Δεδομένη θεωρεί την ταλαιπωρία των διεθνών αγορών για μερικά χρόνια η ομάδα του metatrading (Σ. Βασιλείου & Η. Μπούσιος), σημειώνοντας ότι η υψηλή ανεργία θα συνεχίσει να αποτελεί γάγγραινα των σύγχρονων οικονομιών. 

Ακόμη και όταν τα στατιστικά στοιχεία των οικονομιών δείξουν έξοδο από την κρίση, οι πολίτες θα είναι συνολικά φτωχότεροι, προειδοποιεί, προσθέτοντας ότι τα όποια κέρδη συνοδευόμενα από πληθωρισμό θα είναι "αυταπάτη του χρήματος" και άρα όχι ουσιαστική αύξηση πλούτου των επενδυτών.

Μάλιστα, κάνουν λόγο για τη μεγάλη παγίδα των δανεικών, "στην οποία υπέπεσε ο σύγχρονος Έλληνας, Ευρωπαίος και Αμερικανός". Οι έχοντες τα μέσα (τράπεζες) έπεισαν για μία ακόμα φορά ότι η "ωραία ζωή" μπορεί να αποκτηθεί με πίστωση (δανεικά), τονίζουν. 

Οι αναλυτές της ομάδας του metatrading καταθέτουν την εκτίμησή τους ότι ο χρυσός μπορεί να αποσυνδεθεί από το δολάριο, ενώ εξετάζουν τον ρόλο του πετρελαίου ως χρηματιστηριακού καταλύτη και τον ρόλο της κινεζικής αγοράς, και δη του δείκτη Shanghai Composite, στην αναζήτηση για πιθανά σημάδια κόπωσης των διεθνών μετοχών και της παγκόσμιας οικονομίας.  

Ακόμη, καταθέτουν τις εκτιμήσεις τους για τις αγορές μετοχών, ομολόγων, νομισμάτων και εμπορευμάτων.


Εισαγωγή

Όπως έχουμε τονίσει από τα πρώτα μας κείμενα (φθινόπωρο του 2002), η εμπειρία που ξεκίνησε με την πτώση του 1990 - 2000 στις αγορές μετοχών (διεθνώς) ήταν ένα μακροχρόνιο bear market τριών φάσεων. Έτσι, η επενδυτική προσέγγιση θα πρέπει να είναι αυτή ενός αγώνα δρόμου που μάλλον είναι μαραθώνιος και όχι "κατοστάρι". Αυτό απλώς σημαίνει ότι θέλουμε να αποφύγουμε το σημαντικό λάθος και να έχουμε λάβει μέτρα προστασίας του κεφαλαίου μας χωρίς άγαρμπες ματιές ΜΟΝΟ στο βραχυπρόθεσμο σκηνικό. Η δεύτερη φάση (πιθανότατα) τελείωσε τον Μάρτιο του 2009 και αναμένουμε την επόμενη. Η μάχη των κεντρικών τραπεζών με τον αποπληθωρισμό θα πρέπει να φέρει κάποια στιγμή και υψηλότερο πληθωρισμό. Το μόνο ερώτημα που παραμένει αναπάντητο τη στιγμή αυτή είναι το εξής: θα δούμε μία ακόμα αποπληθωριστική φοβέρα (και άρα ένα ακόμα καθοδικό σκέλος σε όλες τις αγορές) πριν από το πληθωριστικό σενάριο;

