Η ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών πρέπει να προχωρήσει άμεσα!

Η υλοποίηση των διασυνδέσεων της νησιωτικής χώρας με το ηπειρωτικό σύστημα πρέπει να αποτελέσει απαράβατο όρο στη διαπραγμάτευση για την πώληση των δικτύων, υποστηρίζει ο Γιώργος Περιστέρης με άρθρο του στο Βήμα της Κυριακής.

Όπως τονίζει ο διευθύνων σύμβουλος της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ η κίνηση αυτή είναι άκρως απαραίτητη ώστε να μην αυξηθούν περαιτέρω οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας, για να μειωθούν οι εισαγωγές ακριβών καυσίμων για την παραγωγή ηλεκτρισμού με μηδενική εγχώρια προστιθέμενη αξία και να μην επιβαρύνεται συνεχώς το ισοζύγιο πληρωμών.

Αναλυτικά, το άρθρο του Γιώργου Περιστέρη έχει ως εξής:

Τις τελευταίες ημέρες με αφορμή δύο εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους ειδήσεις έχει αναζωπυρωθεί η συζήτηση για τα δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας που ανήκουν στον Ανεξάρτητο Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ).

Ο ΑΔΜΗΕ -για τους μη εξοικειωμένους με την ηλεκτρική αγορά αναγνώστες- σήμερα είναι εταιρεία 100% θυγατρική της ΔΕΗ και έχει ως αποστολή του την ανάπτυξη, λειτουργία και συντήρηση του συστήματος μεταφοράς της ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα μας, εξασφαλίζοντας το αδιάλειπτο του εφοδιασμού της με τον πλέον αποδοτικό τρόπο, επιτυγχάνοντας τη βέλτιστη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων (εγχώρια παραγωγή και εισαγωγές). Πρόσφατα, η Βουλή ψήφισε τον νόμο για την πώληση του 66% της εταιρείας.

Η πρώτη είδηση σχετίζεται με την επιβεβαίωση του υψηλότατου κόστους που καλούνται να καταβάλουν οι καταναλωτές εξαιτίας της παρατεταμένης αδράνειας στην υλοποίηση της διασύνδεσης της νησιωτικής χώρας με το ηπειρωτικό σύστημα.

Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί: για την κάλυψη της ακριβής τιμής της ενέργειας που παράγεται στα μη διασυνδεδεμένα νησιά από σταθμούς ντίζελ και μαζούτ της ΔΕΗ οι καταναλωτές εκλήθησαν να πληρώσουν, μόνο για τη διετία 2012 – 2013, συνολικά 1,55 δισ. ευρώ. Επίσης, ενώ το μέσο κόστος παραγωγής για το ηπειρωτικό σύστημα το 2012 ήταν 83 ευρώ/MWh, στη νησιωτική Ελλάδα κυμάνθηκε από 205 ευρώ/MWh έως και 1.748 ευρώ/MWh!

Τεράστια, δηλαδή, δαπάνη για τη συντήρηση ενός απαρχαιωμένου, ενεργοβόρου, αναποτελεσματικού και περιβαλλοντικά επιβλαβούς συστήματος, όπως αυτό της νησιωτικής χώρας.

Η πρώτη είδηση οδηγεί στο προφανές συμπέρασμα της άμεσης συνάρτησης της ανάπτυξης του ηλεκτρικού συστήματος με τις τελικές τιμές καταναλωτή. Η δεύτερη είδηση αφορά το ενδεχόμενο της μετοχικής συγγένειας της κινεζικής China State Grid με την ιταλική TERNA SpA (δηλαδή τον «ομόλογο» του ΑΔΜΗΕ στην Ιταλία, που - προς αποφυγή παρεξηγήσεων - δεν έχει καμία σχέση με την ελληνική ΤΕΡΝΑ). Μία τέτοια εξέλιξη σηματοδοτεί επί της ουσίας τη συμπόρευση των δύο βασικών διεκδικητών του ΑΔΜΗΕ, ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον διαγωνισμό που βρίσκεται σε εξέλιξη.

Πώς συνδέονται οι δύο ειδήσεις; Συνδέονται με έναν τρόπο εξαιρετικά κρίσιμο για το μέλλον της χώρας και της ενεργειακής αγοράς.

Η συντήρηση, η καλή λειτουργία, η αναβάθμιση και η επέκταση των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας έχουν τεράστια επίδραση στη λειτουργία του συνόλου του ενεργειακού τομέα και κατ’ επέκταση σε όλη την οικονομία, και εξαρτώνται άμεσα από τον ιδιοκτήτη και τον διαχειριστή τους.

Έτσι, ως κοινωνία (κυβέρνηση, Βουλή, κόμματα, φορείς) πρέπει να πάρουμε σύντομα στρατηγικές αποφάσεις, οι οποίες ίσως θα πρέπει να ενσωματωθούν στον τρέχοντα διαγωνισμό. Κατά τη γνώμη μου, αυτές θα πρέπει να κινούνται στους εξής άξονες:

1. Εξασφάλιση της ανάπτυξης του δικτύου στα νησιά και στα δύο ανεξάρτητα ηλεκτρικά συστήματα Κρήτης και Ρόδου. Το συμφέρον της χώρας και των πολιτών απαιτεί τη δέσμευση για την άμεση έναρξη κατασκευής τους ανεξάρτητα από το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Μπορεί να γίνουν από τον ΑΔΜΗΕ με καθαρές δεσμεύσεις στον διαγωνισμό, από το Δημόσιο, από ιδιώτες με τη μέθοδο ΣΔΙΤ.

