** Οι συστάσεις της Citigroup για τους κλάδους στην Ευρώπη και οι εκτιμήσεις για την ανάπτυξη και τα ελλείμματα στην Ευρωζώνη, δημοσιεύονται στην δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

Yστερα από πτώση 44% πέρυσι, οι ευρωπαϊκές μετοχές κλείνουν το 2009 με κέρδη γύρω στο 30%, ενώ για το επόμενο έτος εκτιμάται πως, καθώς τα εταιρικά κέρδη και οι μεγάλες οικονομίες ανακάμπτουν, οι μετοχικοί τίτλοι θα μπορούσαν να σημειώσουν διψήφια άνοδο, με την περιφέρεια όμως της ευρωζώνης να συγκεντρώνει αρκετές πιθανότητες υποαπόδοσης. Εξάλλου, οι αναλυτές προτείνουν τώρα στροφή στην ποιότητα, με τοποθετήσεις σε ευρωπαϊκές εταιρείες της μεγάλης κεφαλαιοποίησης με ισχυρούς ισολογισμούς και ικανοποιητική κερδοφορία.

Τη νέα χρονιά, πάντως, εκτιμάται ότι τα εταιρικά κέρδη στην Ευρώπη έπειτα από πτώση 40% - 50% από το υψηλό στο χαμηλό του προηγούμενου εταιρικού κύκλου θα ανακάμψουν τη διετία 2010 - 2011, σημειώνοντας ετήσια αύξηση γύρω στο 20%, δεδομένου ότι το καθαρό περιθώριο αναμένεται να ενισχυθεί, καθώς οι πωλήσεις επιστρέφουν σε ανοδική πορεία.

Έτσι, όπως αναφέρουν οι αναλυτές, οι προοπτικές για τις χρηματιστηριακές αγορές της Ευρώπης παραμένουν θετικές, σε ένα σκηνικό αυξανόμενης κερδοφορίας, χαμηλών αποτιμήσεων και συνεχιζόμενης κυβερνητικής στήριξης. Καθώς πολλές επιχειρήσεις βρίσκουν την ευκαιρία και προχωρούν σε αύξηση του μετοχικού τους κεφαλαίου μέσω της έκδοσης δικαιωμάτων, οι ισολογισμοί δείχνουν πλέον πιο υγιείς, ενώ οι συζητήσεις για εξαγορές και συγχωνεύσεις μπαίνουν και πάλι στην ημερήσια διάταξη.

Η οικονομική ανάκαμψη, όπως υποστηρίζεται, θα συνεχίσει να αποκτά όλο και ταχύτερο βηματισμό, ενώ η μέση πρόβλεψη (consensus) για τα κέρδη, την οποία ασπάζεται προς το παρόν η αγορά, ενδέχεται σύμφωνα με μερίδα αναλυτών να υποεκτιμά τη δυναμική για κίνηση σε υψηλότερα επίπεδα κερδοφορίας, ιδιαίτερα εάν συνδυαστούν με επιθετικές κινήσεις για περαιτέρω μείωση του κόστους και με την ανάκαμψη της ζήτησης.

Κοιτάζοντας προς το μέλλον, οι σχετικές ανακοινώσεις για την κερδοφορία είναι αυτές που θα οδηγούν τις αγορές για τους επόμενους έξι μήνες, υποστηρίζουν αρκετοί αναλυτές. Αν και οι επενδυτές είναι επιφυλακτικοί σε ό,τι αφορά την ανθεκτικότητα της οικονομικής ανάκαμψης, ορισμένες αμερικανικές τράπεζες θεωρούν ότι οι μετοχές στην Ευρώπη εμφανίζουν περιθώρια ανόδου 20% το 2010, καθώς η αγορά εργασίας και κατοικίας αλλά και η εικόνα των πιστωτικών αγορών και των ομολογιακών αποδόσεων και της εταιρικής κερδοφορίας δημιουργούν θετικές προοπτικές.

Εξάλλου, οι συγκλίνουσες προβλέψεις για τα ευρωπαϊκά κέρδη ανά μετοχή των δύο επόμενων ετών κάνουν λόγο για συνολική αύξηση 40% - 50%, που παραπέμπει σε μέση αύξηση των εταιρικών κερδών άνω του 20% τόσο για το επόμενο έτος όσο και για το 2011.

- Η «έκπληξη» του 2009

Στις αρχές του 2009, πάντως, οι προοπτικές για τις ευρωπαϊκές μετοχές δεν ήταν ενθαρρυντικές. Μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers, οι τράπεζες σταμάτησαν να δανείζουν η μία την άλλη, η ρευστότητα άρχισε να απουσιάζει από την αγορά και η παροχή πιστώσεων να γίνεται το πιο σπάνιο απ’ όλα τα αγαθά.

Την ίδια στιγμή, οι επενδυτές αποχωρούσαν ομαδικά από τις χρηματιστηριακές αγορές, καθώς η βιομηχανική παραγωγή είχε σχεδόν σταματήσει και οι εταιρείες προέβαιναν σε σοβαρές αναθεωρήσεις, προς τα κάτω, των προβλέψεων κερδοφορίας. Για τις αγορές της Ευρώπης, ειδικότερα, το φαινόμενο αυτό όπως υποστηρίζεται ήταν οδυνηρό, δεδομένου ότι υπήρχαν σημαντικές τοποθετήσεις σε κλάδους με «κυκλική» συμπεριφορά, όπως οι επιχειρήσεις παραγωγής βιομηχανικών αγαθών και οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, γεγονός το οποίο έκανε την πτώση των οικονομιών αυτών πιο επιθετική από την αντίστοιχη πολλών άλλων ανεπτυγμένων.