Η ταλαιπωρία για μερικά ακόμα χρόνια είναι δεδομένη. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι τα όποια κέρδη συνοδευόμενα από πληθωρισμό θα είναι "αυταπάτη του χρήματος" και άρα όχι ουσιαστική αύξηση πλούτου των επενδυτών. Οι οικονομικές μονάδες (κυβερνήσεις, κεντρικές τράπεζες, επιχειρήσεις, νοικοκυριά και επενδυτές) έκαναν κάτι που σχεδόν πάντα συμβαίνει στο τέλος ενός μακροχρόνιου οικονομικού κύκλου: μόχλευσαν το "σπίτι τους", καθένας για τον δικό του λόγο, και η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο. Τα δανεικά κεφάλαια έχουν μόνο δύο τρόπους διαφυγής:  είτε να αποπληρωθούν είτε να "καούν". Στον πρώτο, οι οικονομικές μονάδες πρέπει να περικόψουν δαπάνες από άλλα πράγματα (και άρα η οικονομική ανάπτυξη θα υποφέρει), με αποτέλεσμα την αργόσυρτη έξοδο από την κρίση. Στον δεύτερο, το "κάψιμο" του χρέους αποτελεί ελάφρυνση όσων είναι δανεισμένοι αλλά απώλεια των κεφαλαίων των πιστωτών. Όταν αυτό έχει συμβεί με μόχλευση, η αλυσιδωτή αντίδραση είναι αποπληθωριστική. Αυτόν τον φαύλο κύκλο προσπαθούν να κόψουν οι κεντρικές τράπεζες. Όμως, οι απλές οικονομικές μονάδες (νοικοκυριά, μικρές επιχειρήσεις) θα συνεχίσουν να ασφυκτιούν από το βάρος της αποπληρωμής καθώς τα χρέη τους δεν θα χαριστούν. Μπορεί η Ελλάδα (λέμε μπορεί) να καταλήξει σε κάποιο moratorium αποπληρωμής χρέους, αλλά αν είναι να επιβιώσουν κάποιες τράπεζες τα χρέη των πολιτών δεν πρόκειται να χαριστούν. Ίσως κάποιοι να πάρουν ανάσα από τυχόν ρυθμίσεις. Όμως, το βέβαιο είναι ότι η υψηλή ανεργία θα συνεχίσει να αποτελεί γάγγραινα των σύγχρονων οικονομιών, όπου ακόμα κι όταν εξέλθουν από την κρίση τα στατιστικά τους στοιχεία, οι πολίτες θα είναι συνολικά φτωχότεροι.

Η κρίση κρατικού χρέους που εύστοχα προαναγγείλαμε στην περυσινή ημερίδα του metatrading.gr είναι εδώ ήδη. Η μέθη από λίγα κέρδη το καλοκαίρι νανούρισε πολλούς εμπλεκομένους. Οι επιλογές όμως της οικονομικής πολιτικής είναι λιγότερες πλέον και καμία δεν είναι πια ευχάριστη. Δυστυχώς, για μία ακόμη φορά συνεχίζουμε να είμαστε μάντεις κακών, αφού το κατεστημένο των ΜΜΕ και όσων αντλούν μόνο από εκείνα πληροφόρηση δεν είναι διατεθειμένο να πει στους λαούς την αλήθεια. Πότε την είπε; Ποτέ. Γιατί να γίνει τώρα; Οι κρίσεις που έρχονται να ταράξουν τα νερά έπειτα από δεκαετίες "πληθωριστικής ανάπτυξης" δεν είναι τίποτα περισσότερο από τεράστιες ευκαιρίες αναδιανομής του διεθνούς πλούτου για τις κραταιές ελίτ σε κάθε χώρα. Τώρα τα πράγματα δεν είναι διαφορετικά. Η εκπληκτική, κατά την άποψή μας, παγίδα στην οποία υπέπεσε ο σύγχρονος Έλληνας, Ευρωπαίος και Αμερικανός δείχνει το πώς οι έχοντας τα μέσα (τράπεζες) έπεισαν για μία ακόμα φορά ότι η "ωραία ζωή" μπορεί να αποκτηθεί με πίστωση (δανεικά). Η παντελής έλλειψη οικονομικής και επενδυτικής παιδείας αποτελεί απόδειξη του γεγονότος ότι μέσα στην ίδια δεκαετία οι οικονομικές μονάδες διεθνώς υπέπεσαν σε δύο σφάλματα φουσκών (μετοχές και ακίνητα) με ανυπολόγιστα ακόμα αποτελέσματα. Το άσχημο είναι ότι δεν έμαθαν από τα λάθη της φούσκας στις μετοχές (1999 - 2000) και υπέπεσαν σε νέα παγίδα (ακίνητα).

