ΣτΕ για Υπερταμείο: Αντισυνταγματική η μεταβίβαση της πλειοψηφίας των μετοχών ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ

«Κόκκινη κάρτα» έδειξε η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας με δύο αποφάσεις της (190 και 191/2022) στη μεταβίβαση της πλειοψηφίας του μετοχικού κεφαλαίου της ΕΥΔΑΠ ΑΕ και της ΕΥΑΘ ΑΕ στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας (σ.σ. Υπερταμείο), βάσει του νόμου 4389/2016.

Η Ολομέλεια του ανωτάτου δικαστηρίου έκρινε κατά πλειοψηφία αντισυνταγματική τη μεταβίβαση της πλειοψηφίας του μετοχικού κεφαλαίου, με το σκεπτικό ότι είναι συνταγματικώς επιβεβλημένος ο έλεγχος από το Δημόσιο μιας υπηρεσίας κοινής ωφέλειας, όχι απλώς με την άσκηση εποπτείας αλλά και δια του μετοχικού κεφαλαίου της.

Ειδικότερα στην απόφαση 190/2022 επισημαίνεται μεταξύ άλλων ότι «Κατά το Σύνταγμα [άρθρα 5 παρ. 5 και 21 παρ. 3], η παροχή υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης στον πληθυσμό της Αττικής δεν συνιστά δραστηριότητα αναπόσπαστη από τον πυρήνα της κρατικής εξουσίας και, συνεπώς, δύναται να ανατίθεται σε δημόσια επιχείρηση υπό μορφή ανώνυμης εταιρείας, όπως η ΕΥΔΑΠ ΑΕ. Υπό τις παρούσες, όμως, συνθήκες, δηλαδή υπό συνθήκες παροχής των υπηρεσιών αυτών μονοπωλιακώς, από δίκτυα μοναδικά στην περιοχή και ανήκοντα, ιδιοκτησιακώς, στην ΕΥΔΑΠ ΑΕ είναι συνταγματικώς επιβεβλημένος ο έλεγχος της ΕΥΔΑΠ ΑΕ από το Ελληνικό Δημόσιο, όχι απλώς με την άσκηση εποπτείας επ’ αυτής, αλλά και δια του μετοχικού της κεφαλαίου». Όπως επισημαίνουν οι δικαστές, «μόνον εάν το Ελληνικό Δημόσιο διατηρεί κατ’ ουσίαν την πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου της δημόσιας αυτής επιχείρησης, η οποία παρέχει, υπό τις ανωτέρω συνθήκες, υπηρεσίες κοινής ωφέλειας απολύτως ζωτικής σημασίας για τον πληθυσμό της Αττικής, εξασφαλίζονται τόσο τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα του Δημοσίου επί της ΕΥΔΑΠ ΑΕ, όσο και η εκλογή της πλειοψηφίας των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της επιχείρησης από το κατέχον την πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου της Δημόσιο».

Αντίστοιχο είναι και το σκεπτικό της απόφασης 191/2020 που αφορά στην ΕΥAΘ ΑΕ.