Η δικαστική ανάσα για τους δασμούς Τραμπ και τα επόμενα... επεισόδια

Ομοσπονδιακό εφετείο προσέφερε στον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ μια προσωρινή ανάσα από τη δικαστική απόφαση που απειλούσε να ακυρώσει το μεγαλύτερο μέρος της φιλόδοξης ατζέντας του για τους δασμούς.

Η κυβέρνηση χαρακτήρισε την απόφαση του Εφετείου του Ομοσπονδιακού Κυκλώματος ως επιβεβαίωση της πρόθεσής της να προσβάλει επιθετικά την απόφαση που εξέδωσε το Δικαστήριο Διεθνούς Εμπορίου την Τετάρτη, μπλοκάροντας μεγάλα τμήματα των δασμών του Τραμπ που βασίζονταν στον Νόμο για τις Διεθνείς Οικονομικές Εξουσίες Έκτακτης Ανάγκης (IEEPA).

Αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου τόνισαν επίσης πως ο Τραμπ έχει τη δυνατότητα να επιβάλει παρόμοιους δασμούς μέσω άλλων νομικών διατάξεων εάν οι προσφυγές τελικά αποτύχουν, ενώ σκοπεύουν να συνεχίσουν την υπεράσπιση της νομιμότητας των δασμών που βασίζονται στο IEEPA ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ.

Ωστόσο, για έναν πρόεδρο που επιθυμεί να χρησιμοποιήσει την εμπορική πολιτική για να αναδιαμορφώσει γρήγορα το παγκόσμιο εμπόριο, οι εναλλακτικές επιλογές είναι πιο περίπλοκες και περιορίζουν τις απειλές που μπορεί να χρησιμοποιήσει στις διαπραγματεύσεις με άλλους ηγέτες. Ορισμένες από τις άλλες επιλογές δασμών είναι χρονοβόρες, καθώς απαιτούν μήνες για να τεθούν σε εφαρμογή, ενώ άλλες έχουν περιορισμένη διάρκεια και εύρος.

Ο Τραμπ χαιρέτισε την απόφαση του εφετείου με ανάρτηση στα κοινωνικά δίκτυα το βράδυ της Πέμπτης, χαρακτηρίζοντας την αρχική απόφαση «τόσο λανθασμένη και τόσο πολιτική!». Ισχυρίστηκε ότι η ανάγκη για έγκριση από το Κογκρέσο θα παρεμπόδιζε την εμπορική του ατζέντα και «θα κατέστρεφε εντελώς την Προεδρική Εξουσία».

«Ελπίζω ότι το Ανώτατο Δικαστήριο θα ανατρέψει αυτή τη φρικτή απόφαση, που απειλεί τη χώρα, ΓΡΗΓΟΡΑ και ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑΤΙΚΑ», έγραψε.

Παρά την προσωρινή αναστολή, το ενδεχόμενο το εφετείο να στηρίξει τελικά την αρχική απόφαση και να εμποδίσει τη δασμολογική πολιτική του Τραμπ προκαλεί έντονη ανησυχία στον Λευκό Οίκο. 

«Η Αμερική δεν μπορεί να λειτουργήσει αν ο πρόεδρος Τραμπ -ή οποιοσδήποτε άλλος πρόεδρος- βλέπει τις ευαίσθητες διπλωματικές ή εμπορικές του διαπραγματεύσεις να εκτροχιάζονται από ακτιβιστές δικαστές», δήλωσε την Πέμπτη η Γραμματέας Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ. «Τελικά, το Ανώτατο Δικαστήριο πρέπει να βάλει τέλος σε αυτό, προς όφελος του Συντάγματος και της χώρας μας».

Η αρχική απόφαση του δικαστηρίου, θυμίζει το Bloomberg, θα έδινε στην κυβέρνηση μόλις 10 ημέρες για να αποσύρει τους δασμούς. Όμως η νέα διαταγή προβλέπει χρονοδιάγραμμα μέχρι τις 9 Ιουνίου για να αποφασιστεί εάν θα εγκριθεί πιο μακροπρόθεσμη αναστολή. Αν εγκριθεί -ή αν γίνει αποδεκτή προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο-, οι δασμοί θα μπορούσαν να παραμείνουν σε ισχύ για μήνες.