Όμως η πίστωση - δανεικά δεν είναι χρήμα. Σίγουρα δεν είναι πλούτος να έχεις δύο σπίτια, τρία αυτοκίνητα και πέντε κάρτες τα οποία χρωστάς. Συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι η λύση του τεράστιου προβλήματος δεν θα είναι εύκολη και πως, είτε αποπληθωρισμός είτε πληθωρισμός, οι μάζες θα είναι χαμένες στο τέλος.

Έτσι γινόταν πάντα, έτσι θα γίνει και τη φορά αυτήν. Καμία αλλαγή στην οικονομική συμπεριφορά των μονάδων. Ευχόμαστε απλώς οι κυβερνώντες ανά τον κόσμο να δείξουν έστω και λίγο οίκτο για τους πολίτες τους, αν και δεν είμαστε βέβαιοι γι’ αυτό. Αιώνες τώρα οι κυβερνήσεις δουλεύουν για το διεθνές λόμπι του τραπεζικού συστήματος κι όχι για τους πολίτες τους οποίους υποτίθεται ότι είναι εκλεγμένες να υπηρετούν. Τελειώνοντας, θα θέλαμε να θυμίσουμε ότι έπειτα από μια καταστροφή (πόλεμος, ύφεση, θεομηνία) το πραγματικό όφελος για την ελίτ (π.χ. ανάπτυξη, απασχόληση) δεν προέρχεται από το εισόδημα που δήθεν δημιουργείται, αλλά από τη διαχείριση του χρέους. Σκεφθείτε λιγάκι ποιος απολαμβάνει τα οφέλη αυτής της διαχείρισης χρέους και έχετε την απάντηση γιατί είμαστε εδώ που είμαστε.

ΜΠΟΡΕΙ Ο ΧΡΥΣΟΣ ΝΑ ΑΠΟΣΥΝΔΕΘΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΔΟΛΑΡΙΟ;

Φυσικά και μπορεί! Έχει ήδη συμβεί τρεις φορές κατά τη διάρκεια αυτής της κυκλικής ανοδικής αγοράς. Όλοι μοιάζουν να ανησυχούν ότι η συνεχιζόμενη δύναμη στο δολάριο θα ωθήσει τον χρυσό προς τα κάτω. Έχουμε ήδη δει ότι η αγορά των μετοχών και το πετρέλαιο αψηφούν το δολάριο. Γιατί πρέπει ο χρυσός να κάνει κάτι διαφορετικό; Θυμηθείτε ότι ο χρυσός βρίσκεται ακόμα σε ανοδική αγορά (bull market). Αυτή η δυναμική του δεν μπορεί να σταματήσει τόσο εύκολα, ενώ του δολαρίου μπορεί, ειδικά όχι από ένα τεχνικής μορφής αναπήδημα στη μακροχρόνια πτωτική αγορά. Ο χρυσός επίσης φαίνεται να μπαίνει στην τελική φάση του κύματος C. Η ανοδική πίεση κατά την έκρηξη τιμών (blow off) στην κορυφή του κύματος C ίσως υπερισχύσει έναντι του δολαρίου. Υποθέτουμε ότι οι μακροχρόνιοι επενδυτές αποσύρονται ανησυχώντας σχετικά με το δολάριο και αρχίζουν να δίνουν προσοχή στο τι συμβαίνει με τον χρυσό. Το εκρηκτικό ράλι αυτήν την τελευταία εβδομάδα του Δεκεμβρίου είναι μια γεύση του τι περιμένουμε να συμβεί όταν ο χρυσός θα εξέρχεται από τα χαμηλά ενός ενδιάμεσου κύκλου (γράφημα 1).

