«Χρυσή ευκαιρία» ο επόμενος μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ

Oι υπεύθυνοι για τη χάραξη της πολιτικής της ΕΕ έχουν την ευκαιρία να διδαχθούν από το παρελθόν: Κατά τον σχεδιασμό του νέου μακροπρόθεσμου ενωσιακού προϋπολογισμού, μπορούν να εξασφαλίσουν την εστίασή του στα αποτελέσματα και την επιδραστικότητά του, φροντίζοντας να καλύπτει τις πολιτικές προτεραιότητες της Ένωσης.

Στο πλαίσιο επίκαιρης ανάλυσης των διδαγμάτων που αντλήθηκαν από το παρελθόν, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) επισημαίνει τις ευκαιρίες βελτίωσης βασικών πτυχών στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο μετά το 2027. Αναφέρονται συγκεκριμένα στην απλούστευση, την ευελιξία και τη χρηματοδότηση του προϋπολογισμού της ΕΕ, καθώς και στη διασφάλιση της δέουσας λογοδοσίας μέσω ανεξάρτητου εξωτερικού ελέγχου όλων των δαπανών στο πλαίσιο του επόμενου πολυετούς δημοσιονομικού σχεδίου.

Τον Φεβρουάριο του 2025, η Επιτροπή δημοσίευσε ανακοίνωση με τίτλο «Η πορεία προς το προσεχές Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο», στην οποία περιγράφονται οι τρέχουσες προκλήσεις και οι προτεραιότητες πολιτικής μετά το 2027. Το κλιμάκιο ελέγχου του ΕΕΣ εξέτασε το έγγραφο και εντόπισε ευκαιρίες με βάση τις γνώσεις και την ελεγκτική εμπειρία του όσον αφορά τα έσοδα και τις δαπάνες του προϋπολογισμού της ΕΕ. Με την ανάλυση και τα σχόλιά του, το ΕΕΣ επιδιώκει να συμβάλει στη συζήτηση που βρίσκεται σε εξέλιξη σχετικά με τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό.

«Προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία σχετικά με τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή μεταξύ των προτεραιοτήτων για τις δαπάνες και των πόρων που θα είναι διαθέσιμοι για την κάλυψή τους. Εντοπίσαμε διάφορες ευκαιρίες για τη διαμόρφωση των εσόδων και του προϋπολογισμού της ΕΕ και των σχετικών κανόνων και πιστεύουμε ότι αξίζει να ληφθούν υπόψη κατά τη λήψη των σχετικών αποφάσεων», δήλωσε ο Jan Gregor, Μέλος του ΕΕΣ και αρμόδιος για την επισκόπηση.

Προσφέρεται τώρα μια ευκαιρία να ορίζεται πλέον στις αποφάσεις χρηματοδότησης η προστιθέμενη αξία της ΕΕ και να λαμβάνεται συστηματικά υπόψη. Κάτι τέτοιο θα ενέτεινε την εστίαση στα αποτελέσματα. Ο επόμενος μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ θα πρέπει επίσης να ανταποκρίνεται σε ολοένα αυξανόμενες απαιτήσεις, συμπεριλαμβανομένης της αποπληρωμής των δανείων για το μέσο NextGenerationEU που χρησιμοποιήθηκαν για την ανάκαμψη από την πανδημία COVID-19.

Από το 2028, το κεφάλαιο και οι τόκοι που θα πρέπει να αποπληρώνονται ετησίως κατά την περίοδο του επόμενου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού εκτιμώνται σε 25 με 30 δισ. ευρώ. Για να καλυφθούν οι χρηματοδοτικές ανάγκες της ΕΕ θα χρειαστούν σταθερές και απλουστευμένες ροές εσόδων· επομένως, κάθε φορά που θα προβλέπεται νέος δανεισμός θα πρέπει να λαμβάνονται μέτρα για τον μετριασμό των κινδύνων και να καταρτίζεται ξεκάθαρο σχέδιο αποπληρωμής.

Το ΕΕΣ υποστηρίζει εδώ και καιρό την απλούστευση του χρηματοδοτικού τοπίου της ΕΕ και των κανόνων για τις δαπάνες. Με τον τρόπο αυτό θα ενισχυόταν η αποδοτικότητα των δαπανών, ενώ θα μειωνόταν παράλληλα ο κίνδυνος παρατυπιών και θα μετριαζόταν ο διοικητικός φόρτος. Πάντως, προειδοποιεί ότι η απλούστευση δεν θα πρέπει να αποβεί εις βάρος της λογοδοσίας.

