IIF: Πόσο θα κοστίσει μια ευρύτερη ανάφλεξη στη Μ. Ανατολή

Τις πιθανές επιπτώσεις ενός ευρύτερου και πιο παρατεταμένου πολέμου στη Μέση Ανατολή στην παγκόσμια οικονομία προσπαθεί να υπολογίσει σε έκθεσή του το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο (IIF).

Σε αυτό το πλαίσιο, οι αναλυτές του IIF παρουσιάζουν δύο πιθανά σενάρια. 

Στο βασικό σενάριο, (στο οποίο δίνει πιθανότητα 70%), η σύγκρουση δεν θα λάβει ευρύτερες διαστάσεις. Τα χτυπήματα των δυτικών δυνάμεων θα καταφέρουν να υποβαθμίσουν επαρκώς τις στρατιωτικές δυνατότητες των Χούθι. Αυτό θα επέτρεπε την επανέναρξη του εμπορίου μέσω της Ερυθράς Θάλασσας το επόμενο διάστημα.

Στο σενάριο αυτό, θα συνεχιστούν επίσης οι περιορισμένες συγκρούσεις μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ, ενώ οι προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας, με επικεφαλής τις ΗΠΑ, θα βοηθήσουν στην αποτροπή περαιτέρω κλιμάκωσης της σύγκρουσης.

Στο δυσμενές σενάριο, (με πιθανότητα μικρότερη από 30%), οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα κατορθώσουν να υποβαθμίσουν τη στρατιωτική ικανότητα των Χούθι και οι επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα θα συνεχιστούν ή θα ενταθούν. Η σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ θα κλιμακωθεί σε πλήρη πόλεμο, ο οποίος θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων εκτόξευση ρουκετών και πυραύλων σε ισραηλινές πόλεις και σφοδρούς βομβαρδισμούς μεγάλων πόλεων του Λιβάνου από το Ισραήλ. Οι Χούθι μπορεί επίσης να στοχεύσουν πετρελαιοφόρα και πλοία που μεταφέρουν πρώτες ύλες, όπως σιδηρομετάλλευμα και σιτηρά, επηρεάζοντας σε μεγάλο βαθμό τις τιμές των εμπορευμάτων. Ενώ Ιρανοί αξιωματούχοι έχουν επανειλημμένα επισημάνει ότι το Ιράν θα ήθελε να αποφύγει έναν ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο, η εξέλιξη του πολέμου στη Γάζα, όπως επίσης και ο Λίβανος, θα μπορούσαν να παρασύρουν το Ιράν σε άμεση αντιπαράθεση με το Ισραήλ ή/και τις ΗΠΑ. Αυτό μπορεί στη συνέχεια να οδηγήσει σε διαταραχές στις διελεύσεις πλοίων στα στενά του Ορμούζ, κάτι που θα έπνιγε την προσφορά πετρελαίου.

Σύμφωνα με το βασικό σενάριο, η τρέχουσα αναταραχή στη Μέση Ανατολή παραμένει μια βραχύβια εξέλιξη χωρίς σημαντικές συνέπειες για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας.

Ενώ η κλιμάκωση της σύγκρουσης έχει αυξήσει τα ναύλα, η σταθερή προσφορά νέων πλοίων που εισέρχονται στην αγορά και η ασθενέστερη ζήτηση για αγαθά (ειδικά στις ΗΠΑ και την Κίνα) αναμένεται να διατηρήσουν τις πιέσεις στην προσφορά σε περιορισμένα επίπεδα. 

Πράγματι, ένας δείκτης υψηλής συχνότητας που αναπτύχθηκε από τη Fed της Νέας Υόρκης δείχνει ότι οι τρέχουσες πιέσεις στην αλυσίδα εφοδιασμού, από τον Ιανουάριο του 2024, βρίσκονται στον ιστορικό τους μέσο όρο. Αν και ο δείκτης έχει ανοδική τάση, το IIF αναμένει να μετριαστεί τους επόμενους μήνες εάν επανεκιννήσουν οι διελεύσεις πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα. Αυτό υποστηρίζεται περαιτέρω από τις τιμές των εμπορευμάτων, οι οποίες παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό σταθερές τους τελευταίους μήνες.

Η παγκόσμια ανάπτυξη προβλέπεται να μετριαστεί από 3,1% το 2023 σε 2,8% το 2024, με τα υψηλά πραγματικά επιτόκια και τις ελαφρώς αυστηρότερες δημοσιονομικές πολιτικές στις περισσότερες προηγμένες οικονομίες να περιορίζουν την οικονομική δραστηριότητα. Η ανάπτυξη στις ΗΠΑ θα επιβραδυνθεί από 2,5% το 2023 σε 2% το 2024.Η ευρωζώνη αναμένεται να φλερτάρει με μια ήπια ύφεση, καθώς το υψηλότερο κόστος δανεισμού συμπιέζει τη ζήτηση για δάνεια. Το IIF αναμένει επίσης η ανάπτυξη της Κίνας να επιβραδυνθεί

Στο δυσμενές σενάριο, οι συνέπειες για την περιοχή της Μέσης Ανατολής θα ήταν ολέθριες. Ένας ευρύτερος περιφερειακός πόλεμος στον οποίο θα εμπλεκόταν η Χεζμπολάχ θα μπορούσε να καταστρέψει ό,τι έχει απομείνει από την οικονομία του Λιβάνου, ενώ θα προκαλούσε σοβαρές ζημιές στις υποδομές του Ισραήλ, οδηγώντας σε συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά τουλάχιστον 20% στον Λίβανο και 4,5% στο Ισραήλ.

Ένας ευρύτερος πόλεμος θα μπορούσε επίσης να επιδεινώσει την επισφαλή οικονομική κατάσταση στην Αίγυπτο. Οι διελεύσεις πλοίων μέσω της διώρυγας του Σουέζ μειώθηκαν κατά περισσότερο από 40% τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους, σε σύγκριση με ένα χρόνο νωρίτερα. Οι εισπράξεις από τη Διώρυγα του Σουέζ αποτελούν σημαντική πηγή σκληρού νομίσματος για την Αίγυπτο.

Η ιρανική οικονομία θα μπορούσε να συρρικνωθεί κατά περίπου 5% το 2024, ο πληθωρισμός θα εκτινασσόταν πάνω από το 100% και τα περιορισμένα άμεσα διαθέσιμα συναλλαγματικά αποθέματα του Ιράν θα εξαντλούνταν έως τον Μάρτιο του 2025.

Άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής θα μπορούσαν επίσης να επηρεαστούν σημαντικά, συμπεριλαμβανομένου του Ιράκ, της Συρίας και της Υεμένης, ειδικά εάν τα δυτικά πλήγματα ενταθούν ή αρχίσουν να στοχεύουν πιο κρίσιμες υποδομές.