ΤΟ ΡΑΛΙ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΥ ΔΕΙΧΝΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΟ (έως τώρα)… Εάν κοιτάξουμε ένα μακροχρόνιο διάγραμμα χρυσού, θα δούμε ότι τα περισσότερα κύματα C τείνουν να κάνουν ράλι όσο και η προηγούμενη συσσώρευση. Όσο μεγαλύτερη και μακρύτερης διάρκειας είναι η συσσώρευση, τόσο μεγαλύτερο τείνει να είναι το κύμα C. Αυτή η συσσώρευση ήταν πολύ μεγάλη και περίπου της ίδιας διάρκειας όπως η τελευταία, δηλαδή ενάμιση χρόνο. Ήταν η συσσώρευση που έδωσε το ράλι από τα 650 σε πάνω από 1.000 δολάρια.

Το τρέχον ράλι φαίνεται ότι είναι πολύ μικρό συγκρινόμενο με το μέγεθος της συσσώρευσης από το κύμα C, για να έχει ήδη τελειώσει (γράφημα 2).

Το πετρέλαιο ως καταλύτης

Γνωρίζουμε ότι πολλές "αρκούδες" αναμένουν μία ακόμα κατάρρευση στην αγορά μετοχών. Παρ’ όλα αυτά βρισκόμαστε σε μια κυκλική καθοδική αγορά. Αλλά το γεγονός παραμένει, ότι δεν μπορείς να βιώσεις ένα ακόμα καθοδικό σκέλος (μιλάμε για τις υφέσεις) εκτός κι αν υπάρχει κάποιος καταλύτης. Ας αντιμετωπίσουμε το γεγονός ότι η FED αυξάνει συνεχώς την προσφορά χρήματος. Για όσο αυτό παραμένει σταθερό δεν υπάρχει καμία ανησυχία για μια πτωτική αγορά (λένε οι "ταύροι"), εκτός και αν υπάρξει ένας καταλύτης. Κατά κανόνα μέσω της πρόσφατης ιστορίας πάντα υπάρχει ένας κοινός παρονομαστής σε κάθε ύφεση. Η τιμή του πετρελαίου έχει αυξηθεί τουλάχιστον 100% στη διάρκεια ενός έτους. Μια βαθμιαία άνοδος στις τιμές ενέργειας μπορεί να αντιμετωπιστεί. Η οικονομία μπορεί αργά να εγκλιματιστεί σε βαθμιαία αυξανόμενα ενεργειακά κόστη. Όταν ένα γεγονός συμβαίνει δραματικά και αυξάνει την τιμή του πετρελαίου, αυτό πάντα έχει οδηγήσει σε ύφεση (γράφημα 3).

Οι οικονομίες δεν μπορούν να προσαρμοστούν σε γρήγορα αυξανόμενα ενεργειακά κόστη. Αυτό μειώνει τις δαπάνες για "ακριβά" καταναλωτικά και διαρκή αγαθά (ηλεκτρικά, αυτοκίνητα, κ.λπ.). Και αν συμβεί να προσθέσει κανείς το "σκάσιμο" της πιστωτικής επέκτασης (2007 - 2008), τη φούσκα στην αγορά κατοικίας (2005 - 2006) ή την τεχνολογική φούσκα στην κορυφή της (1999 - 2000), μπορεί να καταλήξει με μια σοβαρή (και μεγαλύτερη του 40%) πτώση στις μετοχές μαζί με την οικονομική ύφεση.

Η αλήθεια είναι ότι συνεχώς διαβάζουμε αναλύσεις που προσπαθούν να προβλέψουν το επόμενο πτωτικό σκέλος του μακροπρόθεσμου bear market, βασιζόμενοι συνήθως σε στοιχεία που μπορεί να είναι και αμφίβολα. Οι αγορές δεν δουλεύουν μ’ αυτόν τον τρόπο. Οι πτωτικές αγορές δεν προκαλούνται από την τεχνική ανάλυση. Οι πτωτικές αγορές προκαλούνται από τη χειροτέρευση των θεμελιωδών στοιχείων. Η τεχνική ανάλυση απλώς δίνει μια πιο έγκαιρη προειδοποίηση πριν από την οικονομική υποχώρηση. Έτσι, λοιπόν, εάν είναι να δούμε ένα ακόμα πτωτικό σκέλος πρέπει να αναρωτηθούμε ποια είναι η αλλαγή στα θεμελιώδη μεγέθη έτσι ώστε να γυρίσουν οι αγορές και πάλι καθοδικά. Η αγορά ακινήτων έχει ήδη συντριβεί αρκετά στις ΗΠΑ (και λιγότερο σε άλλες χώρες), η πιστωτική φούσκα έχει ήδη σκάσει, δεν υπάρχει πια τεχνολογική φούσκα και ο κ. Bernanke, εάν επανεκλεγεί, δεν δείχνει διατεθειμένος να αυξήσει τα επιτόκια για να σταματήσει την άνοδο του όποιου πληθωρισμού.

