Ούριος άνεμος μετά την κρίση στα υπεράκτια πάρκα της ΕΕ

Η κρίση που περιβάλλει την αιολική βιομηχανία της Ευρώπης ήρθε η ώρα να απευθύνει κάλεσμα σε αφύπνιση: τα πράγματα πρέπει να αλλάξουν ριζικά για να σημειωθεί πρόοδος στην καρδιά της κλιματικής μετάβασης, γράφει το Bloomberg.

Πλημμύρα αρνητικών ειδήσεων κυριάρχησε πρόσφατα, ως συνέπεια της ανόδου τιμών των πρώτων υλών, του υψηλότερου κόστους δανεισμού και των μακροχρόνιων ζητημάτων της εφοδιαστικής αλυσίδας. Πρόκειται για αιτίες που επέφεραν αποτυχίες έργων, απώλειες πολλών δισεκατομμυρίων και ακυρώσεις διαγωνισμών για αιολικά πάρκα, τα οποία έχουν πλέον την τιμητική τους και στην Ελλάδα.

Στη συνέχεια, ωστόσο, η Vestas Wind Systems άλλαξε το αφήγημα, ανακοινώνοντας μεγάλη αύξηση στις παραγγελίες και ενισχύοντας τις προοπτικές της. Ταυτόχρονα, φαίνεται πως φτάνει στα όριά της η αντίληψη ότι η εκκίνηση των έργων θα κοστίσει περισσότερο και ότι χρειάζεται περισσότερη υποστήριξη. Οι κυβερνήσεις στην Ευρώπη ήδη αντιδρούν, δίνοντας κάποιες ελπίδες ότι αυτό ήταν το ναδίρ.

Την περασμένη εβδομάδα, η Βρετανία ανέλαβε άμεση δράση για να βοηθήσει στη χρηματοδότηση, αυξάνοντας κατά 66% την τιμή στήριξης για νέα υπεράκτια αιολικά πάρκα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση λέει ότι απαιτείται «άμεση δράση» και σχεδιάζει να επιταχύνει την αδειοδότηση αιολικών έργων, ενώ η Γερμανία θα διευκολύνει τις εταιρείες πράσινης ενέργειας να μπουν στο δίκτυο. Όλα αυτά αποσκοπούν στη διατήρηση της ροής των επενδύσεων και, γενικότερα, στη συγκράτηση των χωρών στον ίσιο δρόμο προς τους καθαρούς μηδενικούς στόχους.

«Πρέπει να αναγνωρίσουμε πού βρισκόμαστε και να βρούμε τρόπους να φέρουμε επενδύσεις στην αγορά», δήλωσε σε συνέδριο η Alana Kuhne, επικεφαλής νέων ευρωπαϊκών αγορών στην Orsted. «Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν αρχίσει να αναγνωρίζουν αυτή την πρόκληση».

Οι μετοχές της Vestas, του μεγαλύτερου κατασκευαστή ανεμογεννητριών στον κόσμο, ανέκαμψαν περίπου 30% από το χαμηλό τους στις αρχές Οκτωβρίου. Η JPMorgan αναβάθμισε τη μετοχή της σε «ουδέτερη» την περασμένη εβδομάδα. Περαιτέρω ώθηση για τον κλάδο προήλθε από την Octopus Energy, που ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι θα ξεκινήσει ένα fund 3 δισ. λιρών για επενδύσεις στην υπεράκτια αιολική ενέργεια έως το 2030.

Η Orsted, που βρέθηκε στο επίκεντρο της αιολικής κρίσης, έχει επίσης ξεκολλήσει από τα χαμηλά της τις τελευταίες εβδομάδες, αφού υπέστη απότομο selloff.

Συμπίεση κόστους

Η υπεράκτια αιολική ενέργεια είναι επιχείρηση εξαιρετικής έντασης κεφαλαίου και η συμπίεση του κόστους έχει καταστήσει δύσκολη την εξασφάλιση χρηματοδότησης με περιθώρια κέρδους για κατασκευαστές και προμηθευτές. Πολλοί έκλεισαν συμβόλαια πριν από χρόνια για να προσφέρουν ενέργεια σε συγκεκριμένες τιμές, αλλά αφού ο πληθωρισμός αύξησε το κόστος οι συμφωνίες κατέστησαν μη βιώσιμες.

«Τα υπεράκτια έργα περπατούν πάνω σε πολύ λεπτό σχοινί», δήλωσε ο Xabier Viteri Solaun, διευθυντής της επιχείρησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας της Iberdrola. «Η λήψη μιας τελικής επενδυτικής απόφασης είναι πολύ πιο δύσκολη σήμερα».

