Κινητικότητα στη διπλωματική σκακιέρα για τις τουρκικές προκλήσεις

Στην απόφαση για έκτακτη τηλεδιάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης την Παρασκευή κατέληξε η Κομισιόν. Όπως ανήρτησε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφαλείας, Ζοζέπ Μπορέλ, στην τηλεδιάσκεψη θα συζητηθούν τα ζητήματα της Ανατολικής Μεσογείου, οι προεδρικές εκλογές στη Λευκορωσία και η κατάσταση στον Λίβανο. 

Το αίτημα μετέφερε εκ νέου ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, μετά την απροθυμία Βρυξελλών-Βερολίνου να πραγματοποιηθεί έκτακτη Σύνοδος των ΥΠΕΞ, με το επιχείρημα που διέρρευσε Γερμανός αξιωματούχος χθες (κατά τη Deutsche Welle) πως είναι έτσι κι αλλιώς προγραμματισμένη για τις 27 Αυγούστου άτυπη Σύνοδος. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, πηγές στην Αθήνα διευκρινίζουν ότι δεν αναμένεται να ληφθούν αποφάσεις.

I will call an extraordinary Foreign Affairs Council meeting this Friday afternoon.

We will discuss urgent issues and address the situation in the Eastern Mediterranean, the Belarus Presidential elections, as well as developments in Lebanon.

— Josep Borrell Fontelles (@JosepBorrellF) August 12, 2020

Ο διπλωματικός μαραθώνιος της Αθήνας συνεχίζεται και εντείνεται. Την ίδια ημέρα με την τηλεδιάσκεψη των Ευρωπαίων ΥΠΕΞ, την Παρασκευή, ο κ.Δένδιας θα συναντηθεί εκτάκτως στη Βιέννη με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο. Η συζήτηση θα αφορά τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο όπως διαμορφώνονται από την κλιμακούμενη τουρκική παραβατικότητα.

Όπως σημειώναμε και το πρωί, σε παιχνίδι για γερά νεύρα εξελίσσεται η τουρκική πρόκληση, με το Oruc Reis να κινείται νοτιοανατολικά χωρίς να περάσει τον 28ο μεσημβρινό, αλλά παραμένοντας στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Κίνηση που εκτιμάται πως αποδεικνύει την επιδίωξη έμπρακτης οριοθέτησης της τουρκικής ΑΟΖ στα ανατολικά Ρόδου-Καρπάθου.

Η Αθήνα τελεί εν αναμονή των τουρκικών κινήσεων προκειμένου να σημάνει (προσωρινή) λήξη συναγερμού ή να καταλήξει στο εάν και πώς θα κλιμακώσει τις δικές της ενέργειες.

Αυτό άλλωστε ήταν το αντικείμενο της τρίωρης συνεδρίασης του Συμβουλίου Άμυνας χθες το βράδυ, υπό τον υπουργό Νίκο Παναγιωτόπουλο, με τη συμμετοχή του υφυπουργού Αλκιβιάδη Στεφανή και σύσσωμης της στρατιωτικής ηγεσίας. Σύμφωνα με την ανακοίνωση που εξεδόθη, η σύσκεψη αφορούσε την αποτίμηση της κατάστασης, αλλά και τον συνολικό επιχειρησιακό σχεδιασμό.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε χθες το απόγευμα επικοινωνία με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη, τον οποίον ενημέρωσε για τις επαφές του με Ευρωπαίους αξιωματούχους.

Νωρίτερα ωστόσο, χθες, διέρρευσε η απροθυμία του Βερολίνου να συγκληθεί έκτακτη Σύνοδος των Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την οποία αξίωσε η Αθήνα μετά τη σύσκεψη που είχε χθες ο κ.Μητσοτάκης με τον ΥΠΕΞ Νίκο Δένδια. Την πληροφορία για την «απροθυμία» μετέδωσε η Deutsche Welle επικαλούμενη δηλώσεις Γερμανού κυβερνητικού αξιωματούχου, με το επιχείρημα ότι είναι έτσι κι αλλιώς προγραμματισμένη για τις 27 Αυγούστου άτυπη Σύνοδος των ΥΠΕΞ. Υπενθυμίζεται ότι την προεδρία της ΕΕ για το τρέχον εξάμηνο ασκεί η Γερμανία.