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να εξετάσουν προσεκτικά τυχόν επιπλοκές που θα μπορούσε να έχει ο εξορθολογισμός των κανόνων, κυρίως εκείνες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη σαφήνεια ή να περιορίσουν την επίβλεψη.

Προκειμένου ο ενωσιακός προϋπολογισμός να μπορεί να ανταποκριθεί στις προτεραιότητες πολιτικής της ΕΕ στο μέλλον, χρειάζονται ισχυρότεροι δεσμοί μεταξύ των κονδυλίων της ΕΕ που στηρίζουν μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση επίμονων διαρθρωτικών προβλημάτων στα κράτη μέλη. Βασιζόμενο στους ελέγχους του σχετικά με τα κονδύλια για την ανάκαμψη από την πανδημία, το ΕΕΣ αναδεικνύει διάφορα διδάγματα που αντλήθηκαν από την εφαρμογή ενός συστήματος βάσει του οποίου η χρηματοδότηση δεν συνδέεται με τις δαπάνες.

Ένα από αυτά είναι η ανάγκη σαφούς σύνδεσης μεταξύ χρηματοδότησης και αποτελεσμάτων. Όταν αυτό δεν είναι δυνατό, δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται ένα τέτοιο σύστημα. Ένα ακόμη δίδαγμα αφορά την ανάγκη πλήρους ιχνηλασιμότητας της χρηματοδότησης, καθώς και καθορισμού σαφών αρμοδιοτήτων εποπτείας και επίβλεψης για τη διασφάλιση της δέουσας λογοδοσίας και διαφάνειας.

Για να διασφαλίζεται δε η δέουσα λογοδοσία, οι ανεξάρτητοι εξωτερικοί έλεγχοι είναι ζωτικής σημασίας. Για τον λόγο αυτό, το ΕΕΣ ζητά σαφή εντολή να ελέγχει όλες τις δαπάνες στο πλαίσιο του επόμενου προϋπολογισμού της ΕΕ. Συγκεκριμένα ζητά να ελέγχει τα κονδύλια της ΕΕ μέχρι το επίπεδο του τελικού αποδέκτη, καθώς και να έχει την αρμοδιότητα να ελέγχει φορείς που εφαρμόζουν ενωσιακές πολιτικές, οι οποίοι όμως δεν υπάγονται στην έννομη τάξη της ΕΕ. Η πλήρης διαδρομή ελέγχου είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση της διαφάνειας, της λογοδοσίας και της καλύτερης λήψης αποφάσεων.

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.gr

FOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin

Γενικές πληροφορίες

Οι μακροπρόθεσμοι προϋπολογισμοί της ΕΕ, οι οποίοι καλύπτουν επί του παρόντος μία επταετία, είναι γνωστοί ως πολυετή δημοσιονομικά πλαίσια (ΠΔΠ). Η Επιτροπή υποβάλλει πρόταση για τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Το ΠΔΠ καθορίζει τις προτεραιότητες και τα όρια των δαπανών της ΕΕ και συμβάλλει σημαντικά στη διαμόρφωση της ικανότητας της ΕΕ να ανταποκρίνεται στις αναδυόμενες και συνεχιζόμενες προκλήσεις.

Η επισκόπηση 03/2025 του ΕΕΣ, με τίτλο «Opportunities for the post-2027 Multiannual Financial Framework», είναι διαθέσιμη στον ιστότοπο του ΕΕΣ. Η δημοσίευση αυτή δεν αποτελεί έκθεση ελέγχου, αλλά επισκόπηση βασισμένη στην εμπειρογνωσία του ΕΕΣ και σε προηγούμενες ελεγκτικές εργασίες του σχετικά με τα έσοδα και τις δαπάνες του προϋπολογισμού της ΕΕ.

Αποσκοπεί επίσης να βοηθήσει την Επιτροπή στην προετοιμασία της πρότασής της για το επόμενο ΠΔΠ, η οποία αναμένεται να υποβληθεί τον Ιούλιο του 2025. Οι απόψεις σχετικά με την πρόταση αυτή θα παρουσιαστούν το δεύτερο εξάμηνο του 2025.