Τραμπ-Ζελένσκι: Συμφωνήσαμε το 90% του ειρηνευτικού σχεδίου

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι σημειώθηκε «μεγάλη πρόοδος» στις συνομιλίες με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι σχετικά με μια πιθανή ειρηνευτική συμφωνία, προσθέτοντας ωστόσο ότι ενδέχεται να απαιτηθούν μερικές εβδομάδες για την ολοκλήρωσή της και ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.

Οι δύο ηγέτες συναντήθηκαν στο θέρετρο του Αμερικανού προέδρου στο Mar-a-Lago, όπου γευμάτισαν και στη συνέχεια μίλησαν τηλεφωνικά με ομάδα ευρωπαίων ηγετών, προκειμένου να τους ενημερώσουν για την πρόοδο των συνομιλιών. Ο τόνος της κοινής συνέντευξης Τύπου μετά τη συνάντηση ήταν θερμός, παρότι κατέστη σαφές ότι ο Τραμπ δεν βρίσκεται ακόμη πολύ κοντά στον στόχο του να τερματίσει τον πόλεμο που ξεκίνησε με τη ρωσική εισβολή το 2022.

«Συζητήσαμε όλες τις πτυχές του πλαισίου ειρήνης», δήλωσε ο Ζελένσκι, στεκόμενος δίπλα στον Τραμπ, λέγοντας ότι αυτό είναι «κατά 90% συμφωνημένο». Πρόσθεσε: «Οι εγγυήσεις ασφάλειας ΗΠΑ–Ουκρανίας είναι 100% συμφωνημένες. Οι εγγυήσεις ασφάλειας ΗΠΑ, Ευρώπης και Ουκρανίας είναι σχεδόν συμφωνημένες. Η στρατιωτική διάσταση είναι 100% συμφωνημένη. Το σχέδιο ευημερίας οριστικοποιείται».

Μεταξύ των βασικών ζητημάτων που απομένουν προς επίλυση είναι το μέλλον της περιοχής του Ντονμπάς στην Ουκρανία, η οποία τελεί εν μέρει υπό τον έλεγχο ρωσικών δυνάμεων. Ο Τραμπ δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι το ζήτημα παραμένει άλυτο, αλλά ότι «πλησιάζουμε πολύ».

Ο Τραμπ είπε ότι θα ήταν πρόθυμος να μιλήσει στο ουκρανικό κοινοβούλιο εάν αυτό βοηθούσε στην ολοκλήρωση μιας συμφωνίας. Ανέφερε επίσης ότι θα μπορούσε να φανταστεί μια τριμερή συνάντηση με τον Ζελένσκι και τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν. «Το βλέπω να συμβαίνει, ναι, την κατάλληλη στιγμή», είπε.

Πριν από τη συνάντηση, ο Τραμπ είχε δηλώσει ότι είχε μια «καλή και πολύ παραγωγική» τηλεφωνική συνομιλία με τον Πούτιν και ότι σχεδίαζε να μιλήσει ξανά μαζί του μετά τη συνάντησή του με τον Ζελένσκι.

Ο Αμερικανός πρόεδρος είπε ότι επιδιώκει να συγκαλέσει συνάντηση με τον Ζελένσκι και Ευρωπαίους ηγέτες τον Ιανουάριο. Ο Ζελένσκι έγραψε αργότερα σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα X ότι η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί στην Ουάσιγκτον.

Νωρίτερα, όπως θυμίζει το Bloomerg, ο Τραμπ και ο Ζελένσκι μίλησαν τηλεφωνικά με ομάδα Ευρωπαίων ηγετών, μεταξύ των οποίων ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Κιρ Στάρμερ και ο καγκελάριος της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς.

«Συμφωνούμε ότι οι εγγυήσεις ασφάλειας αποτελούν βασικό ορόσημο για την επίτευξη διαρκούς ειρήνης και οι ομάδες μας θα συνεχίσουν να εργάζονται σε όλες τις πτυχές», δήλωσε ο Ζελένσκι.

Ο Τραμπ είπε ότι η Ευρώπη θα αναλάβει μεγάλο μέρος των εγγυήσεων ασφάλειας για την Ουκρανία. «Ξέρετε, είναι ακριβώς εκεί, αλλά εμείς θα βοηθήσουμε την Ευρώπη 100%, όπως θα μας βοηθούσαν κι εκείνοι», είπε.

