Η πλούσια εμπειρία της Γαλλίας στην προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρία στα πολιτιστικά δρώμενα, μπορεί εύκολα να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα.

Αυτό τονίζει σε συνέντευξή στο Αθηναϊκό Πρακτορείο η διαχειρίστρια πολιτιστικών δραστηριοτήτων Ευαγγελία Τζιούνη.

Η ίδια ζει και εργάζεται στο Στρασβούργο και βρέθηκε στην Αθήνα για το συνέδριο με θέμα «Άτομα με αναπηρία & ΜΜΕ», που οργάνωσαν η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και η Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας. Η κ. Τζιούνη σημειώνει ότι στη Γαλλία υπάρχει «μια εθνική σύμβαση με τίτλο Αναπηρία και Πολιτισμός, η οποία ήταν σε συνέχεια του νόμου του 2005 σχετικά με την προσβασιμότητα των ΑμΕΑ.

Γεννήθηκε αυτή η εθνική σύμβαση το 2006 και εφαρμόστηκε, όπως και ο νόμος άρχισε να εφαρμόζεται και τελικά θα εφαρμοστεί πλήρως το 2015. Αυτή η σύμβαση επικεντρώνεται στην προσβασιμότητα και στα κτίρια και στους πολιτιστικούς θεσμούς, αλλά ακόμη πιο σημαντικό, στα πολιτιστικά περιεχόμενα...

Στο πλαίσιο αυτό λειτουργούν μικτές καλλιτεχνικές ομάδες και τα άτομα με αναπηρία μπορούν να δείχνουν τη δουλειά τους και ως δραστήριοι καλλιτέχνες και ως κοινό. Μπορούν να πηγαίνουν στο θέατρο για να παρακολουθήσουν μια θεατρική παράσταση.

Για τους τυφλούς π.χ., υπάρχει το σύστημα Audivision via description, το οποίο είναι ένα σύστημα - ακουστική περιγραφή. Παράδειγμα είναι το εθνικό θέατρο του Στρασβούργου, που είναι ουσιαστικά παράρτημα του Γαλλικού Εθνικού Θεάτρου.

Από τις 13 παραστάσεις, που ανεβάζει για όλη τη σεζόν, έξι παραστάσεις είναι προσβάσιμες για τυφλούς και επτά για κωφάλαλους, με υπερτιτλισμούς». Η κ. Τζιούνη σημειώνει ότι θα μπορούσε να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα «το έτοιμο πακέτο από τη Γαλλία με τους νόμους, με όλες τις ιδέες.

Υπάρχει ένας οδηγός που έχει εκδοθεί από τη Γαλλία, ο οποίος βοηθάει τους επαγγελματίες του πολιτιστικού φορέα, κάποιον που διευθύνει ένα θέατρο, ή ένα μουσείο, να ξέρει τι ακριβώς πρέπει να κάνει, για ποια αναπηρία, ώστε να είναι προσβάσιμος ο φορέας του.

Συνεπώς, αυτό το πακέτο το παίρνουμε, το μεταφράζουμε και το εφαρμόζουμε και δεν νομίζω η Γαλλία να κατηγορήσει ποτέ την Ελλάδα για καταπάτηση πνευματικών δικαιωμάτων».

Αναλυτικά η συνέντευξη

Ερ: Η εμπειρία σας, όπως τη διατυπώσατε στο συνέδριο, από την αντιμετώπιση των ατόμων με αναπηρία στη Γαλλία ήταν εξαιρετική. Θα ήθελα να μας πείτε το πλαίσιο μέσα στο οποίο βιώνουν οι ΑμΕΑ και κυρίως τι βοήθεια τους παρέχει και το κράτος, αλλά και η κοινωνία στη Γαλλία.