Τι είναι λοιπόν αυτό που θα στείλει την οικονομία πίσω σε μια αποπληθωριστική κατάρρευση όπως τόσο ευθέως έχει προβλεφθεί από αυτούς που πιστεύουν στον αποπληθωρισμό; Πιθανόν το ίδιο πράγμα που στέλνει ή συνεισφέρει σε κάθε ύφεση από το 1974…

Το αυξανόμενο ενεργειακό κόστος. Η FED, και κάθε άλλη κεντρική τράπεζα στον κόσμο, έχει τυπώσει ωκεανούς (ηλεκτρονικού) χρήματος για να υποστηρίξει το υπό κατάρρευση τραπεζικό σύστημα. Αυτή η πλεονάζουσα ρευστότητα ψάχνει ένα μέρος να κουρνιάσει. Κατά τη διάρκεια της Ιστορίας, όταν οι κυβερνήσεις υποτιμούσαν το νόμισμα, μέσω τυπώματος, πάντα οδηγούμασταν σε πληθωρισμό.

Η τιμή του πετρελαίου έχει ήδη εκτιναχθεί από τα 35 στα 83 δολάρια ΗΠΑ, κι έτσι τολμούμε να πούμε ότι η ζημιά έχει ήδη γίνει. Αλλά αυτό που είναι χειρότερο είναι ότι ακόμα υπάρχει όλη αυτή η ρευστότητα κάπου εκεί έξω. Οι κεντρικές τράπεζες δεν έχουν κάνει καμία προσπάθεια να τραβήξουν αυτήν τη ρευστότητα από το σύστημα, επειδή κυρίως ακόμα δεν έχει γιατρευτεί κανένα από τα οικονομικά προβλήματα. Η ανεργία, για παράδειγμα, εξακολουθεί να είναι υψηλή. Έως ότου δούμε δυνατά κέρδη στην απασχόληση είναι πολιτικά αδύνατον για τη FED να αποσύρει την επιπλέον ρευστότητα. Η άποψή μας είναι πάντως ότι οποιοδήποτε ποσό τυπωμένου χρήματος δεν μπορεί να οδηγήσει σε ευημερία. Είναι σαν να προσπαθείς να στρίψεις ένα γιγαντιαίο υπερωκεάνιο. Δεν μπορείς να ξεκινήσεις να το γυρίσεις 100 γιάρδες πριν χτυπήσει το παγόβουνο (βλέπε "Τιτανικός"). Το ίδιο ισχύει και για τον πληθωρισμό. Δεν μπορείς να ξεκινήσεις να τον πολεμήσεις αφού έχει ήδη αρχίσει, καθώς θα είναι ήδη πολύ αργά. Ο κ. Bernanke θα έπρεπε να είχε αποσύρει τη ρευστότητα τον προηγούμενο Μάρτιο. Αλλά όπως είπαμε, εκείνη τη στιγμή ήταν πολιτικά αδύνατον, και ίσως ακόμα είναι.

Ίσως να βρισκόμαστε κοντά στην αρχή αυτού που περιμένουμε, το οποίο θα (μπορούσε να) είναι μια κολοσσιαία πληθωριστική μπόρα κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου. Και αυτός είναι ο καταλύτης που ίσως βάλει τέλος σε αυτό το ράλι στην αγορά μετοχών οδηγούμενο από τη ρευστότητα. Όσο παράξενο και αν ακούγεται, ο υψηλός πληθωρισμός θα μπορούσε να τραβήξει τη σκανδάλη για το επόμενο κύμα αποπληθωρισμού αυτής της κυκλικά πτωτικής αγοράς (cyclical bear market), όπως ακριβώς συνέβη το 2008. Εάν, από την άλλη, δούμε γρήγορη υποχώρηση τόσο των τιμών του αργού πετρελαίου όσο και των αγορών μετοχών (δηλαδή κάτι παραπάνω από μία απλή διόρθωση), τότε ο πληθωριστικός φόβος θα απομακρυνθεί.


