Το λάθος του Βόλκερ θέλει να αποφύγει ο Πάουελ της Fed 

Τον Οκτώβριο του 1979, με τον πληθωρισμό στο 12%, ο τότε νεοδιορισθείς  πρόεδρος της Fed Πολ Βόλκερ συγκάλεσε έκτακτη συνέντευξη Τύπου στην οποία γνωστοποίησε ότι το επιτόκιο παρέμβασης (fed funds rate) θα αυξηθεί σημαντικά (διακύμανση σε μεγάλο εύρος). Τον Απρίλιο του 1980, το επιτόκιο παρέμβασης ξεπερνούσε το 17%, ο πληθωρισμός ακουμπούσε το 14,7% ενώ η ανεργία ξεπερνούσε το 7% τον επόμενο μήνα όπως μας υπενθυμίζει ο Μπράιαν Νίλι, καθηγητής Τραπεζικής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Ν.Υ. και πρώην κυβερνήτης στη Fed.

Όπως ήταν αναμενόμενο, οι πιέσεις από τους πολιτικούς και των δύο μεγάλων κομμάτων προς τη Fed για χαλάρωση της πολιτικής της έγιναν αφόρητες, οι αγρότες μπλόκαραν το κεντρικό κτίριο της Fed στην Ουάσιγκτον με τα τρακτέρ τους και οι έμποροι αυτοκινήτων έστελναν τα κλειδιά των αυτοκινήτων στη Fed μέσα σε μικρές κάσες. Η Fed του Βόλκερ έκανε πίσω, μειώνοντας το βασικό επιτόκιο πάνω από 7 ποσοστιαίες μονάδες. Η αντιπληθωριστική αξιοπιστία της υπονομεύθηκε και ο πληθωρισμός διατηρήθηκε σε υψηλά επίπεδα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Το αποτέλεσμα ήταν να αναγκασθεί η Fed να διατηρήσει τα επιτόκια σε υψηλά επίπεδα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα -το βασικό επιτόκιο ακούμπησε το 20% στα μέσα του 1981- και η αμερικανική οικονομία βίωσε την πιο βαθιά ύφεση από τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως αναφέρει ο Νίλι.

Ήταν το μεγάλο λάθος του Βόλκερ, του κεντρικού τραπεζίτη, ο οποίος θεωρείται από πολλούς θρύλος. 

Είναι πλέον ευρέως αποδεκτό ότι ο Πολ Βόλκερ είναι το πρότυπο του Τζερόμ Πάουελ, του σημερινού προέδρου της Fed. Κρίνοντας από τη χθεσινή τοποθέτηση του τελευταίου, ο ίδιος αναγνωρίζει το λάθος που έκανε ο πρώτος το 1980. Ίσως γι’ αυτό η  Fed δεν αιφνιδίασε αλλά ούτε ικανοποίησε χθες τις αγορές, κρίνοντας από την υποδοχή των δηλώσεων του Πάουελ. Η αύξηση του επιτοκίου παρέμβασης ήταν η αναμενόμενη (0,75 της μονάδας), το σήμα για μικρότερες μελλοντικές αυξήσεις που πολλοί περίμεναν δόθηκε και ταυτόχρονα μπήκε υψηλότερο ταβάνι για το τελικό επιτόκιο παρέμβασης.     

Φυσικά, είναι διαφορετικό για τον Πάουελ να μιλά γι’ αυτά τα ζητήματα όταν η οικονομία αναπτύσσεται και το ποσοστό ανεργίας παραμένει χαμηλό και διαφορετικό όταν υπάρχει ύφεση και η ανεργία αυξάνεται. Οι πιέσεις από πολιτικούς, συνδικάτα και άλλους για χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής θα είναι πολύ πιο ισχυρές στη δεύτερη περίπτωση. Επομένως, ο Πάουελ θα κριθεί όταν έλθει εκείνη η ώρα. 

Και φυσικά δεν μπορούμε να ξεχάσουμε τα λάθη της δικής του Fed το 2021, όταν δεν πήρε εμπροσθοβαρή μέτρα καθώς λανθασμένα περίμενε ότι ο πληθωρισμός θα ήταν προσωρινός. Η μειωμένη αξιοπιστία έχει το τίμημά της.