Απ: Δεν θα μιλήσω για βοήθεια, για επιδόματα κ.λπ. γιατί θα ήθελα κάποια στιγμή τα επιδόματα να καταργηθούν, με την έννοια ότι θα υπάρχει τόση προσβασιμότητα και όλα τα άτομα με αναπηρία θα έχουν τέτοια επαγγελματική κατάρτιση, τα επιδόματα δεν θα τα χρειαζόμαστε πλέον, τα ΑμΕΑ θα μπορούν να δουλεύουν, όπως ο καθένας μας και να κερδίζουν το ψωμί τους.

Η Γαλλία τι παρέχει; Καταρχήν, εφαρμογή νόμων. Πάρα πολύ σημαντικό.

Θα ήθελα να τονίσω περισσότερο τον πολιτιστικό τομέα και την πρόσβαση σε αυτόν, γιατί υπήρξε μια εθνική σύμβαση, «Αναπηρία και Πολιτισμός», η οποία ήταν σε συνέχεια του νόμου του 2005 σχετικά με την προσβασιμότητα των ΑμΕΑ.

Γεννήθηκε αυτή η εθνική σύμβαση το 2006 και εφαρμόστηκε, όπως και ο νόμος άρχισε να εφαρμόζεται και τελικά θα εφαρμοστεί πλήρως το 2015.

Αυτή η σύμβαση επικεντρώνεται στην προσβασιμότητα και στα κτίρια και στους πολιτιστικούς θεσμούς, αλλά ακόμη πιο σημαντικό, στα πολιτιστικά περιεχόμενα.

Ερ: Πώς ο πολιτισμός είναι προσβάσιμος στα άτομα με αναπηρία στη Γαλλία;

Απ: Έχουμε μικτές καλλιτεχνικές ομάδες και τα άτομα με αναπηρία μπορούν να δείχνουν τη δουλειά τους, και ως δραστήριοι καλλιτέχνες και ως κοινό.

Μπορούν να πηγαίνουν στο θέατρο και να παρακολουθήσουν μια θεατρική παράσταση.

Οι τυφλοί π.χ., υπάρχει το σύστημα Audivision via description, το οποίο είναι ακουστική περιγραφή.

Είναι πολύ ενδιαφέρον να παρακολουθήσει κάποιος ταινία έτσι, σαν ένας τυφλός, χωρίς να βλέπει την εικόνα, και να έχει και τους διαλόγους και την περιγραφή των σκηνικών, ταινία ή θεατρική παράσταση, το ίδιο σύστημα ισχύει και για τη μυθοπλασία και για τις θεατρικές παραστάσεις.

Ένα παράδειγμα είναι το εθνικό θέατρο του Στρασβούργου, που είναι ουσιαστικά παράρτημα του Γαλλικού Εθνικού Θεάτρου.

Από τις 13 παραστάσεις, που ανεβάζει για όλη τη σεζόν, έξι είναι προσβάσιμες για τυφλούς και επτά για κωφάλαλους, με υπερτιτλισμούς.

Μην ξεχνάμε ότι ο υπερτιτλισμός δεν είναι όπως αυτός που βλέπουμε στην τηλεόραση π.χ. για τα ελληνικά από τα αγγλικά ή από άλλες ξένες γλώσσες.

Επειδή τυχαίνει να κάνω υπερτιτλισμό για θεατρικές παραστάσεις, είναι συγκεκριμένος.

Δηλαδή, αν έχουμε μια πόρτα που χτυπάει θα είμαστε υποχρεωμένοι να γράψουμε «χτυπάει η πόρτα», αν χτυπάει κουδούνι, «ντριν» ή «φωνάζει πιο δυνατά» αν βοηθάει στην κατανόηση του έργου.

Οπότε, όλα αυτά σε εθνικούς θεσμούς και από το 2015 και έπειτα θα είναι υποχρέωση, οι πολιτιστικοί φορείς θα μπορούν να τα παρέχουν.