Η αγορά μετοχών της Κίνας

ΠΑΡΑΤΗΡΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΙΝΑ ΓΙΑ ΣΗΜΑΔΙΑ… Οι επενδυτές θα πρέπει να έχουν τα μάτια τους συνεχώς στραμμένα στον Shanghai Composite ($SSEC) για πιθανά σημάδια κόπωσης των διεθνών μετοχών και της παγκόσμιας οικονομίας κατ’ επέκταση. Η Κίνα σύντομα θα υποσκελίσει την Ιαπωνία και θα καταλάβει τη θέση της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη καθώς η επιρροή της αυξάνεται. Ο δείκτης Shanghai Composite βρήκε πυθμένα στα τέλη Οκτωβρίου 2008, ενώ ο S&P 500 και οι περισσότεροι δείκτες μετοχών των ανεπτυγμένων οικονομιών δεν "πάτωσαν" παρά μόνο στις αρχές Μαρτίου 2009. Τη στιγμή που ο S&P 500 έβρισκε πυθμένα, ο Shanghai Composite είχε ήδη κάνει ράλι 20% από τα χαμηλά του Οκτωβρίου 2008. Το υψηλό του Αυγούστου 2009 λίγο πάνω από τις 3.400 μονάδες αποτέλεσε ράλι 95% από τα χαμηλά. Από τα τέλη Οκτωβρίου 2008 ο S&P 500 βρίσκεται πάνω 18% (12/2009), ενώ ο Shanghai Composite είχε ανέλθει 80% (γράφημα 4).

Κι ενώ ο δείκτης Shanghai Composite υπεραπέδωσε σε ποσοστό, έχει αρχίσει να "μένει πίσω" σε τιμές. Τη φορά αυτή φαίνεται ότι η κινέζικη αγορά "οδηγεί/προηγείται" την/της αγορά/-ς των ΗΠΑ. Από το γράφημα τιμών είναι εμφανές ότι η κινεζική αγορά βρήκε κορυφή στις αρχές Αυγούστου 2009 και δεν έχει καταφέρει να την υπερνικήσει ανοδικά. Σε αντίθεση, ο S&P 500 διέσπασε ανοδικά τα υψηλά του Αυγούστου 2009 και συνέχισε ανοδικά για μερικούς μήνες. Ο δείκτης της Shanghai έδωσε ένα ράλι στα τέλη Νοεμβρίου, αλλά οι τιμές δεν κατάφεραν να περάσουν την κορυφή του Αυγούστου δείχνοντας συγκριτική αδυναμία. Μήπως ο Shanghai Composite προαναγγέλλει το τι θα συμβεί στον S&P 500;

Συμπεράσματα

Περιμένουμε οπωσδήποτε για το 2010 ένα διαφορετικό περιβάλλον στις αγορές σε σχέση με το 2009. Το "εύκολο χρήμα" από τα χαμηλά του Μαρτίου 2009 βγήκε ήδη και όποια επιπλέον κέρδη από εδώ και στο εξής θα επιτευχθούν με δυσκολία δεδομένου του περιβάλλοντος στα θεμελιώδη της παγκόσμια οικονομίας. Εκτός κι αν συμβεί κάτι δραματικό, ΔΕΝ αναμένουμε τα θεμελιώδη να πιάσουν στη συνέχεια του 2010 αυτό που ήδη έχουν προεξοφλήσει οι αγορές.

