Επτά χώρες της ΕΕ τάσσονται υπέρ της δέσμευσης ρωσικών assets

Οι ηγέτες επτά κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κάλεσαν χθες το μπλοκ να προχωρήσει ταχέως σε ένα «εφικτό» και «ρεαλιστικό» σχέδιο αξιοποίησης δισεκατομμυρίων από τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια, με σκοπό την παροχή χρηματοδότησης προς την Ουκρανία.

Την επιστολή στήριξης για το σχέδιο υπέγραψαν επτά κράτη. Δημοσιεύθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και απευθυνόταν στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα και την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Η επιστολή σημειώνει: «Από την έναρξη της πλήρους κλίμακας εισβολής της Ρωσίας το 2022, η Ευρώπη παραμένει αταλάντευτη στη στήριξή της προς την Ουκρανία. Το πράττουμε επειδή είναι το ηθικά ορθό, αλλά και διότι οι ιμπεριαλιστικές φιλοδοξίες της Ρωσίας απειλούν την ευρωπαϊκή ασφάλεια πέραν της Ουκρανίας».

Η επιστολή συνεχίζει: «Δεσμευόμαστε να εξεύρουμε ισχυρή μακροπρόθεσμη στήριξη που θα ενισχύσει την Ουκρανία».

«Λαμβάνοντας υπόψη το τρέχον μέγεθος και την κατεπείγουσα φύση των δημοσιονομικών και στρατιωτικών αναγκών της Ουκρανίας, υποστηρίζουμε σθεναρά την πρόταση της Επιτροπής για τη χορήγηση "δανείου αποζημιώσεων", το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από τα χρηματικά υπόλοιπα των δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων στην ΕΕ».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εγκρίνει χρηματοδοτικό πακέτο ύψους 210 δισ. ευρώ για την προμήθεια οπλισμού προς το Κίεβο, αλλά η τύχη του εξαρτάται από το αν το Βέλγιο θα άρει τη μακρόχρονη αντίστασή του στη χρήση των παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων ως εγγύηση.

Αν και το σχέδιο της φον ντερ Λάιεν προβλέπει συμμετοχή όλων των κρατών-μελών της ΕΕ που φιλοξενούν δεσμευμένα ρωσικά κεφάλαια, οι Financial Times σημείωσαν στις 8 Δεκεμβρίου ότι η Γαλλία έχει αποσιωπήσει τα ονόματα των τραπεζών που διακρατούν τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία.

Η επιστολή της Δευτέρας υποστηρίζει ότι το σχέδιο αποτελεί «την πλέον χρηματοοικονομικά εφικτή και πολιτικά ρεαλιστική λύση» και ότι ανταποκρίνεται «στη θεμελιώδη αρχή του δικαιώματος της Ουκρανίας για αποζημίωση για τις ζημίες που προκλήθηκαν από την επιθετικότητα».

«Ο χρόνος είναι ζωτικής σημασίας. Εγκρίνοντας απόφαση για το "δάνειο αποζημιώσεων" στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου, έχουμε την ευκαιρία να θέσουμε την Ουκρανία σε ισχυρότερη θέση για να αμυνθεί και σε καλύτερη θέση για να διαπραγματευθεί μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη», καταλήγει η επιστολή.

Φέρει τις υπογραφές του Κρίστεν Μίχαλ, Πρωθυπουργού της Εσθονίας, του Πέτερι Όρπο, Πρωθυπουργού της Φινλανδίας, του Μιχάιλ Μάρτιν, Πρωθυπουργού της Ιρλανδίας, της Εβίκα Σιλίνα, Πρωθυπουργού της Λετονίας, του Γκιτάνας Ναουσέντα, Προέδρου της Λιθουανίας, του Ντόναλντ Τουσκ, Πρωθυπουργού της Πολωνίας, και του Ουλφ Κρίστερσον, Πρωθυπουργού της Σουηδίας.

Η πρόταση έχει προκαλέσει αντίδραση εκ μέρους του Βελγίου, το οποίο φοβάται ότι η Euroclear – το σύστημα εκκαθάρισης με έδρα τις Βρυξέλλες που διακρατεί το μεγαλύτερο μέρος των παγωμένων ρωσικών αποθεμάτων – ενδέχεται να αντιμετωπίσει δαπανηρές νομικές προσφυγές από τη Μόσχα ή να υποστεί πλήγμα στη φήμη της. Ζητά όλες οι χώρες να εγγυηθούν ότι θα πληρώσουν αναλογικά τυχόν ρωσικές απαιτήσεις. 

Περίπου τα δύο τρίτα των 300 δισ. δολαρίων από τα αποθέματα της ρωσικής κεντρικής τράπεζας που δεσμεύθηκαν μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 διακρατούνται στην Euroclear. Η Ρωσία, κατ’ αρχήν, θα μπορούσε να επιδιώξει την ανατροπή της δέσμευσης ενώπιον δικαστηρίου στο Βέλγιο.

Υπάρχουν επίσης αναφορές ότι το Βέλγιο φοβάται πιθανές συνέπειες για την ασφάλεια σε περίπτωση έγκρισης του σχεδίου, μετά από σειρά μυστηριωδών εισβολών μη επανδρωμένων αεροσκαφών σε ευρωπαϊκό έδαφος τους τελευταίους μήνες.

Ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς συναντήθηκε με τον Βέλγο Πρωθυπουργό Μπαρτ ντε Βέβερ και την φον ντερ Λάιεν στις Βρυξέλλες την Παρασκευή για να εξετάσουν το σχέδιο.

Ο Μερτς χαρακτήρισε τις συνομιλίες «ιδιαίτερα εποικοδομητική ανταλλαγή» και αναγνώρισε ότι «η ιδιαίτερη ανησυχία του Βελγίου σχετικά με το ζήτημα της αξιοποίησης των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων είναι αναμφισβήτητη και πρέπει να αντιμετωπιστεί σε οποιαδήποτε νοητή λύση με τρόπο που να διασφαλίζει ότι όλα τα ευρωπαϊκά κράτη θα επωμιστούν τον ίδιο κίνδυνο».

Ο εκπρόσωπός του σημείωσε ότι οι ηγέτες σχεδιάζουν να συνεδριάσουν εκ νέου στις 18 και 19 Δεκεμβρίου, καθώς οι εταίροι της ΕΕ επιχειρούν να άρουν το αδιέξοδο.