Σε ολόκληρο τον κόσμο, η απάντηση στην οικονομική κρίση ακολούθησε, χωρίς εξαιρέσεις, το κεϊνσιανό μοντέλο, με τις κεντρικές τράπεζες να μειώνουν δραστικά τα επιτόκια και να ρίχνουν χρήμα στην οικονομία, έτσι ώστε να αναθερμανθεί η ζήτηση και να δοθεί στα πιστωτικά ιδρύματα μια σανίδα σωτηρίας, ιδιαίτερα απαραίτητη για την αναβάθμιση των στοιχείων του ενεργητικού τους.

Έτσι, μέχρι τον Μάρτιο του 2009, τα δάνεια είχαν επιστρέψει στην αγορά, δίνοντας τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να χρηματοδοτήσουν ομαλά τις ανάγκες τους και να προχωρήσουν στην αύξηση του μετοχικού τους κεφαλαίου τη στιγμή που το χρειάζονταν περισσότερο. Το γεγονός αυτό σήμαινε, επίσης, ότι οι επενδυτικές τράπεζες επέστρεφαν σε τροχιά κερδοφορίας, και όταν στις 9 Μαρτίου 2009 οι ευρωπαϊκοί τίτλοι βρέθηκαν στο χαμηλότερο σημείο τους, αυτές άρχισαν να δημοσιεύουν εκθέσεις στις οποίες τα προβλεπόμενα κέρδη ήταν εκθετικά μεγαλύτερα από όσα προσδοκούσε η αγορά. Αυτό με τη σειρά του βοήθησε ουσιαστικά στη βελτίωση των αποτελεσμάτων των τραπεζών και αποδείχτηκε ότι ήταν το πρώτο βήμα προς τον δρόμο της ανάκαμψης.

Επίσης, από τον Μάρτιο μέχρι σήμερα, οι οικονομικές συνθήκες βελτιώνονται, καθώς οι δείκτες επιχειρηματικής εμπιστοσύνης και βιομηχανικής παραγωγής επέστρεψαν σε θετικό πρόσημο, με αποτέλεσμα να αυξηθούν οι προσδοκίες.

Επιπλέον, η κερδοφορία των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων παρουσιάζει βελτίωση, ενώ οι επιθετικές κινήσεις περιστολής δαπανών στις οποίες έχουν προχωρήσει υποδηλώνουν ότι ενδέχεται να συνεχιστούν οι εκπλήξεις και να ανακοινώνονται αποτελέσματα καλύτερα των προσδοκιών, καθώς θα ενισχύονται οι όγκοι των πωλήσεων λόγω της αύξησης στη ζήτηση.
Σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός εταιρειών υψηλής ποιότητας, οι μετοχές των οποίων είναι διαπραγματεύσιμες σε τιμή κάτω από αυτήν που θεωρείται δίκαιη αποτίμηση. Επίσης, σε σχέση με τις ΗΠΑ, η Ευρώπη παρουσιάζει μεγαλύτερη έκθεση στις αναδυόμενες αγορές, οι οποίες αναμένεται να συνεχίσουν να κινούνται ανοδικά και το 2010.

- Ο ρόλος της οικονομίας

Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ στον βιομηχανικό κόσμο, για παράδειγμα, εκτιμάται στο 2,4% το ερχόμενο έτος και στο 2,2% το 2011, ενώ η ανάπτυξη στην ευρωζώνη είναι χαμηλότερη (1,5% και 1,2%) αυτής των ΗΠΑ (3,6% και 3,3%). Οι αναδυόμενες οικονομίες, ωστόσο, προβλέπεται να σημειώσουν ρυθμό ανάπτυξης 5,9% κατά μέσο όρο την ερχόμενη διετία.

Για τη Μorgan Stanley, η παγκόσμια ανάπτυξη αναμένεται στο 4% το επόμενο έτος, με τις αναδυόμενες αγορές να αναπτύσσονται με ρυθμό της τάξης του 6,5% (Κίνα 10%, Ινδία 8%, Ρωσία 5,3%, Βραζιλία 4,8%), έναντι μόλις 2% των ανεπτυγμένων, καθώς οι τράπεζες στις ισχυρές οικονομίες θα εμφανίζονται απρόθυμες να δανείσουν και ο ιδιωτικός τομέας θα είναι απρόθυμος να δανειστεί.

Κυρίαρχο θέμα για το 2010, λοιπόν, θα είναι η απόκλιση των οικονομιών, καθώς οι θεμελιώδεις διαφορές μεταξύ των χωρών θα γίνουν όλο και πιο ευδιάκριτες. Παράλληλα, παραμένει δύσκολη η εκτίμηση αναφορικά με το αν η ανάκαμψη που συντελείται σήμερα θα είναι βιώσιμη όταν εκλείψουν τα κρατικά μέτρα τόνωσης των οικονομιών.

* Αναδημοσίευση από το 613ο φύλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 18-22 Δεκεμβρίου 2009.

** Οι συστάσεις της Citigroup για τους κλάδους στην Ευρώπη και οι εκτιμήσεις για την ανάπτυξη και τα ελλείμματα στην Ευρωζώνη, δημοσιεύονται στην δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".