Πώς η Credit Suisse εμπλέκεται στη χρεοκοπία της Espirito Santo

Στην υπόθεση της χρεοκοπίας της πορτογαλικής Banco Espirito Santo, που κλυδώνισε τις αγορές τις προηγούμενες εβδομάδες, εμπλέκει την Credit Suisse δημοσίευμα της Wall Street Journal.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η Credit Suisse ευθύνεται για τη «δόμηση» τίτλων που εκδόθηκαν από offshore επενδυτικά οχήματα και εν συνεχεία πουλήθηκαν σε πελάτες λιανικής της πορτογαλικής τράπεζας.

Όπως αναφέρει η αμερικανική εφημερίδα, πολλοί πελάτες δεν αντιλήφθηκαν ότι οι εν λόγω τίτλοι ήταν φορτωμένοι με χρέος εταιριών της Banco Espirito και προφανώς λειτούργησαν ως μηχανισμός χρηματοδότησης της τράπεζας, σύμφωνα με εταιρικές ανακοινώσεις και πηγές στη διερεύνηση της υπόθεσης. Δεν είναι ακόμη σαφές αν είχε άμεσο ρόλο -και ποιον- η Credit Suisse στην πώληση των τίτλων στους πελάτες της τράπεζας.

Τώρα πλέον οι εν λόγω επενδύσεις είναι στο επίκεντρο ενός σκανδάλου που τώρα εξελίσσεται. Η Banco Espirito Santo διασώθηκε και διασπάστηκε εντός του μήνα. Κάποια μέρη της τράπεζας έχουν υποβάλει αίτηση χρεοκοπίας εν μέσω κατηγοριών για απάτες και λογιστικά προβλήματα.

Οι πορτογαλικές ρυθμιστικές αρχές που διερευνούν την υπόθεση έχουν εντοπίσει τουλάχιστον τέσσερα offshore επενδυτικά οχήματα, οι τίτλοι των οποίων -κυρίως προνομιούχες μετοχές- έχουν πουληθεί με τη βοήθεια της Credit Suisse σε πελάτες της πορτογαλικής τράπεζας. Οι αρχές, που δέχτηκαν παράπονα για τα προϊόντα από πελάτες που ισχυρίζονται ότι δεν αντιλήφθηκαν τι αγόραζαν, ανάγκασαν την τράπεζα να επαναγοράσει τους τίτλους, προκαλώντας συντριπτικές απώλειες.

Σύμφωνα με τις εταιρικές ανακοινώσεις, τα εν λόγω οχήματα χρησιμοποίησαν μέρος των εσόδων πώλησης των τίτλων για να αγοράσουν περισσότερο χρέος της Espirito Santo.

Τρία από τα «οχήματα» -Top Renda, EuroAforro Investments και Poupanca Plus Investments- έχουν βάση το Τζέρσεϊ, ένα νησί – φορολογικό «παράδεισο, στη βόρεια ακτή της Γαλλίας. Η Credit Suisse ενήργησε ως ανάδοχος (arranger and dealer) για τα τρία οχήματα, ρόλος που δεν περιλαμβάνει μόνο τον διακανονισμό της έκδοσης των τίτλων, αλλά και τη διαχείριση διοικητικών και οικονομικών αναγκών. Το τέταρτο όχημα, ονόματι EG Premium, έχει έδρα στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους, επίσης φορολογικό παράδεισο.

Οι πηγές της WSJ αναφέρουν ότι και οι τέσσερις οντότητες ελέγχονται, τουλάχιστον εν μέρει, από την ελβετική Eurofin Holding SA, μερίδιο στην οποία είχε η Espirito Santo έως το 2009 και έχει στενές επιχειρηματικές επαφές με την πορτογαλική τράπεζα. Οι αρχές της Πορτογαλίας υποψιάζονται ότι η Eurofin διατέλεσε κεντρικό ρόλο στη χρηματοδότηση και στην τελική κατάρρευση της Espirito Santo.

Η Eurofin ανακοίνωσε την προηγούμενη εβδομάδα ότι δεν εμπλέκεται στην πώληση ή προώθηση επενδυτικών προϊόντων σε πελάτες της Espirito Santo και ότι ποτέ δεν έχει σχεδιάσει προϊόντα για πελάτες λιανικής. Διαψεύδει επίσης ότι εμπλέκεται στην κατάσταση της Espirito Santο.

Ωστόσο, με βάση τις ετήσιες καταστάσεις των τριών «οχημάτων», ο μοναδικός τους σκοπός είναι η έκδοση προνομιούχων μετοχών. Οι τρεις εταιρίες εξέδιδαν τακτικά νέες σειρές προνομιούχων, οι οποίες προωθούνταν σε μικρές ομάδες πελατών της πορτογαλικής τράπεζας μέσω των υποκαταστημάτων της. Σύμφωνα με τις πηγές της WSJ, ο μικρός αριθμός των αγοραστών σήμαινε ότι, με βάση την πορτογαλική νομοθεσία, δεν χρειαζόταν να εκδοθεί ενημερωτικό προσπέκτους που θα ανέλυε την σύνθεση των τίτλων.

Οι πορτογαλικές αρχές πιστεύουν ότι οι εταιρίες σχεδιάστηκαν για να προσελκύσουν πελάτες λιανικής. «Aforro» και «poupanca» σημαίνει αποταμίευση στα πορτογαλικά ενώ «top Renda» σημαίνει κορυφαίο εισόδημα. Οι διευθυντές των υποκαταστημάτων έλεγαν στους πελάτες ότι τα προϊόντα ήταν το ίδιο ασφαλή με τις καταθέσεις, αλλά με καλύτερες αποδόσεις.

Η πώληση των προνομιούχων επέτρεπε στις εταιρίες να συνεχίζουν να αγοράζουν χρέος της Espirito Santo. Το Φεβρουάριο, για παράδειγμα, η EuroAforro πούλησε προνομιούχες αξίας 182 εκατ. ευρώ και χρησιμοποίησε τα έσοδα, καθώς και ρευστό αλλά και χρήματα που εισέπραξε από την πώληση αδιευκρίνιστων στοιχείων, για να αγοράσει χρέος ύψους 476 εκατ. της Espirito Santo καθώς και προνομιούχες μετοχές της EG Premium.

Σύμφωνα με τις ρυθμιστικές αρχές, έως τις αρχές του φετινού καλοκαιριού, οι πελάτες λιανικής της πορτογαλικής τράπεζας είχαν τίτλους αξίας 2 δισ. ευρώ περίπου. Ο κεντρικός τραπεζίτης, Κάρλος Κόστα, επέβαλε την επαναγορά των τίτλων, προκαλώντας ζημίες ύψους 1,25 δισ. ευρώ για την τράπεζα, γεγονός που επιτάχυνε τη χρεοκοπία της.