Η αύξηση των τιμών που καταβάλλονται για την αιολική ενέργεια είναι μια λύση, αλλά αυτό θα σημαίνει τελικά υψηλότερους λογαριασμούς για τους καταναλωτές, οι οποίοι εξακολουθούν να ταλαιπωρούνται από το σοκ των τιμών ενέργειας και τον πληθωρισμό.

Μέχρι στιγμής, η εκκολαπτόμενη αναβίωση της υπεράκτιας βιομηχανίας επικεντρώνεται στην Ευρώπη. Η αιολική ενέργεια είναι ιδιαίτερα σημαντική στην περιοχή, τόσο από οικονομική όσο και από άποψη ενεργειακής ασφάλειας. Οι κατασκευαστές εξοπλισμού είναι τεράστιοι εργοδότες και η αιολική ενέργεια αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 30% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας κατά καιρούς.

Εν τω μεταξύ, αναγνωρίζοντας την ανησυχητική κατάσταση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε σχέδιο δράσης στα τέλη του περασμένου μήνα, υπολογίζοντας ότι η ΕΕ χρειάζεται περισσότερα από 500 γιγαβάτ αιολικής ενέργειας έως το 2030 για να επιτύχει τους στόχους των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, έναντι 204 GW το 2022. Και αυτό δεν θα συμβεί «χωρίς μια υγιή, βιώσιμη και ανταγωνιστική αλυσίδα εφοδιασμού αιολικής ενέργειας».

«Τόσο τα επιτόκια όσο και ο πληθωρισμός φαίνεται να έχουν φτάσει σ' ένα οροπέδιο, παρέχοντας κάποια βεβαιότητα στο κόστος και ευνοώντας επενδύσεις», δήλωσε η Carla Ribeiro, επικεφαλής υπεράκτιας αιολικής συμβουλευτικής για το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία στην εταιρεία συμβούλων Ramboll. «Ωστόσο, η ανάκαμψη είναι πιθανό να είναι αργή» και «η εμπιστοσύνη των επενδυτών πρέπει να αποκατασταθεί».

Εκτός από τα προβλήματα σε ολόκληρο τον κλάδο, υπήρξαν επίσης επιμέρους εταιρικά προβλήματα. Η Siemens Energy χρειάστηκε να ζητήσει κρατική βοήθεια καθώς αντιμετωπίζει βλάβες σε τουρμπίνες που κατασκευάζονται από ισπανική επιχείρηση που αγόρασε.

Οι προτεινόμενες ενέργειες σχετικά με επιτάχυνση της ψηφιοποίησης για αδειοδότηση, τη βελτίωση των κριτηρίων στις δημοπρασίες πέρα από τις τιμές, και την παροχή νέων καναλιών χρηματοδότησης για επεκτάσεις εργοστασίων, προσφέρουν ελπίδες. Ωστόσο, ορισμένες προτεινόμενες ενέργειες εξακολουθούν να στερούνται σαφήνειας και συγκεκριμένης καθοδήγησης, εκτιμά το Bloomberg.

Και σ' έναν κόσμο με παρατεταμένα υψηλά επιτόκια και πιο ακριβές πρώτες ύλες, η εξασφάλιση χρηματοδότησης για υπεράκτια αιολική ενέργεια εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση.

Οι κρατικές εγγυήσεις μπορούν να οδηγήσουν κάποια κεφάλαια σε υλοποίηση έργων, αλλά ειδικά για τα υπεράκτια αιολικά πρότζεκτ τα χρήματα αποτελούν μόνο ένα μέρος της εξίσωσης. Οι εταιρείες πρέπει να έχουν πρόσβαση στο δίκτυο, να έχουν υπογραφεί οι συμβάσεις με όλους τους προμηθευτές και να υπάρχει συγκεκριμένη εντολή ώστε να υλοποιούνται τα σχέδια. Αν κάποιος καθυστερήσει, το έργο στο σύνολό του αντιμετωπίζει ακυρώσεις.

«Αν και υπάρχουν δύσκολες συνθήκες στην αγορά αυτή τη στιγμή, είναι σαφές ότι η υπεράκτια αιολική ενέργεια θα είναι η ραχοκοκαλιά των μελλοντικών ενεργειακών μας συστημάτων», δήλωσε ο Άνταμ Μόρισον, Βρετανός διευθυντής στην Ocean Winds, κοινοπραξία της EDP Renewables και της Engie.