Το μέτωπο Κίνας-Ρωσίας κατά της Δύσης και ο ρόλος Ερντογάν

Δεν χωράει πια καμιά ιστορική αμφιβολία ότι στον 20ο αιώνα, παρά την επέκταση του κομμουνισμού σε χώρες όπως η Κίνα και η Ρωσία, το δυτικό πρότυπο παραγωγής πλούτου κυριάρχησε διεθνώς και η αμερικανική επιρροή στην παγκόσμια τάξη πραγμάτων υπήρξε αποφασιστική. Την ίδια περίοδο, με τη συμβολή επίσης στο πολιτικό γίγνεσθαι της σοσιαλδημοκρατίας, ο δυτικός κόσμος έγινε και παγκόσμιο δείγμα κράτους δικαίου και ευημερίας.

Την περίοδο 1990-2010 έτσι, μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού, η Δύση είχε κυρίαρχο ρόλο στην παγκόσμια οικονομία, παράλληλα δε, οι ΗΠΑ παρέμεναν ισχυρή παγκοσμίως στρατιωτική δύναμη.

Συγκεκριμένα όπως επισημαίνεται από την επιθεώρηση «Φόρεϊν Αφαίρς», οι ΗΠΑ είναι ο μόνος δρων με τεχνολογική πρωτοπορία, αυτάρκεις στρατιωτικές δυνάμεις μη εξαρτώμενες από εξωτερικές αλυσίδες τροφοδοσίας, και τη δυνατότητα προβολής ισχύος σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι ΗΠΑ είναι το τεχνολογικώς πλέον προηγμένο κράτος με αποφασιστική υπεροχή έναντι όλων των άλλων και η συνθήκη αυτή δεν θα μεταβληθεί εύκολα στο εγγύς μέλλον, επεσήμανε.

Η στρατιωτική και τεχνολογική υπεροχή των ΗΠΑ και η θέση τους στην απρόσβλητη Βόρειο Αμερική με μέτωπο σε δύο ωκεανούς και διασύνδεση με τα δύο σημαντικότερα οικονομικά κέντρα του πλανήτη, την Ευρώπη και την Ανατολική Ασία, αποτελεί το θεμέλιο της ηγεμονικής ισχύος τους.

Υπό αυτές τις συνθήκες, κανένα άλλο κράτος πλην των ΗΠΑ δεν διαθέτει την δυνατότητα αποφασιστικής εμπλοκής σε εκτός συνόρων υπερπόντιες ή μη στρατιωτικές επιχειρήσεις. Οι ΗΠΑ ελέγχουν τους ωκεανούς και τις θαλάσσιες οικονομικές οδούς, οι οποίες από κοινού με τα δυναμικά παράκτια κράτη της Ευρασίας αποτελούν το πραγματικό κέντρο της παγκοσμίου οικονομίας.

Ο Βόρειος Ατλαντικός Ωκεανός, ο οποίος ενώνει δύο από τα σημαντικότερα οικονομικά και γεωπολιτικά κέντρα του πλανήτη, την Βόρειο Αμερική και την Ευρώπη, ελέγχεται πλήρως από το ευρω-ατλαντικό πλέγμα ασφαλείας του NATO. Το 75% των εμπορικών ροών προς την EE διέρχεται από τον Ατλαντικό Ωκεανό, όχι από την ηπειρωτική Ευρασία.

Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοι τους ελέγχουν πλήρως τον Βόρειο Ειρηνικό Ωκεανό έως και τις ακτές της Ιαπωνίας και της Κορέας περιορίζοντας την Ρωσία και ιδίως την Κίνα στην ηπειρωτική τους έκταση και τον Νότιο Ειρηνικό Ωκεανό μαζί με τα αγγλοσαξονικά κράτη της Ωκεανίας.

Η κυριαρχία των Δυτικών και φιλοδυτικών δυνάμεων συνεχίζεται στον Ινδο-Ειρηνικό Ωκεανό μέσω της συμμαχίας πληροφοριών Five Eyes (Αυστραλία, ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Καναδάς, Νέα Ζηλανδία) και της αμυντικής συμμαχίας AUKUS των αγγλοσαξονικών κρατών ΗΠΑ, Ηνωμένου Βασιλείου, και Αυστραλίας.

