Η ρευστότητα υποχωρεί, η αβεβαιότητα αυξάνει

Η πανδημία επανέρχεται στην επικαιρότητα στην Ελλάδα και σ’ άλλες χώρες στο Βόρειο Ημισφαίριο, καθώς πλησιάζει ο χειμώνας με τα κρούσματα-ρεκόρ, αλλά για τις αγορές είναι ένα γεγονός του παρελθόντος. Η πανδημία της Covid-19 έχει νικηθεί.

Αντίθετα, πονοκέφαλο προκαλεί η επιμονή του πληθωρισμού, αναγκάζοντας αρκετές κεντρικές τράπεζες να αλλάξουν πολιτική επί το αυστηρότερο και τις αγορές ομολόγων να ταρακουνηθούν.

Αυτό είναι πιο ορατό στις αναδυόμενες οικονομίες των οποίων τα νομίσματα έχουν αποδυναμωθεί, ενισχύοντας τις πληθωριστικές πιέσεις και αναγκάζοντας κάποιες κεντρικές τράπεζες να αυξήσουν τα επιτόκια παρέμβασης, για να σταματήσουν τη διολίσθηση. Η Βραζιλία, η Ρωσία και η Ουγγαρία ξεκίνησαν το καλοκαίρι, για να ακολουθήσουν η Χιλή και η Πολωνία.

Όμως, η πίεση για αυστηρότερη νομισματική πολιτική έχει επίσης μεταφερθεί σε ανεπτυγμένες αγορές όπως ο Καναδάς, η Αυστραλία και η Βρετανία. Η κεντρική τράπεζα της Αυστραλίας εγκατέλειψε την προηγούμενη εβδομάδα την πολιτική του ελέγχου της καμπύλης των επιτοκίων στην αγορά ομολόγων, αποφεύγοντας να παρέμβει. Η Fed αναμένεται να ακολουθήσει, ανακοινώνοντας οσονούπω τον περιορισμό των μηνιαίων αγορών ομολόγων.

Πρόκειται για μια ριζική αλλαγή σκηνικού που συνέβη τον Οκτώβριο. Τους προηγούμενους μήνες, οι αγορές αμφισβητούσαν κατά πόσο οι νομισματικές αρχές ήταν σε θέση να αυξήσουν τον πληθωρισμό, παρότι τις άκουγαν να λένε ότι παρέμεναν «περιστερές» και ήταν διατεθειμένες να κάνουν λάθος, επιμένοντας στη χαλαρή πολιτική με κόστος την αύξηση του μέσου επιπέδου τιμών.

Τώρα, οι κεντρικές τράπεζες προσπαθούν να εμείνουν στη χαλαρή νομισματική πολιτική με τα μηδενικά έως αρνητικά επιτόκια και τις μεγάλες αγορές ομολόγων (QE). Την ίδια στιγμή, οι αγορές στοιχηματίζουν σε αυξήσεις επιτοκίων, καθώς ο πληθωρισμός ανεβαίνει, οι προσδοκίες των καταναλωτών για αυξήσεις τιμών το 2022, οι μισθοί αυξάνονται επίσης στις ΗΠΑ κι αλλού. Επίσης, η καμπύλη των επιτοκίων γίνεται πιο επίπεδη, καθώς τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια αυξάνονται στις ΗΠΑ και αλλού.

Είναι κάτι που συμβαίνει σπανίως σε παγκόσμια κλίμακα. O George Saravelos, υπεύθυνος στρατηγικής για νομίσματα στην Deutsche Bank AG, συνέκρινε τη σημερινή κατάσταση με «τη στιγμή Bretton Woods», κάπου 50 χρόνια πριν. Τότε, οι αγορές σταμάτησαν να πιστεύουν ότι τα νομίσματα θα παραμείνουν συνδεδεμένα με τον χρυσό και τώρα ότι θα εφαρμόσουν χαλαρή νομισματική πολιτική όπως λένε. Κοινός παρονομαστής σε εκείνο το επεισόδιο και το τωρινό είναι ο πληθωρισμός.

Η εμφάνιση του πληθωρισμού περιορίζει τη δυνατότητα των κεντρικών τραπεζών να χρησιμοποιήσουν τη ρευστότητα σε περίπτωση αναταραχής στις αγορές. Αυτό θα επηρεάσει αργά ή γρήγορα τις πιο ευάλωτες αγορές και χώρες.

Η απάντηση της Fed στο δίλημμα, δηλ. αν θα πρέπει να παραμείνει «περιστερά» ή να γίνει «γερακίνα» ρισκάροντας μεγαλύτερη μεταβλητότητα στις αγορές, θα έχει ενδιαφέρον.