Τιμολόγια ρεύματος: Διπλή παρέμβαση σε χονδρική-λιανική εξετάζει η κυβέρνηση

Τέλος στον εφιάλτη των εξωφρενικών λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας, ο οποίος με τη σειρά του πυροδοτεί τον κίνδυνο για έναν πολιτικό εφιάλτη δίχως αύριο για την κυβερνητική πλειοψηφία, επιχειρεί να βάλει το συντομότερο δυνατό το Μέγαρο Μαξίμου μέσα από αλλεπάλληλες συσκέψεις με την ηγεσία του υπουργείου Ενέργειας και το οικονομικό επιτελείο.

Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν πως μετά το τέλος της εβδομάδας, ο χρόνος μετρά αντίστροφα για τις ανακοινώσεις του εθνικού σχεδίου αντιμετώπισης της ενεργειακής ακρίβειας ενώ άλλες πηγές δεν αποκλείουν ανακοινώσεις ακόμα και νωρίτερα μέσα στα επόμενα 24ωρα. Σε κάθε περίπτωση, η ώρα των αποφάσεων έχει σημάνει και η εξίσωση αποδεικνύεται πολλαπλάσια δύσκολη σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις.

Στο αρχικό σενάριο της παρέμβασης στη χονδρεμπορική αγορά έχουν προστεθεί τις τελευταίες ώρες πληροφορίες για ένα μικτό σύστημα παρέμβασης τόσο στη χονδρική με μιας μορφής πλαφόν όσο και στη λιανική μέσα από ένα διαφοροποιημένο σχήμα επιδοτήσεων, ενώ δεν λείπουν και ορισμένοι εντός των κόλπων της κυβέρνησης που προκρίνουν διεύρυνση του σημερινού σχήματος επιδοτήσεων, με το σκεπτικό ότι η επιβολή πλαφόν ενέχει τον κίνδυνο εκτροχιασμού των αναγκαίων πιστώσεων, στον βαθμό όπου για παράδειγμα η στρόφιγγα του ρωσικού φυσικού αερίου κλείσει και οι τιμές εκτοξευθούν σε ύψη τα οποία δοκίμασαν τους προηγούμενους μήνες (345 ευρώ η μεγαβατώρα, όταν η αγορά φοβήθηκε για το ενδεχόμενο γενικευμένου εμπάργκο στη ρωσική ενέργεια), χωρίς -ευτυχώς- να διατηρηθούν (τις τελευταίες ημέρες, η τιμή κινείται στη ζώνη των 90-100 ευρώ).

Ο στόχος

Ανεξάρτητα από τον τρόπο στον οποίο τελικά η κυβέρνηση θα αποφασίσει να δοκιμάσει την επιτυχία του σχεδίου της, στόχος είναι, σύμφωνα με πηγές με γνώση των διεργασιών, οι τιμές χρέωσης της κιλοβατώρας να επιστρέψουν σχεδόν εκεί που βρίσκονταν προ κρίσης για τα νοικοκυριά και σε ελαφρά υψηλότερα - αλλά ανεκτά- επίπεδα για τις επιχειρήσεις. Πηγές της αγοράς ενέργειας αναφέρουν πως προ κρίσης η μέση τιμή της κιλοβατώρας για τα νοικοκυριά ήταν στα 0,11-0,13 ευρώ. Αυτή η τιμή σήμερα, χωρίς το σχήμα των επιδοτήσεων που έχει εφαρμόσει σε μηνιαία βάση η κυβέρνηση, θα ήταν στη ζώνη των 0,35-0,37 ευρώ.

Μετά τις επιδοτήσεις, η τιμή υποχωρεί στο 0,15 ευρώ για τις πρώτες 300 επιδοτούμενες κιλοβατώρες κατανάλωσης -κυρίως στη ΔEΗ, όπου εκτός από την κρατική παρέμβαση επιστρατεύτηκαν και επιδοτήσεις από την εταιρεία ύψους 800 εκατ. ευρώ το 2021-, αλλά για υψηλότερες καταναλώσεις κυμαίνεται σε μέσα επίπεδα στα 0,21-0,27 ευρώ (δεν λείπουν και χρεώσεις ιδιωτών στο 0,35, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ανάλογα με τον τύπο του συμβολαίου).

Το πρακτικό αποτέλεσμα είναι διαχειρίσιμες επιβαρύνσεις για όσους έχουν συγκριτικά μικρές μηνιαίες καταναλώσεις, αλλά και εξωφρενικές χρεώσεις, με λογαριασμούς που είναι αδύνατο να πληρωθούν από τους καταναλωτές, για μεγάλο μερίδιο της αγοράς. Η έξοδος των κυβερνητικών βουλευτών στην περιφέρεια τις ημέρες του Πάσχα και της Πρωτομαγιάς, έφερε πολλούς εξ αυτών αντιμέτωπους με την πραγματικότητα της τεράστιας κοινωνικής δυσαρέσκειας, το μέγεθος της οποίας αποτυπώνεται σιγά σιγά στις δημοσκοπήσεις και θεωρείται βέβαιο πως θα αποτυπωθεί και στην κάλπη -όταν στηθεί-, αν δεν υπάρξει δραστική και άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος.

Το κόστος

Με το σημερινό σχήμα των επιδοτήσεων, εάν επιχειρούσε η κυβέρνηση να επαναφέρει τα τιμολόγια του ρεύματος για όλους εκεί ακριβώς που βρίσκονταν πριν την ενεργειακή κρίση, εκτιμάται πως θα απαιτούνταν πόροι που θα μπορούσαν να φτάσουν ακόμα και στα 12 δισ. ευρώ. Ένα τέτοιο μέγεθος δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να σηκώσει ο προϋπολογισμός, χωρίς ευρωπαϊκή παρέμβαση, η οποία όμως δεν φαίνεται στον ορίζοντα. Μια τέτοιου μεγέθους παρέμβαση θα σήμαινε δημοσιονομικό εκτροχιασμό με απρόβλεπτες συνέπειες, την ώρα που η απόδοση του δεκαετούς ομολόγου φλερτάρει πλέον με το 3,5% και το υπουργείο Οικονομικών μέσα από το Πρόγραμμα Σταθερότητας έχει θέσει στόχο επιστροφής σε ήπια πρωτογενή πλεονάσματα από το 2023 (1,1% του ΑΕΠ από πρωτογενές έλλειμμα 2% του ΑΕΠ φέτος έναντι αρχικού στόχου για 1,4%).

Τα σενάρια που γράφονται και σβήνονται διαρκώς τις τελευταίες ημέρες αναφέρουν, σύμφωνα με πληροφορίες, ότι η ετήσια παρέμβαση θα μπορούσε να φτάσει στην περιοχή των 5 δισ. ευρώ, με τον κρατικό προϋπολογισμό να εισφέρει ένα ποσό της τάξεως του 1 δισ. ευρώ στο δεύτερο εξάμηνο και το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης επιπλέον 1,5 δισ. ευρώ (από τα 3,6 δισ, ευρώ των ετήσιων προβλέψεων στο πρώτο εξάμηνο θα έχουν αναλωθεί τα 2,1 δισ. ευρώ).

Το εγχείρημα μοιάζει με προσπάθεια τετραγωνισμού του κύκλου. Η κυβέρνηση όμως διαβεβαιώνει πως η παρέμβαση που θα ανακοινώσει θα είναι τέτοια, η οποία θα οδηγεί τους λογαριασμούς του ρεύματος κοντά στα προ κρίσης επίπεδα, οριζόντια, για όλους. Μένει να αποδειχθεί.