εάν στο τελικό κείμενο του προϋπολογισμού τον ερχόμενο Νοέμβριο προκύψουν ουσιαστικά διαφοροποιημένες. Ο ορίζοντας στην αντιμετώπιση της πανδημίας δεν έχει ακόμα καθαρίσει, ενώ όλες οι ευρωπαϊκές χώρες πασχίζουν να αποφύγουν ένα καταστροφικό, όπως έχει χαρακτηριστεί και από τον Χρήστο Σταϊκούρα, δεύτερο lockdown.

Επί του παρόντος, το οικονομικό επιτελείο εκτιμά πως φέτος το κοντέρ της ύφεσης θα σταματήσει κοντά στο 8% και το μεγαλύτερο μέρος των απωλειών, με τη συνδρομή και των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης, θα καλυφθεί το 2021. Ανάλογα με το ρυθμό εισροής κονδυλίων από την Ε.Ε και το Ταμείο Ανάκαμψης, ο πήχης της ανάπτυξης φτάνει ακόμα και στο 7,5% ή περιορίζεται σε 5,5% εάν τα κεφάλαια αργήσουν. Στον προϋπολογισμό γίνεται αναφορά και σε ένα ενδεχόμενο δυσμενών εξελίξεων στο μέτωπο της πανδημίας ικανών να περιορίσουν τη δυναμική της ανάκαμψης στην περιοχή του 5%.

Το οικονομικό επιτελείο, έχοντας την «άδεια» της Ε.Ε., δεδομένου ότι και το 2021 δεν ισχύουν δημοσιονομικοί στόχοι και κανόνες, φαίνεται να ακολουθεί την προτροπή του ΔΝΤ να μη στοχεύσει σε πρωτογενές έλλειμμα μικρότερο από 2%. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως το πρωτογενές έλλειμμα προβλέπεται να κινηθεί του χρόνου στο 1% του ΑΕΠ στο σενάριο αναφοράς ή εάν επιβεβαιωθούν οι καθοδικοί κίνδυνοι να αγγίξει το 3% του ΑΕΠ.

Την Παρασκευή, ο επικεφαλής της ομάδας του ΔΝΤ που παρακολουθεί τις μεταμνημονιακές εξελίξεις στην Ελλάδα Ντένις Μπότμαν συνέστησε στην Αθήνα «να μη βιαστεί να επιστρέψει στα πρωτογενή πλεονάσματα».

Σύμφωνα με την έκθεση του ΔΝΤ, «η διατήρηση των διευκολύνσεων και η καλή χρήση του δημοσιονομικού χώρου θα πρέπει να είναι η βραχυπρόθεσμη προτεραιότητα. Με δεδομένο το μεγάλο παραγωγικό κενό και προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος πρόκλησης μόνιμης οικονομικής ζημιάς από την πανδημία, οι αρχές θα πρέπει να αποφύγουν μια απότομη δημοσιονομική συστολή το 2021 και να στοχεύσουν σε ένα πρωτογενές έλλειμμα τουλάχιστον 2% του ΑΕΠ. Η δημοσιονομική στήριξη θα πρέπει να είναι εμπροσθοβαρής ενόψει της εκταμίευσης των πόρων του NGEU (αναμένεται περίπου στα μέσα του 2021) και το μείγμα δημοσιονομικής πολιτικής θα πρέπει να βελτιωθεί, δίνοντας προτεραιότητα στις δαπάνες υγείας, στην αντιμετώπιση των κενών κάλυψης στο Κοινωνικό Επίδομα Αλληλεγγύης και στην επέκταση των ευκαιριών για την επανακατάρτιση του εργατικού δυναμικού».

Στο προσχέδιο προϋπολογισμού του 2021 ενσωματώνονται οι πρόσφατες εξαγγελίες της κυβέρνησης για αναστολή της εισφοράς αλληλεγγύης για μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες το επόμενο έτος, όπως άλλωστε και η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών στον ιδιωτικό τομέα κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες.

Οι παρεμβάσεις αυτές θα οδηγήσουν σε τόνωση του διαθέσιμου εισοδήματος των συγκεκριμένων δικαιούχων από τις αρχές του 2021, με τις αυξήσεις των μηνιαίων αποδοχών να είναι αισθητές από τον Ιανουάριο για τους μισθωτούς ενώ για ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες, η αναστολή της εισφοράς αλληλεγγύης, καθώς αφορά γι' αυτούς τα εισοδήματα του 2020, θα φανεί με την εκκαθάριση των φορολογικών τους δηλώσεων του χρόνου το καλοκαίρι.

Τα δύο αυτά μέτρα κοστίζουν στον προϋπολογισμό του 2021 περίπου 1,6 δισ. ευρώ (770 εκατ. ευρώ η αναστολή της εισφοράς αλληλεγγύης και 820 εκατ. ευρώ η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών) και το κόστος τους έχει ενσωματωθεί στο προσχέδιο.