ΕΛΤΑ: Οι «έξυπνοι» Ελληνες και οι «χαζοί» Σουηδοί

Υπάρχει χώρα στη Δυτική Ευρώπη και όχι μόνο στην οποία οι ταχυδρόμοι να μη φοράνε στολή; Από τις ΗΠΑ, τη Βρετανία, τη Γαλλία, την Ιταλία κ.λπ.;

Κι όμως. Μόνο στην Ελλάδα οι ταχυδρόμοι δεν φοράνε στολή, όπως με διαβεβαιώνουν κι άλλοι φίλοι. 

Θεωρητικά, η στολή θα ήταν υπέρ τους γιατί δεν θα είχαν φθορές σε ρούχα και δεν θα χρειαζόταν να κοιτάζουν πώς θα ντύνονταν διαφορετικά κάθε μέρα.

Κι όμως οι ταχυδρόμοι εναντιώνονταν έντονα κάθε φορά που κάποιος έθιγε το θέμα της στολής επί διαφορετικών διοικήσεων στα ΕΛΤΑ. Γιατί; 

«Θα εντοπίζονταν πιο εύκολα αν πήγαιναν για καφέ σε ώρα υπηρεσίας ενώ έτσι (χωρίς στολή) περνάγανε απαρατήρητοι», μας εξήγησε άνθρωπος που έχει καλή γνώση του θέματος.

Το αναφέρουμε γιατί είναι δείγμα της κυρίαρχης νοοτροπίας και κουλτούρας. Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε κι άλλα παραδείγματα, π.χ. γιατί οι ταχυδρόμοι αντέδρασαν έντονα όταν σταμάτησαν οι συντάξεις να καταβάλλονται με μετρητά.  

Ο λόγος είναι γιατί συνήθως οι γιαγιάδες και οι παππούδες τούς έδιναν φιλοδώρημα όταν τους πήγαιναν τις συντάξεις (συνήθως του ΟΓΑ). Και μη νομίζετε ότι το συνολικό ποσό ήταν ευκαταφρόνητο. Ανερχόταν σε μισό με έναν αδήλωτο μισθό όπως μαθαίνουμε. Γι’ αυτό μερικές φορές υπήρχαν τσακωμοί μεταξύ τους για το μοίρασμα των περιοχών καθώς αλλού μοιράζονταν περισσότερες συντάξεις κι αλλού λιγότερες.

Σταματάμε εδώ για να μη θεωρηθεί ότι βάλλουμε εναντίον κάποιου. Απλά, επισημαίνουμε πράγματα που είναι γνωστά στους παροικούντες εν Ιερουσαλήμ αλλά δεν θίγονται δημοσίως.

Ας έλθουμε στο κυρίως θέμα της αναδιάρθρωσης των ΕΛΤΑ. Σύμφωνα με χθεσινό δημοσίευμα της εφημερίδας Καθημερινή, εξετάζεται το ενδεχόμενο συστέγασης των ΕΛΤΑ με τα ΚΕΠ, ώστε να αποφευχθούν πολλά λουκέτα καταστημάτων στην περιφέρεια καθώς υπάρχουν αντιδράσεις.

Με αφορμή τη νέα προσπάθεια διάσωσης καταστημάτων μάς ήλθαν στο νου τα σουηδικά ΕΛΤΑ. Αν και δεν έχει τόση σημασία, τα τελευταία συγχωνεύτηκαν το 2009 με τα δανέζικα ΕΛΤΑ και σχηματίσθηκε η εταιρεία PostNord, στην οποία η μεν Σουηδία κατέχει το 60% και η Δανία το υπόλοιπο 40%.

Η Σουηδία έχει τον ίδιο περίπου πληθυσμό με την Ελλάδα, για όσους δεν το γνωρίζουν, και θεωρείται μοντέλο κοινωνικού κράτους. Έχει επίσης έκταση πάνω από 3 φορές μεγαλύτερη από εκείνη της Ελλάδας. 

Γιατί τα αναφέρουμε όλα αυτά; Μα γιατί τα σουηδικά ΕΛΤΑ έχουν σήμερα λιγότερα από 80 (!) καταστήματα σε όλη τη Σουηδία και πάνω από 3.000 σημεία εξυπηρέτησης, συμπεριλαμβανομένων των θυρίδων (lockers).  

Μάλιστα, τα σουηδικά ΕΛΤΑ δεν περίμεναν το 2018-2025, όπως στην Ελλάδα, για να προχωρήσουν σε αναδιάρθρωση, κλείνοντας πολλά καταστήματα. Φρόντισαν να το κάνουν από το 2000, αντικαθιστώντας τα περισσότερα παραδοσιακά καταστήματα των ΕΛΤΑ με ένα φραντσάιζ δίκτυο από βενζινάδικα και παντοπωλεία. Κι αυτό γιατί είδαν την επερχόμενη κάθετη πτώση της φυσικής αλληλογραφίας και τη στροφή προς τα δέματα μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου.  

Όσοι έχουν επισκεφθεί τις εγκαταστάσεις τους, π.χ. κέντρα διαλογής, έχουν εντυπωσιασθεί από την αυτοματοποίηση των διαδικασιών. Και φυσικά ποτέ δεν τέθηκε θέμα να κρατηθούν ανοικτά καταστήματα που δεν χρειάζονταν, με δεδομένη την τάση στον κλάδο και τις τεχνολογικές εξελίξεις. Οι περικοπές του κόστους, οι αυξήσεις στις τιμές κάποιων υπηρεσιών ήταν και είναι μέρος του στόχου να παρέχουν καλές υπηρεσίες και να μην μπαίνουν μέσα οικονομικά. Παρ’ όλα αυτά, η PostNord είτε χάνει λεφτά είτε είναι οριακά κερδοφόρα τα τελευταία χρόνια, αλλά δεν το βάζει κάτω. 

Με βάση την κυρίαρχη νοοτροπία στην Ελλάδα, οι Σουηδοί είναι ανάλγητοι επειδή έκλεισαν τα περισσότερα καταστήματα των ΕΛΤΑ τους και οι ταχυδρόμοι τους φοράνε στολή, ενώ οι Έλληνες είναι κοινωνικά ευαίσθητοι επειδή αντιδρούν στα λουκέτα. 

Ποιος όμως είναι ο «έξυπνος» και ποιος ο «χαζός» εδώ; Μια ματιά στο κατά κεφαλήν εισόδημα και στις κοινωνικές υπηρεσίες κάθε χώρας δίνει την απάντηση.