Παρά την αυτοπεποίθηση της ομάδας του Τραμπ, η αρχική απόφαση του δικαστηρίου αποτέλεσε ένα από τα μεγαλύτερα πλήγματα στη δεύτερη θητεία του. Ο Τραμπ είχε εκλεγεί με την υπόσχεση να χρησιμοποιήσει δασμούς για να αντιμετωπίσει αυτό που θεωρεί άδικη μεταχείριση των ΗΠΑ από άλλες χώρες, και ο νόμος έκτακτης ανάγκης τού έδωσε την ταχύτερη οδό για να εκπληρώσει την υπόσχεση αυτή.

Η απόφαση θα μείωνε τον μέσο δασμολογικό συντελεστή των ΗΠΑ από σχεδόν 27% τον προηγούμενο μήνα σε κάτω από 6%, σύμφωνα με υπολογισμούς του Bloomberg Economics -επίπεδο που ενέχει σοβαρό κίνδυνο στασιμοπληθωρισμού.

Η νομική διαμάχη απειλεί να προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη αβεβαιότητα στην παγκόσμια οικονομία, η οποία ήδη ταλαντεύεται από τις απρόβλεπτες κινήσεις του Τραμπ στους δασμούς. Αυτό θα μπορούσε να αποδυναμώσει τη διαπραγματευτική του ισχύ στις συνομιλίες με εταίρους που επιδιώκουν ελαφρύνσεις.

Η απόφαση του εμπορικού δικαστηρίου την Τετάρτη μπλόκαρε δασμούς σε Μεξικό, Καναδά, Κίνα, καθώς και έναν ενιαίο δασμό εισαγωγών σε σχεδόν όλους τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ. Ο Τραμπ επικαλέστηκε το IEEPA με την αιτιολογία ότι η φαιντανύλη και τα εμπορικά ελλείμματα συνιστούν καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που απαιτούν εκτεταμένη χρήση εκτελεστικής εξουσίας. Το δικαστήριο έκρινε ότι υπερέβη τα όρια.

Ο Λευκός Οίκος δήλωσε την Πέμπτη ότι εξετάζει άλλες επιλογές, αν και σύμβουλοι αναγνώρισαν ότι μπορεί να απαιτούν περισσότερο χρόνο.

«Υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις που θα χρειαζόταν μερικούς μήνες για να τεθούν σε εφαρμογή, χρησιμοποιώντας διαδικασίες που έχουν εγκριθεί στο παρελθόν ή από την προηγούμενη κυβέρνηση, αλλά προς το παρόν δεν σκοπεύουμε να τις ακολουθήσουμε», δήλωσε ο διευθυντής του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου, Κέβιν Χάσετ, στο Fox Business.

Παρά τη νομική αβεβαιότητα γύρω από τους δασμούς βάσει του IEEPA, η κυβέρνηση Τραμπ έχει ήδη χρησιμοποιήσει άλλες νομικές βάσεις για την επιβολή δασμών. Έχει επικαλεστεί το Άρθρο 232 του Νόμου για την Επέκταση του Εμπορίου για την επιβολή εκτεταμένων δασμών σε προϊόντα, από smartphones έως κινητήρες αεροσκαφών.

«Μπορώ να σε διαβεβαιώσω, αμερικανικέ λαέ, ότι η ατζέντα δασμών του Τραμπ είναι ζωντανή, υγιής και θα εφαρμοστεί για να σας προστατεύσει, να σώσει τις δουλειές σας και τα εργοστάσιά σας», δήλωσε ο εμπορικός σύμβουλος Πίτερ Ναβάρο την Πέμπτη.

Ο Ναβάρο είπε ότι ο Εμπορικός Αντιπρόσωπος των ΗΠΑ Τζέιμι Γκριρ θα παρουσιάσει σύντομα άλλες επιλογές.