O φαύλος κύκλος και η ρευστότητα

Το εύρος και ο ρυθμός εξάπλωσης του κορωνοϊού θα κρίνει τις επιδόσεις των οικονομιών και των αγορών. Αν και αυτό αποτελεί τον μεγάλο άγνωστο, οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις θέλουν το δεύτερο τρίμηνο του 2020 να είναι ένα από τα χειρότερα των τελευταίων δεκαετιών.

Οι κυβερνήσεις σ’ όλα τον πλανήτη κάνουν ό,τι μπορούν, ετοιμάζοντας δημοσιονομικά πακέτα στήριξης που πλησιάζουν τα 3 τρισ. δολάρια, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του IIF. Οι κεντρικές τράπεζες από τις ΗΠΑ, στην ευρωζώνη και μέχρι την Αυστραλία, δεν πάνε πίσω. Η Fed ανακοίνωσε πρόγραμμα αγοράς 700 δισ. δολαρίων και η ΕΚΤ ένα έκτακτο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων ύψους 750 δισ. ευρώ για φέτος, που μαζί με τις αγορές από το τρέχον πρόγραμμα, ανεβάζουν τις συνολικές αγορές στο 1,1 τρισ. ευρώ.

Παρ’ όλα  αυτά, τα δημοσιονομικά και νομισματικά μέτρα δεν φαίνεται να μπορούν να αλλάξουν τη συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας το 2οο τρίμηνο και σε αρκετές χώρες το 1ο τρίμηνο του 2020. Περισσότερο φαίνεται να λειτουργούν ως φρένο για περαιτέρω δραματική επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών το 2ο εξάμηνο του χρόνου.    

Η Goldman Sachs προβλέπει συρρίκνωση της μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη κατά 24% το δεύτερο τρίμηνο, κάτι που δεν έχει συμβεί ξανά από τη δεκαετία του 1950. Η Morgan Stanley προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης μόλις 0,8% για την παγκόσμια οικονομία το 2020, ενώ η Goldman Sachs το ανεβάζει σε 1,25%.

Η κατάσταση στις αγορές είναι πιο περίπλοκη. Τα μέτρα των μεγάλων κεντρικών τραπεζών συμπίεσαν τις αποδόσεις των βραχυχρόνιων ομολόγων αλλά των μακροχρόνιων χρεογράφων παρέμειναν πιο ανεβασμένες καθώς επιβαρύνθηκαν από τα δημοσιονομικά πακέτα στήριξης. Όμως, αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο όγκος των χρεογράφων με αρνητική απόδοση να μειωθεί στα 8,7 τρισ. δολάρια από 15,6 δισ. μια εβδομάδα νωρίτερα. 

Στις χρηματιστηριακές αγορές που βίωσαν μια από τις χειρότερες εβδομάδες το προηγούμενο 7ήμερο, τα πράγματα είναι συγκεχυμένα. Κι αυτό γιατί οι παραδοσιακές αναλύσεις των θεμελιωδών δεδομένων και της τεχνικής ανάλυσης έχουν αποδυναμωθεί καθώς η διάρθρωση των αγορών έχει αλλάξει.

Η απομόχλευση (μείωση του δανεισμού), είτε αναγκαστική λόγω στρατηγικών είτε όχι, έχει αυξήσει δραματικά τη μεταβλητότητα στην αγορά, οδηγώντας σε μείωση της ρευστότητας. Ο περιορισμός της ρευστότητας στη χρηματιστηριακή αγορά που εν μέρει οφείλεται στις πωλήσεις μετοχών για «παρκάρισμα» σε ρευστό, αμοιβαία κεφάλαια διαχείρισης και γενικά κινητές αξίες χαμηλότερου ρίσκου, επιτρέπει σε λίγες, μεγάλες εντολές να προκαλούν μεγάλες αυξομειώσεις τιμών. Με άλλα λόγια, έχει δημιουργηθεί ένας φαύλος κύκλος, όπου η αυξημένη μεταβλητότητα των τιμών των μετοχών οδηγεί σε μια πολύ πιο αβαθή αγορά με μικρή ρευστότητα και το αντίστροφο.

Οι αυξομειώσεις των μεγάλων χρηματιστηριακών δεικτών, π.χ. S&P 500, κατά +/-9% επί διαδοχικές συνεδριάσεις είναι απόρροια αυτής της κατάστασης. Γι’ αυτό στις χρηματιστηριακές αγορές, σε αντίθεση με τις οικονομίες, οποιαδήποτε πρόβλεψη είναι πιο δύσκολη υπόθεση. Ακόμη και βραχυχρόνια.