Ποιες συνήθειες άλλαξαν οι Ελληνες λόγω πληθωρισμού

Μια μελέτη του Ινστιτούτου IBM που έγινε το 2021, δηλαδή εν μέσω της πανδημίας, έδειξε ότι η αντίληψη του 93% των παγκόσμιων καταναλωτών για τη βιωσιμότητα επηρεάστηκε λόγω Covid-19. Αυτή η οπτική άλλαξε το 2022 υπό το βάρος των αυξήσεων στα τρόφιμα, στην ενέργεια και την κρίση του κόστους ζωής.

Αυτή η μετατόπιση επιβεβαιώνεται και από την έρευνα καταναλωτών της Revolt. Από την πρώτη θέση της κατάταξης, η «κλιματική αλλαγή» υποχώρησε τρεις θέσεις στη συνολική κατάταξη και αντικαταστάθηκε από ζητήματα όπως «πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη», «ανεργία και ασφάλεια εργασίας» και «φτώχεια».

Όμως θα ήταν λάθος να συμπεράνουμε ότι οι πολίτες δεν ενδιαφέρονται πλέον για την κλιματική αλλαγή ή την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, σημειώνεται στην έρευνα,  το κόστος ζωής έχει μετατοπίσει τις αγορές και έχει αλλάξει το καταναλωτικό μοντέλο.

Κάτι που μπορεί να διακρίνει κανείς και στην Ελλάδα. Η υιοθέτηση ενός πιο βιώσιμου τρόπου ζωής σε μια έντονα πληθωριστική περίοδο περνά μέσα από τη μείωση των μηνιαίων δαπανών των Ελλήνων καταναλωτών, όπως προκύπτει από τα ευρήματα πρόσφατης έρευνας της ΕΥ «Future Consumer Index Ελλάδα 2023».

Το 55% του δείγματος που συμμετείχε στην έρευνα δήλωσε ότι σβήνει τα φώτα στο σπίτι για εξοικονόμηση ενέργειας, ένα κόστος που έχει αυξηθεί σημαντικά τον τελευταίο χρόνο. 

Την ίδια στιγμή, ένας στους δύο επιλέγει επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες για τις αγορές του, αντίστοιχο ποσοστό προσπαθεί να εξοικονομήσει ενέργεια και ποσοστό 47% δήλωσε ότι προσπαθεί να εξοικονομήσει νερό. Με 4 στους 10 να δηλώνουν ότι ανακυκλώνουν ή επαναχρησιμοποιούν συσκευασίες μετά τη χρήση τους (ποσοστό 41%) και ποσοστό 39% ότι ανακυκλώνει ή επαναχρησιμοποιεί προϊόντα μετά τη χρήση τους.

Όμως μόνο 2 στους 10 καταναλωτές (ποσοστό 21% εφέτος από 19% πέρυσι και 18% το 2021) δίνουν προτεραιότητα στο περιβάλλον και τα ζητήματα βιώσιμης ανάπτυξης (Planet First). Παγκοσμίως το αντίστοιχο ποσοστό είναι 25% και στην Ευρώπη στο 24%. Με έναν στους δέκα Έλληνες καταναλωτές, όσο και πέρυσι (το 2021 το ποσοστό αυτό ήταν στο 14%), να δίνει προτεραιότητα στο κοινωνικό σύνολο (Society First), δηλαδή να απαιτεί από τις μάρκες ηθική δράση και δηλώνει πρόθυμος να «τιμωρήσει» όσα brands και επιχειρήσεις δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες του. Το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρώπη είναι στο 12% και στο 13% ο παγκόσμιος μέσος όρος.

Οι χαμηλές επιδόσεις στους δείκτες περιβάλλον και κοινωνία, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό, σχετίζονται με την οικονομική στενότητα και την αλλαγή των προτεραιοτήτων εν μέσω της πληθωριστικής καταιγίδας, επισημαίνουν οι έρευνες. Για 3 στους 10 Έλληνες καταναλωτές (ποσοστό 31% εφέτος από 33% πέρυσι και 31% το 2021) αυτό που βαραίνει στις επιλογές τους είναι η προσιτότητα στην τιμή ενός προϊόντος. Ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι στο 32% και στο 25% παγκοσμίως.

Η ανασφάλεια με το κόστος διαβίωσης κάνει 4 στους 10 καταναλωτές (ποσοστό 39%) να δηλώνει στην έρευνα της ΕΥ ότι θα μαγειρεύει περισσότερο στο σπίτι, ποσοστό 32% θα αγοράζει περισσότερο προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, 4 στους 10 (ποσοστό 41%) θα περιορίσει τις αγορές έτοιμων ή προμαγειρεμένων γευμάτων από το σούπερ μάρκετ, ενώ αντίστοιχη μερίδα καταναλωτών (ποσοστό 42%) θα αγοράζει λιγότερο συχνά απευθείας από διαφημίσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αποφασισμένοι να περιορίσουν τις παραγγελίες delivery/take away και τις δαπάνες για βελτιώσεις στο σπίτι εμφανίζονται 4 στους 10 Έλληνες (ποσοστό 39%).