Εξωδικαστικός συμβιβασμός ΔΕΠΑ - Gazprom για το φυσικό αέριο

Σε εξωδικαστική συμφωνία για το φυσικό αέριο κατέληξαν η ΔΕΠΑ Εμπορίας με τη ρωσική Gazprom στη μεταξύ τους διαμάχη για την τιμή του φυσικού αερίου της περιόδου 2022-2023, η οποία είχε καταλήξει στη διεθνή Διαιτησία.

Σύμφωνα με πηγές της ΔΕΠΑ, η συμφωνία που έκλεισε μέσα στον Ιούνιο προβλέπει συνέχιση της προμήθειας μέχρι και το 2026 με νέα τιμή, καθώς και μηδενισμό των απαιτήσεων για τις ρήτρες take or pay συνολικής αξίας 440 εκατ. ευρώ για την περίοδο 2022, 2023 και 2024.

Αν και δεν έχουν γίνει γνωστές λεπτομέρειες του deal, η ουσία είναι ότι η μεν ελληνική εταιρεία θα συνεχίσει να προμηθεύεται το ανταγωνιστικό από πλευράς τιμής ρωσικό φυσικό αέριο για τουλάχιστον ενάμισι ακόμη χρόνο, η δε, Gazprom, παραμένει στην ελληνική αγορά διατηρώντας μια επωφελή για την ίδια σύμβαση. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με μια πιθανή ήττα του ρωσικού κολοσσού στο διαιτητικό δικαστήριο της Σιγκαπούρης συνέβαλε απ' ότι φαίνεται και στην αποδοχή εκ μέρους του να καταλήξει σε εξωδικαστικό συμβιβασμό. 

Σύμφωνα με όσα εξηγούν πηγές της εταιρείας, παρότι η δικαίωση της ΔΕΠΑ θεωρείτο προεξοφλημένη και θα κέρδιζε την υπόθεση (όπως έχει συμβεί με άλλες ευρωπαϊκές εταιρείες που προσέφυγαν κατά της Gazprom), εντούτοις η παραπάνω εξέλιξη είναι πολύ καλύτερη, καθώς σε ένα τέτοιο σενάριο θα έπρεπε να ζητήσει από τη ρωσική πλευρά το προβλεπόμενο ποσό.

Η εμπειρία ωστόσο άλλων δικαστικών αποφάσεων σε Διαιτησίες που έχει χάσει η Gazprom δείχνει ότι η ρωσική πλευρά δεν καταβάλλει τα οφειλόμενα, επομένως σε μια τέτοια περίπτωση η ελληνική εταιρεία θα έπρεπε να προχωρήσει σε παρακράτηση πληρωμών τρίτων υπέρ της Gazprom (κατάσχεση εις χείρας τρίτων). Το μοναδικό περιουσιακό στοιχείο που έχει η ρωσική εταιρεία στην Ελλάδα είναι οι ποσότητες αερίου που πουλάει στη ΔΕΗ και στη Metlen.

Σε μια τέτοια περίπτωση, όπως λένε πηγές της ΔΕΠΑ, η διάρρηξη των σχέσεων με την Gazprom θα ήταν ολοσχερής, και γι’ αυτό και κρίθηκε ότι μια τέτοια εξέλιξη δεν θα ήταν επωφελής τόσο για την εταιρεία όσο και συνολικά για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, η οποία με τον τρόπο αυτό θα συνεχίσει να προμηθεύεται ρωσικό αέριο για τουλάχιστον ενάμιση ακόμη χρόνο.

Η συμφωνία δεν προβλέπει παράταση της σύµβασης πέραν του 2026, κάτι που δεν θα µπορούσε να τεθεί σε μια φάση που η Ε.Ε. προωθεί σχέδιο για την πλήρη κατάργηση των ροών ρωσικού αερίου έως το 2027.

Σημειωτέον ότι η νέα τιμή αφορά την υφιστάμενη σύμβαση της ΔΕΠΑ (και όχι κάποια καινούργια) και συγκεκριμένα ποσότητες με ετήσιο «ταβάνι» 2 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων, από τις οποίες η ελληνική εταιρεία απορροφά ένα μέρος. 

Η απόφαση της ελληνικής πλευράς για την προσφυγή στη διαιτησία κατά των Ρώσων είχε ληφθεί τον Μάρτιο του 2024, έπειτα από πολύμηνες διαπραγματεύσεις που είχαν οδηγήσει σε ρήξη και με βασικό επιχείρημα της ΔΕΠΑ ότι η Gazprom παραβίασε τη μεταξύ τους σύμβαση και της προμήθευε κατά την περίοδο 2022-2023 φυσικό αέριο σε τιμή αρκετά υψηλότερη από εκείνη της αρχικής συμφωνίας.

Η διαιτησία είχε ξεκινήσει στις αρχές Νοεμβρίου του 2024 και μέσω αυτής, η ελληνική πλευρά διεκδικούσε αφενός καλύτερες τιμές για τις ποσότητες φυσικού αέριου που είχε ήδη παραλάβει στη βάση της σύμβασης του 2022 η οποία λήγει το 2026, αφετέρου προσαρμογή των ποσοτήτων που είχε επιλέξει να μη λάβει, λόγω της τιμής και της κατάστασης της αγοράς.

Σε ότι αφορά την ακροαματική διαδικασία εκτιμάται ότι η απόφαση από το δικαστήριο της Σιγκαπούρης θα ανακοινώνονταν γύρω στο Σεπτέμβριο.