Είκοσι συν μία αλλαγές στη φορολογία μεταβίβασης ακινήτων, κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών φέρνει ο νέος φορολογικός νόμος που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ 58/τ.Α΄).
 
Με εγκύκλιο που εστάλη σήμερα στις εφορίες από τον γενικό διευθυντή φορολογίας του υπουργείου Οικονομικών κ. Δ. Σταματόπουλο, κωδικοποιούνται οι αλλαγές που έχουν τεθεί ήδη σε ισχύ. Συγκεκριμένα:

Φορολογία μεταβίβασης ακινήτων

1. Αναπροσαρμόζονται οι συντελεστές φόρου μεταβίβασης ακινήτων ως εξής:

8% για το μέχρι 20.000 ευρώ τμήμα της αξίας του μεταβιβαζόμενου ακινήτου και 10% για το πέραν του ποσού αυτού τμήμα της, ανεξάρτητα από την ύπαρξη ή μη πυροσβεστικής υπηρεσίας στην περιοχή.

2. Καταργούνται ο φόρος αυτόματου υπερτιμήματος και το τέλος συναλλαγής ακινήτων.

3. Καταργείται η χορήγηση της απαλλαγής πρώτης κατοικίας για αγορά κατοικίας επιφάνειας έως 200 τ.μ. ή οικοπέδου στο οποίο αντιστοιχεί κτίσμα επιφάνειας έως 200 τ.μ. και παρέχεται απαλλαγή η οποία συνδέεται με την οικογενειακή κατάσταση του δικαιούχου και με το είδος του αγοραζόμενου ακινήτου ως εξής:

- Για αγορά κατοικίας: από άγαμο μέχρι ποσό 200.000 ευρώ.

Από άγαμο που παρουσιάζει αναπηρία τουλάχιστον 67% από διανοητική καθυστέρηση ή φυσική αναπηρία μέχρι ποσό 250.000 ευρώ.

Από έγγαμο μέχρι ποσό 250.000 ευρώ, ενώ από έγγαμο που παρουσιάζει αναπηρία τουλάχιστον 67% από διανοητική καθυστέρηση ή φυσική αναπηρία μέχρι ποσό 275.000 ευρώ. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα αυτού και κατά 30.000 ευρώ για το τρίτο και για καθένα από τα επόμενα τέκνα του.

- Για αγορά οικοπέδου: από άγαμο μέχρι ποσό αξίας 50.000 ευρώ. 

Από έγγαμο μέχρι ποσό 100.000 ευρώ. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 10.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα αυτού και κατά 15.000 ευρώ  για το τρίτο και για καθένα από τα επόμενα τέκνα του.

4. Σε περίπτωση αγοράς κατοικίας, στο ποσό της απαλλαγής περιλαμβάνεται και η αξία μιας θέσης στάθμευσης αυτοκινήτου και ενός αποθηκευτικού χώρου, για επιφάνεια εκάστου έως 20 τ.μ., εφόσον βρίσκονται στο ίδιο ακίνητο και αποκτώνται ταυτόχρονα με το ίδιο συμβόλαιο αγοράς.

5. Καταργείται η απαλλαγή πρώτης κατοικίας για τους Έλληνες ή ομογενείς του εξωτερικού που δεν κατοικούν στην Ελλάδα κατά τον χρόνο της αγοράς, για λόγους εναρμόνισης με την κοινοτική νομοθεσία.

6. Σε περίπτωση μεταβίβασης ιδανικού μεριδίου επί κατοικίας ή οικοπέδου (από τον αγοραστή ή τη σύζυγο ή τα ανήλικα τέκνα αυτού), το εμβαδόν των οποίων πληροί κατά τον χρόνο της μεταβίβασης τις στεγαστικές τους ανάγκες, δεν παρέχεται απαλλαγή πρώτης κατοικίας πριν από την παρέλευση 5 ετών από τη μεταβίβαση. Η ίδια ρύθμιση ισχύει και για τη μεταβίβαση του δικαιώματος επικαρπίας ή οίκησης επί ακινήτου.

Φορολογία κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών

7. Καταργείται η αναβολή φορολογίας για τα ρυμοτομούμενα -απαλλοτριούμενα ακίνητα (στη φορολογία κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών) και παρέχεται ετήσια προθεσμία για την άμεση φορολόγηση αυτών, για τα οποία υπήρχε αναβολή.

8. Διευκρινίζονται θέματα που αφορούν στον υπολογισμό της αξίας της άσκησης της επικαρπίας και της ψιλής κυριότητας.

9. Καταργούνται οι γεωργικές απαλλαγές και ο φόρος υπολογίζεται πλέον με βάση τα αφορολόγητα ποσά και τους φορολογικούς συντελεστές της αντίστοιχης κατηγορίας.

