Απασχόληση συνταξιούχων: Οι υποχρεώσεις και τα τσουχτερά πρόστιμα

Ακόμη και 12 συντάξεις θα κληθούν να επιστρέψουν στον ΕΦΚΑ όσοι συνταξιούχοι απασχολούνται και δεν το δηλώσουν. Η υποχρεωτική δήλωση που οφείλουν να υποβάλλουν οι συνταξιούχοι που απασχολούνται αλλά και οι εργοδότες τους προβλέπεται σε υπουργική Απόφαση που υπέγραψε ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστής Χατζηδάκης.

Ορίζει ότι σε περίπτωση που, μετά από έλεγχο, διαπιστωθεί η μη υποβολή της σχετικής δήλωσης από τους συνταξιούχους, επιβάλλεται πρόστιμο που αντιστοιχεί στο ύψος 12 μηνιαίων κύριων και επικουρικών συντάξεων του παραβάτη.

Η υπουργική απόφαση καθορίζει τις προϋποθέσεις, τους όρους και τη διαδικασία διασταύρωσης και ελέγχου στοιχείων μεταξύ του ΣΕΠΕ και του EΦΚΑ για συνταξιούχους που απασχολούνται.

Και μεταξύ άλλων, ορίζει τα εξής:

Οι συνταξιούχοι λόγω γήρατος που είτε έχουν αναλάβει εργασία ή δραστηριότητα έως και την 28η.2.2020, είτε αναλαμβάνουν εργασία ή αυτοαπασχόληση από την 29η.2.2020 και εφεξής, εφόσον για την εργασία ή την ιδιότητα ή τη δραστηριότητα προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης στον ΕΦΚΑ, υποχρεούνται στην υποβολή σχετικής δήλωσης. Αντίστοιχη δήλωση, στην αίτηση συνταξιοδότησης, οφείλουν να υποβάλλουν και οι ασφαλισμένοι που κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, συνεχίζουν να εργάζονται ή να αυτοαπασχολούνται.

Όσο για τους συνταξιούχους που είχαν αναλάβει εργασία πριν την 13.5.2016 και βάσει του προϊσχύοντος νομοθετικού πλαισίου δεν υπόκεινται σε μείωση της σύνταξης, υποχρεούνται στην υποβολή σχετικής δήλωσης, εφόσον συνεχίζουν να απασχολούνται, για την περίοδο απασχόλησης από την 1.3.2022 και εφεξής. Η υποχρέωση δήλωσης απασχόλησης με το προϊσχύον κανονιστικό πλαίσιο διατηρείται. Τέλος, οι συνταξιούχοι του πρώην ΝΑΤ που παρέχουν εκπαιδευτικό έργο με σύμβαση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου και ωριαία αντιμισθία στη δημόσια ναυτική εκπαίδευση, υποχρεούνται στην υποβολή σχετικής δήλωσης από 1.9.2022.

Η δήλωση υποβάλλεται στον e-ΕΦΚΑ και καταγράφονται τα στοιχεία του συνταξιούχου και της προς ανάληψη εργασίας, ιδιότητας ή δραστηριότητας, για την οποία προκύπτει η υποχρέωση ασφάλισης στο ταμείο, καθώς και τα στοιχεία του εργοδότη στον οποίο θα παρασχεθεί η επαγγελματική δραστηριότητα και η χρονική της διάρκεια.

Σε περίπτωση που μετά από έλεγχο διαπιστωθεί μη υποβολή της σχετικής δήλωσης από τον συνταξιούχο, επιβάλλεται πρόστιμο, ίσο με 12 κύριες και επικουρικές συντάξεις του παραβάτη. Το ποσό της οφειλής της κύριας σύνταξης μπορεί να αποπληρωθεί με παρακράτηση έως του ποσού του ¼ από το ύψος της μηνιαίας σύνταξης. Το ποσό της οφειλής της επικουρικής σύνταξης μπορεί να αποσβένεται με συμψηφισμό με τις δικαιούμενες επικουρικές συντάξεις και εφάπαξ παροχή.

Υποχρεώσεις εργοδοτών

Αιτήσεις οφείλουν να υποβάλλουν και οι εργοδότες, στο πληροφοριακό σύστημα Εργάνη. Όπως οφείλουν να παρακρατούν και να υποβάλλουν στον EΦΚΑ τις ασφαλιστικές εισφορές υπέρ κύριας σύνταξης, υγειονομικής περίθαλψης, επικουρικής ασφάλισης και πρόνοιας, όπου προβλέπονται, καθώς και των ασφαλιστικών εισφορών τις οποίες ο ΕΦΚΑ συνεισπράττει.