Ήδη, στη συζήτηση που είχε διεξαχθεί στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής εν όψει της ιδιωτικοποίησης του ΑΔΜΗΕ, είχαμε επισημάνει την ιδιαίτερη βαρύτητα που έχει το θέμα των δικτύων κι είχαμε τονίσει ότι πολύ σημαντικότερο από το ποιος θα είναι ο ιδιοκτήτης τους, είναι να γίνουν τα έργα με δέσμευση ρητή, απολύτως δεσμευτική κι αμετάκλητη κι όχι αόριστα σε βάθος 10ετίας, όπως προβλέπεται από τον διαγωνισμό, που στην πράξη θα γίνει τελικά 20ετία.

Η υλοποίηση των συνδέσεων είναι άκρως απαραίτητη ώστε να μην αυξηθούν περαιτέρω οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας, να μειωθούν οι εισαγωγές ακριβών καυσίμων για την παραγωγή ηλεκτρισμού με μηδενική εγχώρια προστιθέμενη αξία και για να μην επιβαρύνεται συνεχώς το ισοζύγιο πληρωμών.

Η ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών με την ηπειρωτική χώρα θα έχει σημαντικά οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη, θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια κι αυτονομία της χώρας και θα οδηγήσει το σύστημα ηλεκτροπαραγωγής σε συνολικό εξορθολογισμό, επιτρέποντας τη βέλτιστη δυνατή αξιοποίηση των εγχώριων πηγών (λιγνίτης, αέρας, ήλιος, νερό).

Για το οικονομικό και μόνο όφελος, ενδεικτικά αξίζει να αναφερθεί ότι μόνο από την υλοποίηση της διασύνδεσης της Κρήτης με την ηπειρωτική χώρα, για την οποία οι κρατικές μελέτες έχουν δείξει ότι μπορεί να αποσβεστεί μόλις σε λίγα έτη, θα εξοικονομούνται ετησίως περισσότερα από 400 εκατ. ευρώ από εξαγωγές συναλλάγματος για την προμήθεια πετρελαίου για την ηλεκτροδότηση του νησιού.

2. Η ποιότητα συντήρησης του δικτύου της ηπειρωτικής χώρας πρέπει να διατηρηθεί τουλάχιστον στα σημερινά καλά επίπεδα.

3. Θα πρέπει να επιταχυνθεί άμεσα ο εξορθολογισμός των υπερβολικών χρεώσεων που επιβάλλει ο ΑΔΜΗΕ για τις υπηρεσίες του.

4. Επίσης, εκτιμούμε ότι θέματα προγραμματισμού της αγοράς (π.χ. προγραμματισμός λειτουργίας μονάδων παραγωγής) που σήμερα είναι στην αρμοδιότητα του ΑΔΜΗΕ πρέπει να εξαιρεθούν από την αρμοδιότητα του νέου ιδιώτη ιδιοκτήτη του ΑΔΜΗΕ.

Κατά συνέπεια, η υλοποίηση των διασυνδέσεων πρέπει να αποτελέσει απαράβατο όρο στη διαπραγμάτευση για την πώληση των δικτύων. Μάλιστα θα πρέπει να εξασφαλιστεί εκ των προτέρων, π.χ. με την παροχή συγκεκριμένων οικονομικών εγγυήσεων και όχι μόνο με συμβατικές δεσμεύσεις.

Ταυτόχρονα, πρέπει η όλη διαδικασία να εξασφαλίσει το μέγιστο δυνατό τίμημα από την ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, καθώς αυτό είναι απολύτως κρίσιμο για το μέλλον της ΔΕΗ, στην οποία σήμερα ανήκει ο ΑΔΜΗΕ κατά 100%. Εφόσον, όταν η ΔΕΗ παρήγαγε πριν από 10 - 15 χρόνια υπερκέρδη υπό συνθήκες απόλυτου μονοπωλίου, δεν προχώρησε στις απαραίτητες για την ίδια και τη χώρα επενδύσεις για τη διασύνδεση των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα, τουλάχιστον ας εξασφαλίσει τώρα το μέγιστο δυνατό αντάλλαγμα από την πώληση των δικτύων.

Πάγια άποψή μας είναι ότι όπως λειτουργεί η ενεργειακή αγορά στη χώρα μας, μία οικονομικά εύρωστη ΔΕΗ είναι απολύτως απαραίτητη. Η ΔΕΗ παρά την κρίση και τα προβλήματα που αυτή έχει επιφέρει (π.χ. σημαντικά ποσά λείπουν από τα ταμεία της ΔΕΗ λόγω των πολλών απλήρωτων λογαριασμών και της υπερφορολόγησης), έχει καταφέρει με συνετούς χειρισμούς να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των καιρών (βέβαια, καλό είναι να μην ξεχνάμε και την ιδιαίτερη «στοργή» με την οποία περιβάλλουν διαχρονικά τα περισσότερα όργανα της Πολιτείας τη ΔΕΗ).

Για να συνεχίσει η ΔΕΗ να διαδραματίζει αυτόν τον ρόλο, είναι σημαντικό να ενισχυθεί ουσιαστικά κι όχι να αποδυναμωθεί.