O χρυσός λάμπει όταν τα νομίσματα υποφέρουν

Τα παραστατικά νομίσματα εκδίδουν τα κράτη και η αξία τους δεν βασίζεται σε κάποιο φυσικό αγαθό ή εμπόρευμα αλλά στην ισχύ του εκδότη δηλαδή της κυβέρνησης.

Τα πρώτα χαρτονομίσματα εκδόθηκαν σε μια περιφέρεια της Κίνας τον 11ο αιώνα και τα αντάλλαζαν στην αρχή για χρυσό, ασήμι και μετάξι. Αργότερα, τον 13ο αιώνα,  ο Kublai Khan  εισήγαγε ένα σύστημα ανταλλαγής νομισμάτων το οποίο ευνόησε την έκρηξη των δαπανών, τον υπερπληθωρισμό και στο τέλος στην κατάρρευση της Μογγολικής Αυτοκρατορίας σύμφωνα με την Binance.

Στην Ευρώπη, η Σουηδία, η Ισπανία και η Ολλανδία εισήγαγαν παραστατικά (fiat) νομίσματα τον 17ο αιώνα αλλά η Σουηδία το εγκατέλειψε για τον κανόνα του ασημιού.

Τον 20 αιώνα εφαρμόσθηκε για ένα διάστημα ο κανόνας του χρυσού όπου τα νομίσματα μπορούσαν να ανταλλαχθούν με τον χρυσό. Εκείνη την περίοδο,  οι κυβερνήσεις έπρεπε να έχουν στη κατοχή τους αρκετό χρυσό για να υποστηρίζει τα νομίσματα σε κυκλοφορία. Αν ήθελαν να αυξήσουν την προσφορά χρήματος θα έπρεπε να κατέχουν την ίδια αξία σε χρυσό.

Πρακτικά, ο κανόνας του χρυσού εγκαταλείφθηκε ολοσχερώς το 1972 μετά την απόφαση του τότε προέδρου Νίξον να μην αποδέχεται την μετατροπή των δολαρίων σε χρυσό στη τιμή των 35 δολαρίων η ουγκιά.

Αρκετοί υποστηρίζουν ότι τα πολύτιμα μέταλλα αντέχουν εκεί που τα παραστατικά νομίσματα αποτυγχάνουν, επικαλούμενοι την ιστορία. ‘Εχουν δίκιο.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1920 στη Γερμανία (Δημοκρατία της Βαϊμάρης), μια φρατζόλα ψωμί κόστιζε δισεκατομμύρια γερμανικά μάρκα. ‘Οποιος πήγαινε να φάει σε εστιατόριο γνώριζε ότι οι τιμές στο μενού θα είχαν ανέβει μέχρι να τελειώσει το φαγητό.  ‘Οσοι είχαν τις οικονομίες τους σε χρυσό, ασήμι ή άλλα νομίσματα τα κατάφεραν. ¨Οσοι τα είχαν σε μάρκα της Βαιμάρης είδαν τις οικονομίες τους να εξανεμίζονται.

Ακόμη και πιο πρόσφατα έχουμε παράδειγμα υπερπληθωρισμού. Στη Ζιμπάμπουε την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα. Σε κάποιο σημείο το 2008, ο πληθωρισμός άγγιξε το 80 δισ. τοις εκατό. Ο κόσμος έμπαινε να αγοράσει πράγματα στο μαγαζί  και έφερνε σακούλες με χαρτονομίσματα και οι μαγαζάτορες  τα φόρτωναν σε καρότσια και τα πήγαιναν στη τράπεζα.

“Είμασταν  όλοι δισεκατομμυριούχοι τότε,” όπως μας έλεγε ελληνικής καταγωγής  κάτοικος της χώρας. Κι εδώ το τοπικό νόμισμα δεν είχε αξία και ο κόσμος στράφηκε στο χρυσό και σε ξένα νομίσματα όπως της Ν. Αφρικής. ‘Ισως, η μοναδική αξία τέτοιων νομισμάτων, όπως των μάρκων της Βαιμάρης ή του δολαρίου της Ζιμπάμπουε, να είναι συλλεκτική.

Η ιστορία διδάσκει ότι ο χρυσός κερδίζει όταν η αξία των παραστατικών νομισμάτων παίρνει την κάτω βόλτα. Αυτό συνήθως συμβαίνει όταν η προσφορά χρήματος εκτοξεύεται και ο πληθωρισμός  ακολουθεί κια μπορεί να μην είναι αυτόματη.

Με την προσφορά χρήματος (Μ2) να έχει αυξηθεί 30%-40% στις μεγάλες, ανεπτυγμένες οικονομίες ,όπως οι ΗΠΑ, από τον Ιανουάριο του 2020 μέχρι σήμερα-αν και υπάρχουν διαφορές από χώρα σε χώρα- το ράλι του χρυσού δεν πρέπει να εκπλήσσει.  Ούτε τα μεγάλα κέρδη της τάξης του 80% στη 5ετία και 43% το τελευταίο 12μηνο. 

ΣΗΜ: H προσφορά χρήματος Μ2 ήταν 15-16 τρισ. δολάρια στις αρχές του 2020 και 21,3 τρισ. δολάρια περίπου σήμερα.