Στην Αθήνα δεν περνάει απαρατήρητο και το γεγονός ότι η Άγκελα Μέρκελ δεν έχει ακόμα μιλήσει με τον Ταγίπ Ερντογάν, όπως είχε κάνει πριν από δέκα ημέρες στην πρώτη απόπειρα του Oruc Reis να μπει στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Η ερμηνεία περί «αυγουστιάτικων διακοπών» της Καγκελαρίου (και άλλων Ευρωπαίων ηγετών) δεν ακούγεται πειστική, ενώ στον γερμανικό Τύπο συνεχίζονται αναλύσεις περί «ατυχούς timing» στην Συμφωνία για ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου.

Αρμόδιοι εγχώριοι παράγοντες συμφωνούν στην εκτίμηση ότι εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν προχωρήσει σε μέτρα που θα πλήξουν οικονομικά την Τουρκία, ο Ταγίπ Ερντογάν θα κλιμακώσει τις προκλήσεις του. Με την Αθήνα, πλέον, να πρέπει να «συρθεί» σε έναν διάλογο υπό τους όρους της Άγκυρας.

Ενόχληση για τη δήλωση Τσίπρα

Στο μεταξύ, το Μαξίμου απέφυγε κάθε σχολιασμό γύρω από τις διαδοχικές τηλεφωνικές επαφές που είχε χθες ο κ.Μητσοτάκης με τους πολιτικούς αρχηγούς. Κυβερνητικά στελέχη ωστόσο δεν έκρυβαν τη δυσφορία τους για τις δηλώσεις που έκαναν, στη συνέχεια, ο Αλέξης Τσίπρας και ο Γιάνης Βαρουφάκης.

 Στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης προσάπτουν το σημείο της δήλωσής του: “Ζήτησα από τον κ. Μητσοτάκη να σταματήσει να διαρρέει ανυπόστατα επιχειρήματα, όπως ότι οι έρευνες του τουρκικού σκάφους εμποδίζονται ή και ακυρώνονται από το θόρυβο των παρακείμενων τουρκικών πλοίων”, διότι “αυτό που μας απασχολεί δεν είναι η ποιότητα των τουρκικών ερευνών, αλλά το γεγονός ότι το Oruc Reis παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα της πατρίδας μας”. Κατά τα εν λόγω στελέχη, ο κ.Τσίπρας δεν έπρεπε να αξιοποιήσει σημεία της ενημέρωσης που του έκανε ο πρωθυπουργός, όπως η ακύρωση των τουρκικών ερευνών λόγω του θορύβου που προκαλούν τα παρακείμενα πλοία.

Ο αντίλογος από αρμόδιες πηγές του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι το επιχείρημα περί “θορύβου” ήταν σχεδόν πρώτο θέμα σε όλα τα μέσα ενημέρωσης μία ημέρα νωρίτερα (με επίκληση πληροφοριών από την κυβέρνηση) και, συνεπώς, ο κ.Τσίπρας δεν περίμενε να του το μεταφέρει ο κ. Μητσοτάκης αφού … “το είχε διαβάσει όπως όλοι”.

Γ. Βαρουφάκης: Βρίσκεται εκτός της ΑΟΖ…

Στον κ.Βαρουφάκη προσάπτουν την δημοσιοποίηση στοιχείων που του έδωσε ο πρωθυπουργός, τα οποία ακυρώνουν την επίσημη ελληνική θέση. Σύμφωνα με την ανακοίνωση που εξέδωσε το ΜΕΡΑ25, ο κ.Μητσοτάκης είπε ότι: “το Oruc Reis βρίσκεται σε περιοχή εκτός της ΑΟΖ που συμφωνήθηκε πρόσφατα με την Αίγυπτο και στο απώτατο όριο της υφαλοκρηπίδας που θα κατοχύρωνε το Δικαστήριο της Χάγης στην Ελλάδα, ακόμα κι αν αποδεχόταν εκατό τοις εκατό τα ελληνικά επιχειρήματα. Από αυτή την άποψη, ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε αισιόδοξος ότι η ένταση των ημερών βαίνει προς εκτόνωση και δείχνει το δρόμο προς διαπραγματεύσεις».

Η ανακοίνωση αυτή προκάλεσε ερωτηματικά, δεδομένης της ελληνικής θέσης ότι το τουρκικό σκάφος βρίσκεται στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Το Μαξίμου δεν σχολίασε την ανακοίνωση, ούτε τα κυβερνητικά στελέχη έσπευσαν να διαψεύσουν ή να επιβεβαιώσουν τον κ.Βαρουφάκη.

Ορισμένοι πάντως περιορίσθηκαν στην επισήμανση ότι “οι συνομιλητές του πρωθυπουργού πρέπει να σέβονται τη συζήτηση ώστε ο διάλογος μαζί τους να είναι ουσιαστικός”.