Βαθιά το χέρι στην τσέπη εξακολουθούν να βάζουν οι Έλληνες καταναλωτές για να αγοράσουν βασικά προϊόντα ευρείας κατανάλωσης, όπως τα είδη ατομικής φροντίδας, καθαρισμού και τα δημητριακά, σε σχέση με τις τιμές που καλούνται να πληρώσουν καταναλωτές από άλλες χώρες της Ε.Ε.

Αυτό προκύπτει από έρευνα που διεξήχθη για λογαριασμό του υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας στην Ελλάδα, στη Γαλλία, στη Γερμανία, στην Ιταλία, στη Βουλγαρία, στην Ισπανία και στη Μ. Βρετανία σε δείγμα 67 προϊόντων, εκ των οποίων τα 50 ήταν επώνυμα.

Μπορεί η κρίση στη χώρα μας να έχει κτυπήσει κόκκινο, ο μισθός, όταν και όποτε υπάρχει, να έχει υποστεί μεγάλη μείωση και η αγοραστική δύναμη του μέσου Έλληνα καταναλωτή να έχει πέσει στο ναδίρ, η Ελλάδα όμως είναι η 4η πιο ακριβή χώρα μεταξύ των 7 κρατών που μετείχαν στην έρευνα προ και μετά του ΦΠΑ. Φθηνότερες αγορές από την Ελλάδα είναι η Βουλγαρία, η Ισπανία και η Γερμανία και ακριβότερες η Ιταλία, η Μεγάλη Βρετανία και η Γαλλία.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι στο καλάθι των 67 προϊόντων μόλις 8 εξ αυτών είναι φθηνότερα από τις υπόλοιπες αγορές (ποσοστό 11,94%), ενώ ακριβότερα είναι 15, ποσοστό 22,38%.

Κάπως καλύτερα είναι τα πράγματα εάν από την τιμή αφαιρεθεί ο ΦΠΑ: ακριβότερα εμφανίζονται 16 προϊόντα, ήτοι ποσοστό 23,88%, και φθηνότερα 10 προϊόντα, ή 14,93%.

Σημειώνεται ότι στην Ελλάδα ο ΦΠΑ είναι ο υψηλότερος (23%) σε χυμούς, ενώ στα τρόφιμα είναι στο 13%, όταν στη Γαλλία σε τρόφιμα και χυμούς είναι 5,5%, στο Ηνωμένο Βασίλειο στα τρόφιμα είναι 5%, στη Γερμανία 7%, στη Βουλγαρία 9%, στην Ιταλία 10% και στην Ισπανία 8%.

Εξηγώντας τις υψηλές τιμές, στελέχη του υπουργείου Ανάπτυξης ανέφεραν ότι στις συγκεκριμένες κατηγορίες κυριαρχούν επιχειρήσεις οι οποίες κατέχουν δεσπόζουσα θέση στην ελληνική αγορά για τον λόγο αυτόν οι τιμές είναι υψηλές.

Σύγκριση τιμών στην Ελλάδα και σε έξι ακόμη αγορές

Ειδικότερα, από το καλάθι προϊόντων που εξέτασε η συγκεκριμένη έρευνα μεταξύ άλλων προκύπτει ότι για ένα κουτάκι Pepsi Cola οι Έλληνες πληρώνουν 0,56 ευρώ, όταν ο Ιταλός το πληρώνει μόλις 0,37 ευρώ, η τιμή για το αποσκληρυντικό πλυντηρίου ρούχων Expr Ball Calgon 15 ταμπλετών στην Ελλάδα είναι 7,20 ευρώ, ενώ στη Γερμανία είναι 4,99 ευρώ, ενώ 4,18 ευρώ κοστίζει στην Ελλάδα το αφρόλουτρο Αxe Dark Temptation 400 ml, όταν στην Ισπανία πωλείται προς 3,25 ευρώ.

Αντίστοιχη εικόνα και για το στοματικό διάλυμα Listerine κλασικό πράσινο 500 ML, το οποίο στην Ελλάδα πωλείται προς 6,80 ευρώ έναντι 3,46 ευρώ στη Γερμανία, στο υγρό πιάτων Fairy 500 ml, που στην Ελλάδα κοστίζει 1,57 ευρώ, έναντι 0,97 ευρώ στη Γερμανία, στα δημητριακά Corn Flakes Kellogs 375 γρ. που στοιχίζουν στην Ελλάδα 2,91 ευρώ και στην Ισπανία πωλούνται 1,98 ευρώ. Η μαγιονέζα Kraft 500 ml στην Ελλάδα πωλείται προς 2,32 ευρώ, όταν ο Γερμανός την αγοράζει προς 1,79 ευρώ.

Παρ' όλα αυτά, σε προϊόντα (όπως τα νωπά) όπου η σύγκριση έγινε με βάση τις χαμηλότερες τιμές, σε κάθε χώρα παρατηρείται ότι η Ελλάδα είναι μία από τις πιο φθηνές αγορές.

Συγκεκριμένα, η τιμή για τα πορτοκάλια στην Ελλάδα είναι η χαμηλότερη στο 0,52 ευρώ, όταν στη Γερμανία πωλούνται προς 1,66 ευρώ, ενώ και οι τομάτες με τιμή 1,01 ευρώ είναι οι φθηνότερες όταν στη Γερμανία πωλούνται προς 2,42 ευρώ το κιλό.

