Μία κρυφή πτυχή της συνθήκης της Λωζάνης

Σε αντίθεση με πολλά σύνορα στην Μέση Ανατολή, εκείνα μεταξύ Συρίας και Τουρκίας επιβλήθηκαν με την τουρκική συναίνεση. Η Άγκυρα αναγνώρισε επίσημα το καλοκαίρι του 1923 με την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης, τη συμφωνία που έληξε τις εχθροπραξίες μεταξύ της συμμαχίας των νικητών του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και την εκκολαπτόμενη κυβέρνηση της Τουρκίας.

Ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, ο πρώτος πρόεδρος της Τουρκίας, υποστήριξε ότι η συνοριακή γραμμή ήταν κατάλληλη, δεδομένου ότι αντιπροσώπευε τις τελικές θέσεις που καταλήφθηκαν από οθωμανικά στρατεύματα το 1918. Το πιο σημαντικό, η Άγκυρα επέμεινε ότι η γραμμή με περισσότερη ή λιγότερη ακρίβεια χάρασσε το εθνοτικό χάσμα μεταξύ των τουρκικών και των αραβικών λαών.

Μια τέτοια λογική, βέβαια, μπορεί να ήταν απλά ένας εξορθολογισμός της αδύναμης διαπραγματευτικής στάσης της Τουρκίας με την Γαλλία, τον επικυρίαρχο της εντολής της Συρίας. Αλλά στην μιάμιση δεκαετία που ακολούθησε τη Λωζάννη, η Άγκυρα όντως σεβάστηκε τα σύνορα, εργαζόμενη για να επεκτείνει και να εδραιώσει την παρουσία του κράτους στην μεθόριο.

Το 1938, η Γαλλία συμφώνησε να παραχωρήσει την συριακή επαρχία της Αλεξανδρέττας (την σύγχρονη Χατάι) στην Τουρκία, ως αναγνώριση του ευμεγέθους τουρκόφωνου πληθυσμού της περιοχής. Για να ενισχύσει την τουρκική πλειοψηφία στην Χατάι και σε άλλες παραμεθόριες επαρχίες, η Άγκυρα απομάκρυνε βίαια μερικές τοπικές φυλές και επανεγκατέστησε στην περιοχή εσωτερικά εκτοπισμένους Βαλκανικούς, Τουρκικούς και Αραβικούς πληθυσμούς.

Μέσα από προσεκτική εποπτεία της κυβέρνησης, όπως ήλπιζε η Άγκυρα, ολόκληρη η χώρα θα γινόταν πιο τουρκόφωνη, πιο μονιμοποιημένη (τοπικά), και πιο πιστή χωρίς αμφισβητήσεις στα συμφέροντα του κράτους και έθνους.

Πηγή: Premium.paratiritis.gr