* Οι πίνακες που αφορούν στην πορεία του ΑΕΠ παγκοσμίως, στην πορεία των κερδών ανά μετοχή παγκοσμίως και στην έρευνα της CITI μεταξύ διαχειριστών θεσμικών χαρτοφυλακίων για τις επενδύσεις, δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη: "Συνοδευτικό Υλικό".

Kαθώς οι κεντρικές τράπεζες σηματοδοτούν την παραμονή σε ένα περισσότερο χαλαρό περιβάλλον ρευστότητας, η διάθεση για ανάληψη επενδυτικού ρίσκου ίσως να αυξάνεται μεσοπρόθεσμα.

Αναλυτές εκτιμούν πως ενδεχομένως να βρισκόμαστε προ μιας χρονικής περιόδου στην οποία θα μπορούσαν να παρουσιαστούν ευκαιρίες, εφόσον οι ριψοκίνδυνες αξίες υπερβάλλουν ανοδικά για όσο διάστημα το δολάριο παραμένει υπό πίεση.

Άλλοι πάλι επισημαίνουν πως σε ένα τέτοιο περιβάλλον, στο οποίο κυριαρχεί η ρευστότητα, οι αγορές αντιδρούν περισσότερο «παράλογα» απ’ όσο συνήθως. Για παράδειγμα, η ανακοίνωση υψηλότερων ποσοστών ανεργίας σημαίνει ενδεχομένως και μεγαλύτερη «ποσοτική χαλάρωση» (quantitative easing) από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed), γεγονός που ευνοεί τις μετοχικές αξίες.

Τους τελευταίους μήνες, πάντως, στις διεθνείς αγορές συνέβη ένα σπάνιο φαινόμενο: ταυτόχρονη άνοδος στα κρατικά ομόλογα, στις μετοχές και στον χρυσό!

Είναι χαρακτηριστικό ότι τη στιγμή που μεγάλα χρηματιστήρια όπως στη Wall Street, τη Φρανκφούρτη και το Λονδίνο, αλλά και οι τιμές των εμπορευμάτων βρίσκονται πολύ κοντά σε υψηλά έτους, ο χρυσός διασπά το ένα ιστορικό υψηλό μετά το άλλο, "σκαρφαλώνοντας" έως τα 1.422 δολάρια την ουγκιά!   

Κατηγορίες επενδύσεων που συνήθως κινούνται σε αντίθετες κατευθύνσεις, ανάλογα με την αποστροφή κινδύνου και τις προσδοκίες της αγοράς σχετικά με την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό, αντέδρασαν ταυτόχρονα, καθώς η Fed αποκάλυψε τις προθέσεις της για έναν νέο κύκλο χρηματικής ποσοτικής επέκτασης, προκειμένου να τονώσει την αναιμική ανάκαμψη με αύξηση της ρευστότητας.

--- Πολιτική ρευστότητας

Ο στόχος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ είναι να ανατρέψει την προτίμηση των επενδυτών για ασφαλείς ρευστοποιήσιμες επενδύσεις. Ταυτόχρονα, υπάρχει η ελπίδα ότι οι εταιρείες θα αποκτήσουν αρκετά εμπιστοσύνη ώστε να χρησιμοποιήσουν τα μετρητά τους για επενδύσεις σε ανθρώπους και μηχανές. Για να επιτευχθεί αυτό, η κεντρική τράπεζα θα πρέπει προς το παρόν να διατηρήσει τα σημερινά υψηλά επίπεδα ρευστότητας και να συνεχίσει να υποστηρίζει εμφατικά αυτήν τη στάση.

Ακολουθώντας τη Fed και άλλες κεντρικές τράπεζες δείχνουν παρόμοια βούληση να ενισχύσουν τη ρευστότητα των αγορών και είτε ανακοινώνουν νέα μέτρα είτε επεκτείνουν τα υφιστάμενα.

Η Τράπεζα της Αγγλίας (BoE), για παράδειγμα, διατήρησε τα έκτακτα μέτρα στήριξης και άφησε τα επιτόκια σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, καθώς οι αξιωματούχοι προβληματίζονται στο πόσο να συμμετέχουν στη διεθνή προσπάθεια περαιτέρω ενίσχυσης των οικονομιών.

Η Τράπεζα της Ιαπωνίας (BoJ) δεσμεύτηκε να διατηρήσει τα επιτόκιά της «πρακτικά στο μηδέν» μέχρι να διαφανεί διέξοδος από τον αποπληθωρισμό και αποφάσισε να αυξήσει το ενεργητικό της στην προσπάθεια αναζωπύρωσης της μειούμενης οικονομικής ανάκαμψης. Η Τράπεζα της Ιαπωνίας ανακοίνωσε τη σύσταση ενός κεφαλαίου ύψους 5 τρισ. γεν για την αγορά κρατικών ομολόγων και άλλων στοιχείων ενεργητικού.

Απ’ όλες τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι η μόνη που δεν ενεργοποίησε πρόσθετα μέτρα οικονομικής στήριξης, αν και έχει προχωρήσει σε απευθείας αγορές κρατικών ομολόγων για να αντιμετωπίσει τους κλυδωνισμούς της ευρωπαϊκής περιφέρειας, ενώ η ING υποστηρίζει ότι στόχος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι, στην περίπτωση όπου η ισοτιμία του ευρώ το επιτρέψει, να γίνουν περικοπές στη χρήση αντισυμβατικών μέτρων μέσα στο 2011.

Η πολιτική των κεντρικών τραπεζών συνδέεται με το γεγονός ότι τόσο οι ΗΠΑ όσο και οι άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες (λ.χ. η Βρετανία και η Ιαπωνία) πλήττονται από δομικά προβλήματα που θέτουν εν αμφιβόλω την οικονομική τους ανάκαμψη. Σε μια προσπάθεια τόνωσης της οικονομίας και με τα επιτόκια κοντά στο μηδέν, οι απευθείας αγορές ομολόγων ως μέσο αύξησης της προσφοράς χρήματος φαίνονται σημαντική διέξοδος.

--- Νομισματικές παρενέργειες

Η παρενέργεια της πολιτικής «ποσοτικής χαλάρωσης», ωστόσο, είναι η νομισματική αποδυνάμωση. Οι χώρες που προχωρούν σε ενίσχυση των οικονομιών τους απολαμβάνουν «έξτρα» ώθηση από την υποχώρηση του νομίσματός τους, καθώς στηρίζονται οι εξαγωγές τους.

Φυσικά, σε παγκόσμια κλίμακα πρόκειται για ισορροπία χωρίς τελικό όφελος, δεδομένου ότι σε όρους ανταγωνιστικότητας το κέρδος του ενός είναι η απώλεια του άλλου.

Σε αυτήν τη χρονική στιγμή, λοιπόν, οι αγορές έχουν μπροστά τους τα οφέλη μιας αύξησης στην παγκόσμια ρευστότητα, καθώς η ποσοτική χαλάρωση στις ΗΠΑ σημαίνει ότι θα τυπωθούν νέα δολάρια, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για την αγορά αμερικανικών κρατικών ομολόγων, με αποτέλεσμα τη διοχέτευση επιπλέον ρευστότητας στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Αυτά τα κεφάλαια θα καταλήξουν σε μεγάλο βαθμό στην κεφαλαιαγορά, εισρέοντας, όπως εκτιμάται, στις αγορές μετοχικών αξιών (κυρίως στις αναδυόμενες οικονομίες), ομολόγων και εμπορευμάτων (κυρίως στα αγροτικά προϊόντα).

Η αναμενόμενη αύξηση της ρευστότητας θα μπορούσε να διατηρήσει θετικό το επενδυτικό περιβάλλον, αλλά, όπως παρατηρεί και το Wealth Management της Τράπεζας Πειραιώς, ίσως εισερχόμαστε σε μια περίοδο όπου οι τεχνικές ενδείξεις αποκτούν πλέον πρωτεύουσα σημασία σε σχέση με τα θεμελιώδη μεγέθη των αγορών.

--- Οι ωφελημένοι

Καθώς λοιπόν οδηγούμαστε σε ένα διεθνές οικονομικό σύστημα που διαθέτει υπερβολική ρευστότητα, αυτό θα μπορούσε να συντελέσει σε επιπλέον ανοδική κίνηση στις μετοχές και στα εμπορεύματα, με τις αναδυόμενες οικονομίες, τα αγροτικά προϊόντα και τον χρυσό να υπεραποδίδουν.

Οι ομολογιακές αποδόσεις δεν είναι απαραίτητο να συνεχίσουν να υποχωρούν προκειμένου να στηρίξουν το υφιστάμενο περιβάλλον, αλλά πρέπει να παραμείνουν σε χαμηλά επίπεδα. Οι τάσεις αυτές θα μπορούσαν να διατηρηθούν τους προσεχείς έναν δύο μήνες, με κάποια πιθανότητα υπερβολής για τις αναδυόμενες αγορές.

Σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές, η εισροή ρευστότητας, σε συνδυασμό με τις χαμηλές αποδόσεις των αγορών χρήματος και κρατικών ομολόγων, αναμένεται να ωφελήσει και τους τίτλους με μεγάλες μερισματικές αποδόσεις και τα εταιρικά ομόλογα με ελκυστικές αποδόσεις, όπως αυτά των αναδυόμενων χωρών και των εταιρικών ομολόγων υψηλής απόδοσης (high yield corporate credits).

Στην παρούσα χρονική στιγμή, δεδομένων των συνθηκών, το επικρατέστερο σενάριο όσον αφορά στις μετοχικές αγορές είναι ότι, όσο οι ανεπτυγμένες οικονομίες διατηρούν την ανοδική πορεία τους προς τα πρόσφατα υψηλά, οι τίτλοι των αναδυόμενων θα συνεχίσουν να υπεραποδίδουν, με τις ασιατικές μετοχές να υπεραποδίδουν με τη σειρά τους έναντι των υπόλοιπων αναδυόμενων αγορών, καθώς πρόκειται μάλλον να ωφεληθούν περισσότερο από την υποχώρηση του δολαρίου.

Παρόλο που σε γεωγραφικό επίπεδο οι μετοχές των αναδυόμενων αγορών, κυρίως της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής, είναι οι πιο δημοφιλείς, οι πρώτες ύλες είναι ο πιο δημοφιλής κλάδος. Αυτό οφείλεται κυρίως στην αύξηση των τιμών των εμπορευμάτων.

Η πρόσθετη ρευστότητα, πάντως, που η Fed (και οι κεντρικές τράπεζες της Ιαπωνίας και της Βρετανίας) θα εισαγάγει στο χρηματοπιστωτικό σύστημα θα ενισχύσει συνολικά τις αγορές μετοχών, καθώς ένα μέρος της θα καταλήξει εκεί. Επιπλέον, ο κίνδυνος δεύτερου κύματος ύφεσης θα μειωθεί και μπορεί τώρα να τεθεί ένα τέλος και στις επίμονες προβλέψεις για υποχώρηση του πληθωρισμού.

--- Το ζήτημα των ομολόγων

Ωστόσο, οι στατιστικές δείχνουν ότι οι μεγαλύτερες κεφαλαιακές ροές κατευθύνονται ακόμη προς τις αγορές ομολόγων. Όσον αφορά στις αγορές μετοχικών τίτλων, το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων κατευθύνεται προς τις αναδυόμενες οικονομίες, αλλά είναι αξιοσημείωτο ότι τα ομόλογα των αγορών αυτών είναι επίσης πιο δημοφιλή απ’ ό,τι οι μετοχές τους.

Στις ομολογιακές αγορές, πάντως, σύμφωνα με κάποιους αναλυτές, τα κυβερνητικά ομόλογα ήδη προεξοφλούν ένα πολύ αρνητικό σενάριο και έχουν βρει «τεχνητή» στήριξη από τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης (quantitative easing) των κεντρικών τραπεζών, που δίνουν μία υπονοούμενη εγγύηση στους ομολογιακούς επενδυτές, οι οποίοι έχουν κίνητρο να δανείζονται με σχεδόν μηδενικά επιτόκια και να επενδύουν (μαζί με τις κεντρικές τράπεζες) σε μεγαλύτερες διάρκειες με καλύτερες αποδόσεις.

Οι προσδοκίες των αγορών σχετικά με την ποσοτική χαλάρωση συνηγορούν στο ότι εισερχόμαστε σε περίοδο διακυμάνσεων εντός ορισμένου εύρους (range trading), αν και ερώτημα παραμένει ο βαθμός προεξόφλησης των κινήσεων των κεντρικών τραπεζών.
Τα εταιρικά ομόλογα και αυτά με τις υψηλές αποδόσεις (high yields) έχουν ήδη υπεραποδώσει έναντι των κρατικών ομολόγων χάρη στην αύξηση της διάθεσης για ρίσκο.

Βραχυμεσοπρόθεσμα αυτή η τάση μπορεί να διατηρηθεί, ενώ η εταιρική κερδοφορία παραμένει ανοδική και τα ποσοστά των πτωχεύσεων υποχωρούν. Καθώς όμως τα spreads έχουν επιστρέψει στους μακροχρόνιους μέσους όρους τους και τα ρίσκα στην κερδοφορία αυξάνονται, μακροπρόθεσμα παρουσιάζεται η ανάγκη για μεγαλύτερη προσοχή.

Σύμφωνα με την ING, οι επενδυτές αναμένεται να αυξήσουν τις θέσεις τους σε εταιρικά ομόλογα υψηλής απόδοσης και σε άλλες κατηγορίες κεφαλαίου με μεγαλύτερο κίνδυνο, συμπεριλαμβανομένων και των ομολόγων αναδυόμενων αγορών. Ο οίκος εκτιμά, ωστόσο, πως ως απόρροια της σημαντικής πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας (βιομηχανία, αγορά εργασίας) στις ανεπτυγμένες οικονομίες οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων (ΗΠΑ, Γερμανία) ενδέχεται να παραμείνουν σε χαμηλά επίπεδα για την ώρα.

* Οι πίνακες που αφορούν στην πορεία του ΑΕΠ παγκοσμίως, στην πορεία των κερδών ανά μετοχή παγκοσμίως και στην έρευνα της CITI μεταξύ διαχειριστών θεσμικών χαρτοφυλακίων για τις επενδύσεις, δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη: "Συνοδευτικό Υλικό".