Η Ουκρανία επιθυμεί επαναδιαπραγμάτευση για το αέριο

Οι παραδόσεις φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Ευρώπη θα απειληθούν στην περίπτωση που το Κίεβο και η Μόσχα δεν επανεξετάσουν τα διμερή συμβόλαια που ισχύουν σήμερα, εκτιμά σε επιστολή του προς το Ρώσο πρόεδρο Ντμίτρι Μεντβέντεφ ο Ουκρανός ομόλογός του Βίκτορ Γιούσενκο. 

Η επιστολή Γιούσενκο εστάλη λίγες ώρες πριν τη συνάντηση της πολιτικής αντιπάλου του και πρωθυπουργού της Ουκρανίας Γιούλια Τιμόσενκο με το Ρώσο ομόλογό της Βλαντίμιρ Πούτιν στη Γιάλτα για συνομιλίες σχετικά με τις διμερείς εντάσεις στον τομέα του φυσικού αερίου, που γεννούν φόβους για καινούργια προβλήματα στην τροφοδοσία της Ευρώπης.

«Στην περίπτωση που παραμείνουν τα συμβόλαια ως έχουν, από την επόμενη άνοιξη η κρατική ενεργειακή εταιρία της Ουκρανίας δεν θα είναι σε θέση να ετοιμαστεί για την επόμενη περίοδο κάλυψης των αναγκών θέρμανσης. Θα κάνουν την εμφάνιση τους πιθανοί κίνδυνοι όσον αφορά την ασφάλεια των παραδόσεων στην Ουκρανία και της διαμετακόμισής τους προς άλλες χώρες της Ευρώπης», αναφέρει στην επιστολή του ο Γιούσενκο.

Ο Ουκρανός πρόεδρος εκτιμά ότι τα συμβόλαια τα οποία συμφωνήθηκαν με τη Μόσχα τον Ιανουάριο του 2009, μετά από τη ρωσοουκρανική κρίση στο φυσικό αέριο, είναι ασύμφορα για το Κίεβο και πρέπει να επανεξεταστούν.

Τα τέλη διαμετακόμισης - τα οποία είναι, κατά την άποψή του, πολύ χαμηλά - και η αρχή «της υποχρεωτικής αγοράς ανεξαρτήτως παραλαβής» είναι «όροι που προβλέπονται στα συμβόλαια και οι οποίοι δεν συνάδουν με τις συνθήκες της αγοράς», τονίζει στην επιστολή του ο Γιούσενκο. «Το συμβόλαιο διαμετακόμισης δεν προβλέπει την αρχή της υποχρεωτικής αγοράς ανεξαρτήτως παραλαβής και, πρακτικά, καμιά κύρωση» κατά της Ρωσίας, αν η τελευταία δεν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, υποστηρίζει ο Ουκρανός πρόεδρος.

Σύμφωνα με την πλέον πρόσφατη δημοσκόπηση, ο Γιούσενκο συγκεντρώνει μόνον το 4% της προτίμησης των Ουκρανών ψηφοφόρων για τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στην Ουκρανία. Προηγείται ο Βίκτορ Γιανούκοβιτς με 41%, ακολουθούμενος από την Τιμόσενκο με 25%.

Τι προβλέπουν τα συμβόλαια που υπογράφηκαν τον Ιανουάριο

Τα συμβόλαια για την τροφοδοσία της Ουκρανίας με φυσικό αέριο από τη Ρωσία και για τη διαμετακόμιση φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Ευρώπη υπογράφηκαν χωριστά και είναι ανεξάρτητα το ένα του άλλου, καθώς η Gazprom που καλύπτει το ένα τέταρτο των ευρωπαϊκών αναγκών σε φυσικό αέριο υποστηρίζει πως τα χωριστά συμβόλαια θα συμβάλουν στην αποφυγή μελλοντικών διακοπών της τροφοδοσίας της Ευρώπης, στην περίπτωση μελλοντικών διαφωνιών με το Κίεβο σε θέματα τιμολόγησης.

Το συμβόλαιο διαμετακόμισης προβλέπει ότι η Gazprom οφείλει να καταβάλει στην Ουκρανία τέλη διαμετακόμισης 1,7 δολαρίων για τη διαμετακόμιση 1000 κυβικών μέτρων ανά 100 χιλιόμετρα. Από την 1η Ιανουαρίου του 2010, τα τέλη διαμετακόμισης θα αυξηθούν σε επίπεδα αγοράς και θα υπολογίζονται στη βάση γενικού ευρωπαϊκού μαθηματικού τύπου. Σύμφωνα με τη Gazprom και την ουκρανική Naftogaz, αναμένεται να αγγίξουν τα 2,67 με 2,72 δολάρια.

Η Gazprom συμφώνησε να εξάγει το 2009 στην Ευρώπη 120 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα μέσω Ουκρανίας, αλλά γνωστοποίησε αργότερα ότι ο όγκος μπορεί να είναι μικρότερος λόγω της κάμψης της ζήτησης στην Ευρώπη και της προτίμησης πελατών να αγοράσουν φθηνότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο.

Το συμβόλαιο τροφοδοσίας υποχρεώνει την Ουκρανία να καταβάλει την ευρωπαϊκή τιμή αγοράς με έκπτωση 20%. Κατά συνέπεια, η τιμή του φυσικού αερίου για την Ουκρανία διαμορφώθηκε σε 360 δολάρια ανά χίλια κυβικά μέτρα στο πρώτο τρίμηνο του 2009, σε 273 δολάρια στο δεύτερο τρίμηνο, σε 198 δολάρια στο τρίτο τρίμηνο και σε 208 δολάρια στο τέταρτο τρίμηνο. Από 1ης Ιανουαρίου 2009, η τιμή οφείλει να εξισωθεί πλήρως με τα επίπεδα της ευρωπαϊκής αγοράς.

Η Gazprom προβλεπόταν να εξάγει φέτος 40 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα στην Ουκρανία για εγχώρια κατανάλωση, αλλά ο Βλαντίμιρ Πούτιν συμφώνησε αργότερα να μην επιβάλει πρόστιμα στο Κίεβο για αγορά μικρότερων ποσοτήτων, μετά την ανακοίνωση Τιμόσενκο ότι η χώρα της δεν θα χρειαστεί φέτος περισσότερα από 25 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Όπως σημειώνει το Reuters, το ζήτημα αυτό ενδέχεται να προκαλέσει ένταση, καθώς δεν υπάρχει γραπτή συμφωνία για τις νέες ποσότητες.

Συγκριτικά, η Ουκρανία αγόρασε το 2008 49 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου από τη Ρωσία αντί 8,6 δισ. δολαρίων. Τα δύο συμβόλαια έχουν ισχύ από το 2009 μέχρι το 2018 και σε αυτά αναφέρεται ρητά ότι οι Gazprom και Naftogaz συναλλάσσονται απευθείας μεταξύ τους, αποκλείοντας ενδιάμεσους.