Μάλιστα, για τον έλεγχο και τη διασταύρωση των στοιχείων των συνταξιούχων που απασχολούνται, θα δημιουργηθεί ηλεκτρονική εφαρμογή στον e-ΕΦΚΑ για την υποβολή των δηλώσεων των συνταξιούχων. Οι ήδη υποβληθείσες δηλώσεις απασχόλησης συνταξιούχων καθώς και τα στοιχεία πληρωμών συντάξεων θα διασταυρώνονται σε περιοδική βάση, με τα στοιχεία των Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων (ΑΠΔ) που υποβάλλουν οι εργοδότες στον ΕΦΚΑ, τα στοιχεία του πληροφοριακού συστήματος Εργάνη και τα στοιχεία άλλων πληροφοριακών συστημάτων, προκειμένου να εντοπίζονται περιπτώσεις συνταξιούχων που απασχολούνται και δεν έχουν υποβάλει σχετική δήλωση.

Μέχρι βέβαια να ενεργοποιηθεί η πλατφόρμα αυτή, η αρμόδια υπηρεσία εκκαθάρισης συντάξεων του ΕΦΚΑ θα καταχωρεί τα στοιχεία των απασχολούμενων συνταξιούχων στο πληροφοριακό σύστημα πληρωμών συντάξεων του ταμείου.

Να σημειωθεί ότι, βάσει νόμου, ισχύουν τα εξής:

α. Για συνταξιούχους που έχουν αναλάβει ή αναλαμβάνουν εργασία στον ιδιωτικό τομέα, το ποσό της κύριας και επικουρικής σύνταξης καταβάλλεται μειωμένο κατά 30%.

β. Για συνταξιούχους που έχουν αναλάβει ή αναλαμβάνουν εργασία σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, οι συντάξεις καταβάλλονται μειωμένες κατά 30% μετά τη συμπλήρωση του 61ου έτους, εφόσον αυτή συμπληρώνεται μέχρι την 28.2.2021, ή μετά τη συμπλήρωση του 62ου έτους ηλικίας, εφόσον αυτή συμπληρώνεται από την 1.3.2022 και μετά. 

Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση, το ποσό της σύνταξης επί του οποίου επιβάλλεται το «ψαλίδι» 30% είναι η ακαθάριστη σύνταξη ή συντάξεις (επί συρροής συντάξεων), στην οποία δεν συμπεριλαμβάνονται το εξωιδρυματικό επίδομα και το επίδομα ανικανότητας.

Προσοχή. Οι συνταξιούχοι που εργάζονταν πριν από τον Φεβρουάριο του 2020, θα ενταχθούν στις νέες διατάξεις, εφόσον συνεχίζουν να εργάζονται, από την 1.3.2022 και μετά.

Από τη μείωση του ποσού της σύνταξης εξαιρούνται:

α. Οι συνταξιούχοι που αναλαμβάνουν εργασία σε χώρες στις οποίες ισχύουν οι Ευρωπαϊκοί Κανονισμοί 883/2004 και 987/2009 ή σε χώρες με τις οποίες η Ελλάδα έχει συνάψει Διακρατική Σύμβαση Κοινωνικής Ασφάλισης.

β. Οι συνταξιούχοι που προέρχονται από τον πρώην ΟΓΑ, εφόσον ασκούν απασχόληση υπακτέα στην ασφάλιση αυτού.

γ. Οι ψυχικά ασθενείς για τους οποίους η απασχόληση ενδείκνυται για λόγους ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης.

δ. Όσοι λαμβάνουν το εξωιδρυματικό επίδομα ή το επίδομα του άρθρου 54 του Π.Δ.169/2007 καθώς και τα τέκνα ασφαλισμένων και συνταξιούχων που είναι ανάπηρα με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67%.

ε. Οι πολύτεκνοι, των οποίων το ένα τουλάχιστον των τέκνων είναι ανήλικο ή σπουδάζον έως το 24ο έτος της ηλικίας του ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία.

στ. Τα πρόσωπα που αναφέρονται στην παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 4387/2016 (Α’ 85).

ζ. Οι συνταξιούχοι άλλων φορέων και του Δημοσίου, εφόσον το ετήσιο εισόδημά τους από απασχόληση στον αγροτικό τομέα ως αγρότες, μελισσοκόμοι, κτηνοτρόφοι, πτηνοτρόφοι και αλιείς δεν υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ.