Από το brain drain στο... φόρο drain

Μερικές φορές μιλάμε για διάφορα θέματα αλλά τα προσπερνάμε, μέχρις ότου πέσουμε πάνω σε κάποιον γνωστό ή γνωστούς που μας διηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες.

Αυτό συνέβη πρόσφατα με κάποιον γνωστό που έχει γίνει φορολογικός κάτοικος  Κύπρου τα τελευταία δύο περίπου χρόνια, για να αποφύγει την υψηλή φορολογία και τις ασφαλιστικές εισφορές  στην Ελλάδα σύμφωνα με τον ίδιο.

Προφανώς, έχει υψηλά εισοδήματα.

Ο άνθρωπος στάθηκε στη μεγάλη διαφορά που διαπιστώνει συγκρίνοντας τις μετά φόρων αποδοχές του αλλά και στα προσκόμματα που του έβαλαν οι ελληνικές αρχές μέχρις ότου του δώσουν το καθεστώς του μη κατοίκου.

«Ισως δεν θα μου έδιναν το χαρτί (μη κάτοικος), αν δεν έβγαινε μια απόφαση του ΣτΕ που δικαίωνε ένα Γερμανό που δούλευε στη Γερμανία αλλά η σύζυγός του ήταν στην Ελλάδα» τόνισε, προσθέτοντας  ότι κι η δική του σύζυγος είναι στην Ελλάδα.

Αν όμως, αυτός ξεμπέρδεψε, δεν συμβαίνει το ίδιο με άλλους. Μια γυναίκα που εργάζεται εδώ και τρία-τέσσερα χρόνια στα Αραβικά Εμιράτα δεν έχει χαρακτηρισθεί ακόμη μη κάτοικος από τις ελληνικές αρχές.

«Είναι πολύ δύσκολο να αποκτήσεις το καθεστώς του μη κατοίκου, αν δουλεύεις σε χώρα εκτός ΕΕ, ιδίως αν η χώρα δεν έχει φόρο εισοδήματος» τόνισε, προσθέτοντας ότι φαίνεται κάτι σαν εξωγήινο στην Ελλάδα.

Εκτός λοιπόν από την έξοδο εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού (brain drain) για το οποίο έχει γίνει πολύς λόγος και η οποία αποδυναμώνει επίσης τη φορολογική βάση, υπάρχει η έξοδος για καθαρά φορολογικούς λόγους, που κάποιος θα μπορούσε να αποκαλέσει φόρο drain.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, η Ελλάδα βρίσκεται μέσα στην πρώτη πεντάδα των 24 ευρωπαϊκών χωρών-μελών του οργανισμού με κριτήριο τον υψηλότερο φορολογικό συντελεστή εισοδήματος φυσικών προσώπων.

Αν ληφθεί υπόψη κι ο φόρος αλληλεγγύης, η Ελλάδα μπαίνει στην τριάδα.

Ακόμη πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι έρχεται δεύτερη, μετά το Βέλγιο, στο ύψος του εισοδήματος, 40.000 ευρώ, επί του οποίου εφαρμόζεται ο ανώτατος συντελεστής.   

Στην Ελλάδα, όποιος βγάζει πάνω από 40.000 ευρώ θεωρείται πλούσιος από το κράτος.

Όλα αυτά εξηγούν σε μεγάλο βαθμό γιατί κάπου 20.000 άτομα άλλαξαν φορολογική κατοικία το 2017 και το κυριότερο, γιατί είναι πιθανό η ανωτέρω τάση να συνεχισθεί, στερώντας έσοδα από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Κι όλα αυτά όταν 6 στις 10 οικογένειες δήλωσαν ότι το 2017 τα έβγαζαν πέρα με λιγότερα από 830 ευρώ τον μήνα (10.000 ευρώ τον χρόνο) ενώ λιγότερα από 20.000 άτομα δήλωσαν ετήσιο εισόδημα πάνω από 100.000 ευρώ.

Είναι προφανές ότι θα πρέπει να γίνουν παρεμβάσεις για να μπει φρένο και ή δυνατόν να αντιστραφεί η τάση του φόρο drain, χωρίς να υπάρξουν παρενέργειες στα δημόσια οικονομικά.

Αυτά είναι όμως πολιτικές επιλογές.