Το υποβρύχιο καλώδιο Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας (Eurasia Interconnector) μπορεί να αποτελέσει υποδομή για τη διασύνδεση του μεγαλύτερου μέρους των ελληνικών νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα ηλεκτρισμού.

Αυτό τονίζουν στο euro2day πηγές που έχουν άμεση εμπλοκή στην αναπτυσσόμενη ενεργειακή συνεργασία μεταξύ των τριών κρατών, η οποία στηρίζεται στην ανακάλυψη των μεγάλων κοιτασμάτων φυσικού αερίου στις ΑΟΖ του Ισραήλ και της Κύπρου.

Ας σημειωθεί ότι την περασμένη εβδομάδα πραγματοποιήθηκε συνάντηση στο Τελ Αβίβ των ενεργειακών ρυθμιστών της Κύπρου, της Ελλάδας και του Ισραήλ, όπου συζητήθηκαν οι προοπτικές και οι μορφές που μπορεί να λάβει η τριμερής συνεργασία προς όφελος των τριών κρατών.

Από την αρχική προσέγγιση στο θέμα που επεξεργάζεται η ισραηλινή πλευρά, προκύπτει ότι από το 1 τρισ. κυβικά φυσικού αερίου που περιέχουν τα τρία μεγαλύτερα κοιτάσματα Λεβιάθαν, Ταλίντ και Οικόπεδο 12 της Κύπρου περίπου το μισό θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για την κάλυψη των εσωτερικών αναγκών του Ισραήλ (κυρίως ηλεκτροπαραγωγή).

Ας σημειωθεί ότι μέχρι πρόσφατα η χώρα αυτή εξαρτιόνταν σχεδόν αποκλειστικά από την Αίγυπτο σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο. Ωστόσο, μετά τις συχνές επιθέσεις που δέχτηκαν οι αγωγοί με τους οποίους τροφοδοτείται, σε συνδυασμό με τα εντεινόμενα προβλήματα στην παραγωγή αερίου στην Αίγυπτο, λόγω της πολιτικής αστάθειας, ωθούνται σχεδιασμοί για πλήρη απεξάρτηση από το εισαγόμενο αέριο και κάλυψη των αναγκών από τα θαλάσσια κοιτάσματα που έχουν ανακαλυφθεί ή πρόκειται να ανακαλυφθούν στο μέλλον.

Για την υπόλοιπη ποσότητα του μέχρι στιγμής διαθέσιμου φυσικού αερίου, η ισραηλινή πλευρά δείχνει ότι προκρίνει τη μετατροπή του σε ηλεκτρική ενέργεια και την πώλησή του σε καταναλωτές άλλων χωρών μέσω διασυνδέσεων.

Αναφορικά με το θέμα του μεγάλου κόστους του καλωδίου και της επιβάρυνσης που θα προκαλέσει στη μεταφερόμενη ηλεκτρική ενέργεια, τα αρμόδια επιτελεία του Ισραήλ επεξεργάζονται σχέδια για χρηματοδότηση μέσω project bonds που θα εκδώσει το κράτος του Ισραήλ, η πιστοληπτική ικανότητα του οποίου κινείται στα επίπεδα του Α+ και βρίσκεται 8 κλίμακες ψηλότερα από ό,τι η αντίστοιχη της Ελλάδας.

Ως γνωστόν, ο αρχικός σχεδιασμός για το υποβρύχιο καλώδιο Eurasia δυναμικότητας 1.000 μεγαβάτ προβλέπει τη σύνδεση του Ισραήλ με την Κύπρο, στη συνέχεια με την Ελλάδα (Κρήτη-Πελοπόννησος) και από την ηπειρωτική Ελλάδα διοχέτευση σε άλλες κοινοτικές χώρες και μη μέσω υφιστάμενων διασυνδέσεων, οι οποίες μπορούν να ενισχυθούν.
 
Το πρόβλημα είναι οικονομικό, λόγω του μεγάλου μήκους του που φτάνει τα 2.000 χιλιόμετρα, και εν μέρει τεχνικό, που όμως έχει οικονομικές επιπτώσεις, από τα μεγάλα βάθη όπου διέρχεται μεταξύ Κύπρου και Κρήτης.

Το υψηλό κόστος κατασκευής θα είχε επιπτώσεις στην τιμή με την οποία θα μπορούσε να πουληθεί η ηλεκτρική ενέργεια, καθιστώντας το έργο αντιοικονομικό. Το σημαντικό αυτό πρόβλημα σχεδιάζει να αντιμετωπίσει η πλευρά του Ισραήλ, μέσω του μηχανισμού έκδοση των project bonds, τον οποίο αξιοποιεί με επιτυχία για τη χρηματοδότηση έργων υποδομής.

Τι σημαίνει για την Ελλάδα

Όπως εξηγούν στο euro2day παράγοντες του ενεργειακού τομέα, με δεδομένο ότι στη χώρα μας είναι κατατεθειμένα σημαντικά έργα ενεργειακών διασυνδέσεων, με κυριότερο αυτό της Κρήτης (υφίστανται 3 αδειοδοτημένες προτάσεις), η ένταξη του υποβρύχιου καλωδίου Κρήτη- Πελοπόννησος σε έναν ευρύτερο σχεδιασμό θα απελευθέρωνε κεφάλαια για την υλοποίηση του έργου.

Τα οφέλη από αυτό το έργο είναι μεγάλα για το σύνολο των καταναλωτών, καθώς η παροχή ηλεκτρισμού στους καταναλωτές του νησιού στις ίδιες τιμές με αυτές που ισχύουν στην ηπειρωτική χώρα επιβαρύνει το σύνολο με περίπου 500 εκατομμύρια τον χρόνο, μέσω του τέλους για Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας που χρεώνεται στους λογαριασμούς ηλεκτρικού.

Πέρα από αυτό, η δημιουργία μιας επιπλέον εισόδου ηλεκτρικής ενέργειας στο εθνικό σύστημα θα καταστήσει πιο εύκολες τις διασυνδέσεις και των άλλων μεγάλων νησιών (Ρόδος, Λέσβος, Χίος, Λήμνος κ.λπ.). Για τις τελευταίες ήδη υπάρχουν ιδιωτικές επενδυτικές προτάσεις, που είναι συνδεδεμένες με την ανάπτυξη μεγάλων αιολικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής στα νησιά αυτά.

Μία από τις λύσεις που εξετάζονται είναι οι διασυνδέσεις αυτές να σχεδιαστούν με τέτοιον τρόπο ώστε να εξυπηρετούν περισσότερους παραγωγούς ΑΠΕ, οι οποίοι και θα συμμετάσχουν στη χρηματοδότηση των υποβρύχιων διασυνδέσεων (clusters), κατά το πρότυπο που συμφωνήθηκε με το υποβρύχιο καλώδιο για τα αιολικά της Νότιας Εύβοιας (Πολυπόταμος-Νέα Μάκρη).