Από φοροδιαφυγή στον τουρισμό πάμε καλά

Υπήρξαν χρονιές στο παρελθόν, π.χ. το 2017, που ο αριθμός των τουριστών αυξανόταν, καταγράφοντας  νέο ρεκόρ, αλλά τα έσοδα του Δημοσίου μειώνονταν κατά 8%-9%. Εκπρόσωποι των επαγγελματιών του τουρισμού, π.χ. ξενοδοχείων, απέδιδαν το φαινόμενο στις κρατήσεις τελευταίας στιγμής και στις χαμηλές τιμές που επιτύγχαναν οι πελάτες. Όμως, οι insiders του κλάδου είχαν μια άλλη, πιο πειστική εξήγηση. Την εκτεταμένη φοροδιαφυγή.

Η σημαντική αύξηση της χρήσης του πλαστικού, ηλεκτρονικού χρήματος μετά τους κεφαλαιακούς ελέγχους (capital controls) από το 2015 και μετά συνέβαλε στην αύξηση των εισπράξεων από ΦΠΑ. Όμως, πολλά καταστήματα σίτισης και εστίασης «προσαρμόσθηκαν» στα νέα δεδομένα με μηχανήματα (POS) που ήταν συνδεδεμένα με τράπεζες του εξωτερικού, π.χ. Βουλγαρίας κ.τ.λ. Οι πιο προσεκτικοί επαγγελματίες σε διάφορα νησιά φρόντιζαν να τα εμφανίζουν τα βράδια όταν οι εφοριακοί σταματούσαν τους ελέγχους.  Άλλοι έπαιρναν το ρίσκο και την μέρα. Πλέον, κάποια πράγματα έχουν αλλάξει, π.χ. οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ επιχειρούν πρωί-βράδυ και τις αργίες. 

Όμως, οι επαγγελματίες του κλάδου, των οποίων η μεγάλη πλειοψηφία συνεχίζει να δηλώνει ετήσια εισοδήματα κάτω από 10 χιλ. ευρώ, δεν φαίνεται να σκιάζονται από τους ελέγχους. Ίσως γιατί είναι κι αυτοί καλύτερα οργανωμένοι. Πρόσφατα κυκλοφόρησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης  το μήνυμα που εμφανίσθηκε σ’ ένα chat forum το οποίο είχαν φτιάξει επαγγελματίες του κλάδου στη Λευκάδα και το οποίο γνωστοποιούσε την ημέρα και ώρα άφιξης των εφοριακών για ελέγχους. 

Χθες η ΑΑΔΕ ανακοίνωσε την ύπαρξη εκτεταμένης φοροδιαφυγής σε 4 επιχειρήσεις ξενοδοχείων και ενοικίασης δωματίων στη Σαντορίνη. Οι  συγκεκριμένες ατομικές επιχειρήσεις δεν εξέδωσαν αποδείξεις για περισσότερα από 500 πακέτα διαμονής, τα οποία είχαν κλειστεί μέσω πλατφορμών βραχυχρόνιας μίσθωσης.  Οι μη εκδοθείσες αποδείξεις ήταν καθαρής αξίας άνω των 255.000 ευρώ και δεν θα μας εξέπληττε αν οι ιδιοκτήτες των ανωτέρω επιχειρήσεων δήλωναν ετήσια εισοδήματα κάτω των 10 χιλ. ευρώ επι σειρά ετών.

Και μια και μιλάμε για Σαντορίνη. Το καλοκαίρι του 2021, οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ είχαν προχωρήσει σε δειγματοληπτικό έλεγχο 13 επαγγελματικών τουριστικών σκαφών, στην Βλυχάδα της Σαντορίνης, τα οποία πραγματοποιούν μίνι κρουαζιέρες, κάνοντας τον γύρο του νησιού σε ξένους τουρίστες. Τα 12 από τα 13 εξ αυτών δεν είχαν εκδώσει συνολικά 195 εισιτήρια για μία διαδρομή, συνολικής αξίας, 31.500 ευρώ! Τα σκάφη φιλοξενούν από 8 έως και 20 άτομα ανά διαδρομή, με τις τιμές των εισιτηρίων να κυμαίνονταν απο 100 ευρώ μέχρι και 200 ευρώ το άτομο το 2021. Μόνο στο λιμάνι της Βλυχάδας  δραστηριοποιούνται πάνω από 130 τέτοια σκάφη και σε όλη την Σαντορίνη πάνω από 250, με ημερήσια είσπραξη που ανέρχεται σε τουλάχιστον 350.000 ευρώ.

Φυσικά, δεν είναι μόνο η Σαντορίνη. Όποιος έχει πάρει τέτοια σκάφη σε κάποιο άλλο νησί, π.χ. Σκιάθος, Μήλος κ.τ.λ. για να πάει σε κάποιο άλλο μέρος του νησιού κανονική απόδειξη δεν νομίζουμε να έχει λάβει. Αφήνουμε στην άκρη, την μη έκδοση νομίμων αποδείξεων από εστιατόρια, ταβέρνες, μπαρ κ.τ.λ.

Η φοροδιαφυγή είχε πάντοτε μεγάλες διαστάσεις στην Ελλάδα. Ιδίως σε κλάδους όπως οι υπηρεσίες και οι κατασκευές. Δυστυχώς, παρά τις προσπάθειες που γίνονται και την μεγαλύτερη χρήση του ηλεκτρονικού χρήματος υπάρχουν αρκετοί  επαγγελματίες του τουρισμού που θησαυρίζουν από την φοροδιαφυγή. Ακόμη χειρότερο είναι πως δεν διαφαίνεται λύση.