Ο Ουκρανός ηγέτης προσήλθε στη συνάντηση δηλώνοντας ότι στόχος του ήταν να επιλύσει βασικά εκκρεμή ζητήματα, συμπεριλαμβανομένου του καθεστώτος των εδαφών στην ανατολική Ουκρανία, των μελλοντικών εγγυήσεων ασφάλειας και της τύχης του πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής στην Ζαπορίζια που τελεί υπό ρωσική κατοχή.

Ύστερα από σχεδόν έναν χρόνο αμερικανικών προσπαθειών για τον τερματισμό του πολέμου χωρίς την επίτευξη συμφωνίας, ο Τραμπ είχε δηλώσει ότι θα συναντούσε εκ νέου τους Ουκρανούς και Ρώσους ηγέτες μόνο εφόσον μια συμφωνία ήταν επικείμενη. Μέχρι στιγμής, τα εμπλεκόμενα μέρη διαπραγματεύονται κυρίως μέσω των απεσταλμένων του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ και Τζάρεντ Κούσνερ.

Ο Πούτιν συνεχίζει να προβάλλει τις απαιτήσεις του, μεταξύ των οποίων να παραχωρήσει η Ουκρανία εδάφη στην ανατολική πλευρά της Ουκρανίας. 

Ο Τραμπ έχει εντείνει τις πιέσεις προς την Ουκρανία για παραχωρήσεις και έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο οικονομικής συνεργασίας με τη Ρωσία. Παρότι ο Ζελένσκι έχει επανειλημμένα δηλώσει την ετοιμότητά του για κατάπαυση του πυρός ώστε να δημιουργηθεί χώρος για ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, ο Πούτιν έχει απορρίψει τις εκκλήσεις του Τραμπ για εκεχειρία χωρίς προηγούμενη συμφωνία.

«Οι πρόεδροι της Ρωσίας και των ΗΠΑ γενικά συμμερίζονται την άποψη ότι η επιλογή που προτείνουν οι Ουκρανοί και οι Ευρωπαίοι για μια προσωρινή κατάπαυση του πυρός — υποτίθεται για την προετοιμασία δημοψηφίσματος ή με άλλα προσχήματα — οδηγεί μόνο στην παράταση της σύγκρουσης», δήλωσε την Κυριακή ο σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του Κρεμλίνου, Γιούρι Ουσάκοφ, περιγράφοντας την τηλεφωνική συνομιλία Πούτιν–Τραμπ σε ηχητικό μήνυμα στο Telegram.

Τις τελευταίες εβδομάδες, Ουκρανοί αξιωματούχοι εργάστηκαν εντατικά για την αναθεώρηση ενός αρχικού σχεδίου 28 σημείων που είχε προταθεί από τις ΗΠΑ, αλλά θεωρήθηκε υπερβολικά ευνοϊκό για τη Ρωσία. Η πιο πρόσφατη εκδοχή περιλαμβάνει 20 σημεία, ωστόσο η Μόσχα έχει προειδοποιήσει ότι το σχέδιο περιέχει στοιχεία που δεν πρόκειται να αποδεχθεί, μεταξύ των οποίων και ζητήματα που αφορούν το μέγεθος του ουκρανικού στρατού μετά τον πόλεμο.

Η Ρωσία ζητά επίσης εγγυήσεις κατά της μελλοντικής ανατολικής επέκτασης του ΝΑΤΟ, καθώς και διασφαλίσεις για το καθεστώς ουδετερότητας της Ουκρανίας σε περίπτωση ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως και σαφήνεια σχετικά με την άρση των κυρώσεων και τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων που έχουν παγώσει στη Δύση, σύμφωνα με πρόσωπο κοντά στο Κρεμλίνο.

Η Ρωσία επιθυμεί η Ουκρανία να εγκαταλείψει μια ζώνη οχυρωμένων εδαφών στην ανατολική περιοχή του Ντονέτσκ, την οποία η Μόσχα δεν κατάφερε να καταλάβει δια της βίας. Ο Ζελένσκι απορρίπτει το αίτημα αυτό, αν και έχει δηλώσει ότι είναι έτοιμος να συμφωνήσει σε μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη στην περιοχή, υπό την προϋπόθεση ότι και η Ρωσία θα αποσύρει τις δυνάμεις της — κάτι που η Μόσχα δύσκολα θα αποδεχθεί.