Σε «αναμμένα κάρβουνα» η κυβέρνηση

Καυτή ατζέντα έχει η τρόικα τις επόμενες 48 ώρες ώστε έως το Σάββατο να έχουν κλείσει μια σειρά βασικών παραμέτρων του Προσωρινού Μνημονίου και ειδικότερα να κλειδώσουν οι αλλαγές σε μισθούς, συντάξεις, διαρθρωτικές αλλαγές και μέτρα για τις δημοσιονομικές αποκλίσεις του 2011.

Η ατζέντα της τρόικας και της κυβέρνησης για Παρασκευή και Σάββατο είναι φορτωμένη με αλλεπάλληλες συσκέψεις για τα δημοσιονομικά, τα εργασιακά, τα ασφαλιστικά και τα διαρθρωτικά ζητήματα. Κάθε κεφάλαιο συνιστά και από ένα μεγάλο πολιτικό αγκάθι που προσλαμβάνει άλλες διαστάσεις ιδίως μετά την αδυναμία ψήφισης από τη Βουλή της τροπολογίας Λοβέρδου στο πολυνομοσχέδιο για την απελευθέρωση του ωραρίου των φαρμακοποιών.

Όπως διευκρινίζουν πηγές του οικονομικού επιτελείου στο διάστημα που μεσολαβεί έως τη Σύνοδο Κορυφής, μπορεί η έκθεση της τρόικας να μην έχει προλάβει να συνταχθεί στο σύνολό της και επομένως να μην υπάρχει το Προσωρινό Μνημόνιο στην οριστική του μορφή, τα βασικά χαρακτηριστικά του όμως θα πρέπει να έχουν ξεκαθαρίσει.
 
Σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να ληφθούν κρίσιμες αποφάσεις για:

1. Τα νέα μέτρα. Το οικονομικό επιτελείο, παγώνοντας τον τελευταίο μήνα του έτους επιστροφές φόρων και πληρωμές δαπανών από τη μία πλευρά και κόβοντας κατά περίπου ένα δισ. ευρώ τις δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων κατέφερε να συγκρατήσει το έλλειμμα του Κρατικού Προϋπολογισμού στα προϋπολογισθέντα επίπεδα, στα 21,726 δισ. ευρώ (με οριακή μόλις υπέρβαση έναντι του στόχου των 21,712 δισ. ευρώ). Κερδήθηκε έτσι μια πρώτη δημοσιονομική μάχη που θέτει τις βάσεις ώστε το δημοσιονομικό έλλειμμα να κρατηθεί σε επίπεδα κάτω του 10%.

Ο αναθεωρημένος στόχος όμως αφορούσε δημοσιονομικό έλλειμμα 9% του ΑΕΠ και η τρόικα, σταθμίζοντας και τα έσοδα που μπορούν να εισπραχθούν το πρώτο δίμηνο του έτους (και να εγγραφούν στον προϋπολογισμό του 2011) θα κρίνει αν χρειάζονται πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα και πόσα θα είναι αυτά. Το μόνο σαφές επί του παρόντος είναι ότι αν απαιτηθούν νέα μέτρα αυτά δεν θα είναι φορολογικού χαρακτήρα, αφού αποτελεί κοινό τόπο ότι η φοροδοτική δυνατότητα των Ελλήνων έχει εξαντληθεί προ πολλού. Σύμφωνα με πληροφορίες αυτά είναι ύψους 2,2 δισ. ευρώ.

2. Τα εργασιακά. Στο κεφάλαιο αυτό, πέραν των απολύσεων στο δημόσιο τομέα που είναι πλέον απαίτηση της τρόικας μετά την παταγώδη αποτυχία της εφεδρείας, εξέχουσα θέση λαμβάνουν και οι απαιτήσεις μείωσης του κόστους εργασίας στον ιδιωτικό τομέα. Στην κυβέρνηση εξακολουθούν να τρέφουν ελπίδες ότι θα καταφέρουν να πείσουν την τρόικα να μην απαιτήσει περικοπή του 13ου και 14ου μισθού με το επιχείρημα ότι πρόκειται για ένα μέτρο το οποίο θα οδηγήσει σε εντονότερη ύφεση την ελληνική οικονομία.