Οι μετοχές διεθνώς θα πρέπει να είναι κοντά σε ένα/μία κοσκίνισμα/διόρθωση πριν από οποιαδήποτε απόπειρα για ανώτερα επίπεδα. Προειδοποιητικά σημάδια θα δοθούν εάν παραβιαστούν τα χαμηλά του Δεκεμβρίου 2009, ενώ μεσοπρόθεσμη αλλαγή τάσης θα δοθεί εάν οι τιμές κάψουν καθοδικά τα χαμηλά του Νοεμβρίου 2009. Οι αναδυόμενες αγορές, που υπεραπέδωσαν το 2009 σε σχέση με όλες τις υπόλοιπες, ίσως υποαποδώσουν το 2010 σε σχέση με τις ανεπτυγμένες εάν οι τιμές αποφασίσουν να συνεχίσουν κι άλλο ανοδικά έπειτα από μία σύντομη (μερικών εβδομάδων) διόρθωση.

Τα ομόλογα θα πρέπει να δυσκολευτούν να ανέλθουν κάτω από το αισιόδοξο σενάριο για τις μετοχές, δηλαδή αυτό που θέλει επιπλέον ράλι το 2010 (έπειτα από κάποια διόρθωση φυσικά). Ήδη έχουμε βιώσει άνοδο των αποδόσεων (yields) των ομολόγων διεθνώς και, εκτός αν έχουμε μπροστά μας σύντομα το χειρότερο σενάριο, που είναι το οικονομικό W [δηλαδή ύφεση με δύο πυθμένες (double dip recession)], θα πρέπει να υπάρχει ανοδική πίεση των αποδόσεων καθώς πολλές κυβερνήσεις ανά τον κόσμο χρειάζεται να αντλήσουν τρισ. δολάρια για να καλύψουν τα τεράστια ελλείμματά τους. Η υπερπροσφορά χρέους (ομολόγων) από κυβερνήσεις είναι σχεδόν βέβαιη. Κι αυτό δεν είναι φιλικό για τις τιμές των ομολόγων.

Τα περισσότερα εμπορεύματα πιθανότατα θα κινηθούν, ως συνήθως, αντίθετα από το αμερικανικό νόμισμα. Εάν οι αποδόσεις των ομολόγων κινηθούν ανοδικά κυρίως λόγω νέων εκδόσεων (και κατά δεύτερο λόγο με αφορμή ένα πληθωριστικό επεισόδιο), το αμερικανικό δολάριο θα πρέπει να συνεχίσει ανοδικά. Αυτό θα δημιουργήσει αναταράξεις - πτώση στις τιμές των περισσότερων εμπορευμάτων. Δεν είμαστε απολύτως βέβαιοι ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην αγορά των πολύτιμων μετάλλων (και κυρίως στον χρυσό) καθώς πολλές φορές έχουν αποκοπεί από την πορεία του δολαρίου. Εκτιμούμε ταυτόχρονο ράλι στο αμερικανικό δολάριο και στα εμπορεύματα ΜΟΝΟ σε ένα σενάριο: αυτό του αυξανόμενου πληθωρισμού όπως της δεκαετίας του 1970.

Στα νομίσματα αναμένουμε το δολάριο ΗΠΑ να επιχειρήσει ακόμα ένα ανοδικό ράλι. Η χρονική στιγμή εκκίνησης της πιο μεγάλης κίνησης (εφόσον συμβεί) θα είναι δυσκολότερο να προβλεφθεί τη φορά αυτήν, σε αντίθεση με το 2008 όταν ήταν ξεκάθαρο ότι οι αποπληθωριστικές πιέσεις θα οδηγούσαν το δολάριο ανοδικά.

Ένα τεστ των χαμηλών του 2008 (στο $1,60 με το ευρώ) δεν θα μπορούσε να αποκλειστεί αν και τα υψηλότερα επιτόκια/αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων προσφέρουν κάποια ιδιαίτερη στήριξη. Μόνο μια σταδιακή υποχώρηση του δολαρίου θα μπορούσε να είναι θετική για τις αγορές. Μία απότομη αλλαγή ή μία νομισματική κρίση θα ήταν υπερβολικά αρνητικές για τις αγορές, μετοχών και πίστης.

Σπύρος Ε. Βασιλείου
Ηλίας Ν. Μπούσιος
www.metatrading.gr