10. Δικαιούχοι πλήρους απαλλαγής από τον φόρο είναι πλέον μόνο το Δημόσιο και οι λογαριασμοί που συνιστώνται υπέρ του Δημοσίου.

11. Τα ΝΠΔΔ οι ΟΤΑ, οι ιεροί ναοί - ιερές μονές, το Ιερό Κοινό του Πανάγιου Τάφου, η Ιερή Μονή του Όρους Σινά, το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, τα Πατριαρχεία Ιεροσολύμων και Αντιοχείας, η Εκκλησία της Κύπρου, η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας και τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα που επιδιώκουν σκοπούς εθνωφελείς, θρησκευτικούς, κοινωφελείς κ.λπ. υπόκεινται σε φόρο με συντελεστή 0,5%.

12. Οι χρηματικές δωρεές προς τα πιο πάνω νομικά πρόσωπα υπόκεινται στο φόρο (0,5%) μετά την αφαίρεση αφορολόγητου ποσού 1.000 ευρώ κατά έτος.

13. Η απαλλαγή πρώτης κατοικίας στην κληρονομιά παρέχεται στους μόνιμους κατοίκους Ελλάδας για ποσό αξίας:

α) Κατοικίας μέχρι 200.000 ευρώ για κάθε ανήλικο ή άγαμο κληρονόμο και μέχρι 250.000 ευρώ για κάθε έγγαμο κληρονόμο. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα του και κατά 30.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα, εφόσον στον δικαιούχο περιέρχεται μία μόνο κατοικία εξ ολοκλήρου και κατά πλήρη κυριότητα και όχι ποσοστό εξ αδιαιρέτου. Στο ποσό της απαλλαγής περιλαμβάνεται και η αξία μιας θέσης στάθμευσης αυτοκινήτου και ενός αποθηκευτικού χώρου, για επιφάνεια εκάστου έως 20 τ.μ., εφόσον βρίσκονται στο ίδιο ακίνητο και αποκτώνται ταυτόχρονα.

β) Οικοπέδου μέχρι 50.000 ευρώ για κάθε ανήλικο ή άγαμο κληρονόμο και μέχρι 100.000 ευρώ για κάθε έγγαμο κληρονόμο. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 10.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα του και κατά 15.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα, εφόσον στο δικαιούχο περιέρχεται ένα μόνο οικόπεδο εξ ολοκλήρου και κατά πλήρη κυριότητα και όχι ποσοστό εξ αδιαιρέτου.

Αντίστοιχη απαλλαγή παρέχεται και κατά τη γονική παροχή πρώτης κατοικίας.

14. Για τη χορήγηση της απαλλαγής πρώτης κατοικίας, προκειμένου να κριθεί αν καλύπτονται οι στεγαστικές ανάγκες, λαμβάνεται πλέον υπόψη το συνολικό εμβαδόν όλων των ακινήτων του δικαιούχου.

15. Δεν παρέχεται απαλλαγή πρώτης κατοικίας πριν από την παρέλευση 5 ετών από τη μεταβίβαση, με επαχθή ή χαριστική αιτία της επικαρπίας, της οίκησης ή του ιδανικού μεριδίου κατοικίας ή οικοπέδου ή της ψιλής κυριότητας οικοπέδου ή ιδανικού μεριδίου αυτού, το εμβαδόν των οποίων πληρούσε κατά τον χρόνο της μεταβίβασης τις στεγαστικές ανάγκες.

16. Καταργείται η απαλλαγή από τον φόρο για τις δωρεές και γονικές παροχές χρημάτων που γίνονται για την αγορά ή ανέγερση πρώτης κατοικίας.

17. Ο υπολογισμός του φόρου κληρονομιών γίνεται πλέον για όλα τα περιουσιακά στοιχεία (ακίνητα, μετοχές, χρήματα, λοιπά κινητά) με βάση τις φορολογικές κλίμακες.

18. Ο υπολογισμός του φόρου δωρεών - γονικών παροχών επίσης γίνεται με βάση τις φορολογικές κλίμακες.

19. Οι δωρεές - γονικές παροχές χρηματικών ποσών φορολογούνται αυτοτελώς (χωρίς αφορολόγητο ποσό) με συντελεστές 10%, 20% και 40% ανά κατηγορία αντίστοιχα.

20. Αλλάζει η διαδικασία προσωρινής εκτίμησης κληρονομιαίων ακινήτων που δεν υπάγονται στο αντικειμενικό σύστημα και δηλώνονται εμπρόθεσμα.

21. Παραγράφεται το δικαίωμα του Δημοσίου για υποθέσεις φορολογίας κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών στις οποίες η φορολογική υποχρέωση έχει γεννηθεί μέχρι και τις 31/12/1994.