Ο αρμόδιος υπουργός Γ. Κουτρουμάνης, που συναντάνται με την τρόικα, σήμερα Παρασκευή, έχει ήδη παρουσιάσει στοιχεία στην τρόικα σύμφωνα με τα οποία ένα τέτοιο μέτρο θα αφαιρούσε από την αγορά 10 δισ. ευρώ, με δυσβάσταχτες επιπτώσεις στην κατανάλωση, την απασχόληση και τα ασφαλιστικά ταμεία. Θα χρησιμοποιηθεί ως επιχείρημα άλλωστε και η συμφωνία εργοδοτών εργαζομένων να μην πειραχτεί ο 13ος και 14ος μισθός ενώ με αξιώσεις «πλασάρεται» πάγωμα αποδοχών για την ερχόμενη τριετία. Δεν λείπουν βέβαια και οι σκληροπυρηνικές αιτιάσεις, ορισμένων πλευρών της τρόικας, για οριζόντια μείωση αποδοχών 20% στον ιδιωτικό τομέα, κάτι που σε μεγάλο μέρος των επιχειρήσεων έχει ήδη εφαρμοστεί.

3. Τα ασφαλιστικά. Το μεγάλο αγκάθι των περικοπών στις επικουρικές συντάξεις επιστρέφει και απαιτεί λύσεις εδώ και τώρα. Η κυβέρνηση πέταξε τη μπάλα στην εξέδρα στο τέλος του περασμένου έτους όταν ανέβαλε τη λήψη αποφάσεων. Όμως αποτελεί μνημονιακή δέσμευση όχι του νέου αλλά του παλαιού μνημονίου, η εξοικονόμηση ποσού της τάξεως των 300 εκατ. ευρώ από περικοπή των επικουρικών συντάξεων κατά 15% σε μέσο όρο. Την ανάγκη παρεμβάσεων στις επικουρικές αναγνωρίζει και το υπουργείο Εργασίας αλλά σε αυτό το μέτωπο το πρόβλημα είναι περισσότερο πολιτικό. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο όμως τώρα θα ξεκαθαρίσει.

4. Τα διαρθρωτικά. Η τρόικα ενοχλήθηκε σφόδρα σύμφωνα με πληροφορίες με αφορμή την αδυναμία της κυβέρνησης να περάσει την τροπολογία για την απελευθέρωση του ωραρίου των φαρμακοποιών που χτύπησε καμπανάκι πολύ περισσότερο για τη δυνατότητα της κυβέρνησης να ψηφίσει το νέο Μνημόνιο και τη νέα Δανειακή Σύμβαση. Η τρόικα διαμηνύει ότι για να πέσουν οι τιμές και να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας δεν υπάρχει καιρός για χάσιμο και πρέπει η διαρθρωτικές αλλαγές με πρώτη την πλήρη απελευθέρωση των επαγγελμάτων να γίνουν εδώ και τώρα.

Τα παραπάνω θέματα πρέπει να κλείσουν οπωσδήποτε μέχρι το βράδυ του Σαββάτου λένε στο υπουργείο Οικονομικών καθώς το Προσωρινό Μνημόνιο αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για να απελευθερωθεί η πρώτη δόση των 30 δισ. ευρώ από τη νέα δανειακή σύμβαση για την υλοποίηση του PSI.

Χωρίς Προσωρινό Μνημόνιο με τις δεσμεύσεις των πολιτικών δυνάμεων που συνθέτουν την κυβέρνηση, λεφτά δεν υπάρχουν διαμηνύει η τρόικα, δημιουργώντας όλες τις προϋποθέσεις για ένα κρίσιμο πολιτικό τεστ αλλά και για ένα ακόμα σοκ στην κοινωνία.

Μέσα σε αυτό το κλίμα νέα συνάντηση ή επικοινωνία των τριών πολιτικών αρχηγών με τον κ. Λ. Παπαδήμο ενδέχεται να πραγματοποιηθεί το Σάββατο. Πάντως, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παντελής Καψής γνωστοποίησε ότι θα υπάρξει επικοινωνία του πρωθυπουργού με τους αρχηγούς των κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση αμέσως μόλις ολοκληρωθεί η συμφωνία με το PSI και το προ-μνημόνιο.