Ερ: Να θεωρήσω ότι όλα αυτά για την Ελλάδα είναι ακόμη μακρινό όνειρο;

Απ: Για μένα, όχι. Έτσι έκλεισα και την εισήγησή μου, λέγοντας ότι έχουμε ένα έτοιμο πακέτο από τη Γαλλία με τους νόμους, με όλες τις ιδέες, με όλη τη διαδικασία για το τι πρέπει να γίνει και τι δεν πρέπει, υπάρχει ένας οδηγός που έχει εκδοθεί από τη Γαλλία.

Βοηθάει τους επαγγελματίες του πολιτιστικού φορέα, κάποιον που διευθύνει ένα θέατρο ή ένα μουσείο να ξέρει τι ακριβώς πρέπει να κάνει, για ποια αναπηρία, ώστε να είναι προσβάσιμος ο φορέας του.

Συνεπώς, αυτό το πακέτο το παίρνουμε, το μεταφράζουμε και το εφαρμόζουμε και δεν νομίζω η Γαλλία να κατηγορήσει ποτέ την Ελλάδα για καταπάτηση πνευματικών δικαιωμάτων.

Ερ: Τι σημαίνει από οικονομικής πλευράς η εφαρμογή αυτού του πακέτου;

Απ: Σίγουρα, όσον αφορά τα κτίρια π.χ., τα νέα κτίρια, είναι φυσικά πιο εύκολο εφόσον θα υπάρχουν εξαρχής, ο αρχιτέκτονας θα προβλέψει την προσβασιμότητα, το ίδιο ισχύει π.χ. και για μια ταινία.

Αν προβλεφθεί από την αρχή η προσβασιμότητα, αν υπάρχει δηλαδή η Audivision, ο υπερτιτλισμός, θα είναι πιο φθηνό το κόστος απ΄ ό,τι αν αποφασίσουμε να το κάνουμε μετά.

Ένα παράδειγμα για τα περιεχόμενα είναι για μια μυθοπλασία, το ανέφερα και πριν, 90 λεπτών, στοιχίζει 5.000 - 6.000 ευρώ, δηλ. 50-77 ευρώ κοστίζει το λεπτό.

Είναι σίγουρα ένα κόστος. Στην αρχή, από το Εθνικό Κέντρο Κινηματογράφου της Γαλλίας υπάρχουν κάποιες επιδοτήσεις στους κινηματογράφους, ώστε να έχουν τα σωστά μηχανήματα κ.λπ..

Αλλά από την άλλη π.χ. για την τηλεόραση, όλα αυτά προβλέπονται από τους αποκωδικοποιητές, από τις ίδιες τις τηλεοράσεις, δηλ. εννοώ τα μηχανήματα.

Συνεπώς και με την ψηφιακή τεχνολογία το κόστος πέφτει και θα πέφτει όλο και περισσότερο, οπότε δεν θα έχουμε πλέον δικαιολογίες για να μην έχουμε πλήρη προσβασιμότητα.

Ερ: Υπάρχει κάποιο πλαίσιο, κάποια επιτροπή, κάποιο όργανο, κάποιος θεσμός που θα μπορούσε να επισπεύσει την εφαρμογή όλου αυτού του πολύ φιλόδοξου προγράμματος;

Απ: Θεωρώ ότι αποφασιστικό ρόλο έχουν τα κρατικά συμβούλια και οι νόμοι και οι ίδιοι οι φορείς.

Είναι δηλαδή, θέμα πλέον και πρωτοβουλιών, ο κάθε νομάρχης, ο κάθε δήμαρχος ή ο κάθε υπεύθυνος ενός φορέα.

Είναι και στη δική του την κρίση και στη δική του ευαισθησία να ψάξει τους νόμους, να τους εφαρμόσει και να μην ψάχνει για δικαιολογίες γιατί τα άτομα με αναπηρία είναι και ένα κοινό, ένας οικονομικός παράγοντας, έτσι;

Δηλαδή, όταν αυξάνει το κοινό, όλοι επωφελούνται από αυτό.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