Την ίδια στιγμή, από την έρευνα προκύπτει ότι οι τιμές παραγωγού στα οπωροκηπευτικά είναι έως και 491,67% υψηλότερες σε σχέση με την Ισπανία. Ανοδικές τάσεις, οι οποίες πάντως, όπως καταγράφεται στην έρευνα, δεν περνάνε στην τιμή λιανικής.

Φόροι και μεταφορικό κόστος ωθούν τις τιμές

Εκτός από τους φόρους που επιβαρρύνουν την τελική τιμή καταναλωτή, από τα στελέχη του υπουργείου Ανάπτυξης διαπιστώνεται ότι η τελική τιμή αυξάνεται (ή δεν μειώνεται) εξαιτίας των διεθνών τιμών στις χρηματιστηριακές πρώτες ύλες (πετρέλαιο, ζάχαρη, κακάο κ.λπ.), των εγχώριων αυξήσεων στις τιμές παραγωγού, της ανελαστικής ζήτησης σε ό,τι αφορά τα τρόφιμα, του μεταφορικού κόστους αλλά και του μισθολογικού κόστους στον τομέα των υπηρεσιών.

Όπως είπε χαρακτηριστικά ανώτερο στέλεχος του υπουργείου, «όπου έχουμε αποκλιμάκωση μισθολογικού κόστους έχουμε αποκλιμάκωση τιμών». Ιδιαίτερη αναφορά έγινε και στο κόστος στέγασης και στο μεταφορικό, το οποίο επιβαρύνει τις τιμές.

Ειδικότερα, όπως επισημαίνεται στην έρευνα, τo 10%-15% του συνολικού κόστους του τελικού προϊόντος αντιπροσωπεύει κατά μέσο όρο το κόστος της εφοδιαστικής αλυσίδας. Αιτίες είναι το κόστος μεταφοράς στη νησιωτική Ελλάδα, η αύξηση του ΕΦΚ στα καύσιμα κι η απουσία εναλλακτικού τρόπου μεταφορών όπως το τρένο κ.ά. Αποτέλεσμα είναι ότι η μεταφορά προϊόντων από τον Πειραιά στο Ηράκλειο της Κρήτης κοστίζει τα ίδια λεφτά με τη μεταφορά τους από τον Πειραιά στην Ολλανδία.

Υπό αυτά τα δεδομένα, τα οποία αξίζει να σημειώσουμε ότι επιβαρύνουν το κόστος του τελικού προϊόντος, το υπουργείο Ανάπτυξης έχει ανοίξει τον διάλογο με το υπουργείο Μεταφορών και Υγείας για αλλαγή του κανονιστικού πλαισίου, όπου εντοπίζονται στρεβλώσεις.

Οι προτεινόμενες ενέργειες αφορούν στα εξής:

1. Δημιουργία ή περαιτέρω ανάπτυξη υποδομών όπως αποθηκευτικοί χώροι, ζώνες ελεύθερου εμπορίου κ.λπ.
2. Δημιουργία αποθηκευτικών κέντρων στη Βόρεια Ελλάδα, προκειμένου οι εγκαταστάσεις αυτές να έχουν τον ρόλο logistics hubs των Βαλκανίων.
3. Θα πρέπει να συνδυαστούν οι προτεινόμενες ενέργειες με τους καθορισμένους ευρωπαϊκούς διαδρόμους μεταφορών και ιδιαίτερα με εκείνους που εμπλέκονται ως κόμβοι στο ελληνικό έδαφος.

Παράλληλα, προτείνονται τα εξής:

- Άρση των διαφορών μεταξύ Φ.Δ.Χ. και Φ.Ι.Χ., π.χ. μικτά φορτία και συνδυαστικές μεταφορές και για τα Φ.Ι.Χ. (σήμερα υπάρχουν 1.100.000 Φ.Ι.Χ. και 38.000 Δ.Χ.).

- Αλλαγή προδιαγραφών κτιρίων (αποθηκών κ.ά.) - συντελεστή όγκου (πολεοδομία).

- Επανεξέταση των προϋποθέσεων αδειοδότησης και άρση των περιορισμών αναφορικά με τους χώρους αποθηκών (π.χ. περιβαλλοντικές μελέτες, αρχαιολογία, πυροσβεστική, υπ. Υγείας κ.ά.).

- Θέσπιση κυλιόμενου ωραρίου των οδηγών (όχι άδειες μόνο την Κυριακή και τη Δευτέρα).

- Κατάργηση των θεσμικών περιορισμών στην ανάπτυξη των logistics.

- Άρση της απαγόρευσης συνδυαστικών μεταφορών νωπών με άλλα προϊόντα.

- Μείωση της γραφειοκρατίας τελωνείων (electronic & simplified procedures), τυποποίηση της ροής, απλοποίηση των διαδικασιών, λειτουργία σε συνεχή βάση (24ωρη όλο το έτος), μείωση του κόστους εκτελωνισμού σε bonded περιοχές (40 ευρώ αντί 7, που υπάρχει στην Ε.Ε.).


Ο συγκριτικός πίνακας με τις τιμές των επώνυμων προϊόντων σε 7 χώρες δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".