Απέναντι σε αυτό το πλέγμα στρατιωτικής, οικονομικής, και τεχνολογικής υπεροχής της Δύσεως σε όλους τους ωκεανούς, οι δύο αντιδυτικές χερσαίες δυνάμεις, Ρωσία και Κίνα, υστερούν κατά πολύ συγκριτικώς.
Και φοβούνται, ότι αυτή η υστέρηση τους, θα έχει αργά ή γρήγορα και μη ευχάριστες πολιτικές επιπτώσεις για τις αυταρχικές εξουσίες τους.

Επιδιώκουν έτσι, με διάφορα μέσα, τη δημιουργία σε παγκόσμιο επίπεδο ενός κλίματος νέου Ψυχρού Πολέμου, στο πλαίσιο του οποίου αντίπαλοι θα είναι η ευρύτερη Δύση και όλοι οι υπόλοιποι κάτοικοι του πλανήτη.

Ορισμένες πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις τείνουν να επιβεβαιώνουν αυτή την τάση. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, η σύρραξη στη Μέση Ανατολή και η τελευταία συνάντηση των χωρών που συνθέτουν την ομάδα ΒRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Νότια Αφρική) στη Νότια Αφρική, αποτελούν ατύπως για την ώρα, την αφετηρία ενός νέου Ψυχρού Πολέμου, που θα είναι πρωτίστως πολιτιστικός, οικονομικός και τεχνολογικός.

Στο πλαίσιο αυτό πολλά ερωτήματα δημιουργεί και η προοπτική της στάσης της Τουρκίας, στη νέα γεωπολιτική συγκυρία, στην οποίαν μετά τα γεγονότα στη Γάζα, αισθητό ρόλο διεκδικεί και το Ιράν.

Όπως επισημαίνει το «Εκόνομιστ», σύμμαχος της Δύσης μέσω της συμμετοχής της στο NATO, η Τουρκία προσπαθεί να διατηρήσει μια θέση ισορροπίας μεταξύ της Ρωσίας και των Ευρωπαίων. Ωστόσο, ο ενθουσιασμός του προέδρου Τ. Ερντογάν για την πρόταση του ομολόγου του Βλαντιμίρ Πούτιν, που στοχεύει να καταστήσει την Τουρκία κόμβο για τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη, καταδεικνύει επίσης έναν ισχυρό πειρασμό για την Ασία.

Τουρκία, Σαουδική Αραβία, Ιράν: αυτή η τριάδα έχει από κοινού την επιθυμία να ενταχθεί στους BRICS ή στο SCO (Συμφωνία της Σανγκάης). Το Ιράν λέγεται ότι έχει ήδη λάβει μέτρα μέσω του Ιράκ, ενώ η Τουρκία βιάζεται ιδιαίτερα να ενταχθεί επίσημα στην ομάδα, όπως η SCO, όπου έχει ήδη μια πολύ επιμελή θέση παρατηρητή.

Αυτές οι συμμετοχές, συμβάλουν ήδη στην εμφάνιση αυτού που οι αναλυτές αποκαλούν «BRICS +», μιας «επαυξημένης» μορφής της τρέχουσας ομάδας που στοχεύει να συγκεντρώσει βασικές οικονομίες της G20 (όπως η Αργεντινή ή η Ινδονησία) και άλλες κορυφαίες περιφερειακές οικονομίες σε όλες τις ηπείρους, όπως το Καζακστάν, τη Σενεγάλη, τη Νιγηρία ή την Αίγυπτο.

Σε κάθε περίπτωση όμως, το Εκόνομιστ επισημαίνει ότι στη σημερινή φάση, αυτές οι γεωπολιτικές εξελίξεις στόχο έχουν την αποσταθεροποίηση των δυτικών οικονομιών και τον κλονισμό της εμπιστοσύνης προς αυτές.

Και προς τον σκοπό αυτόν, τα αυταρχικά καθεστώτα στο εσωτερικό της Δύσης διαθέτουν επαρκείς δυνάμεις πνευματικής και ηθικής διάβρωσης οι οποίες έχουν ήδη αναλάβει, σε χώρες όπως η Γαλλία π.χ. «θεάρεστον» έργο, το οποίο περιέχει εσχάτως και ναζιστικού περιεχομένου αντισημιτισμό.

Αμ’ πώς, θα έλεγε ο αείμνηστος Κώστας Χατζηχρήστος.