Η ενεργειακή κρίση και η ανέμελη Ούρσουλα

Φίλτατοι, καλή σας ημέρα!

Στην αυγή του 2015, ο τότε Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, στην ετήσια ομιλία του προς το έθνος, “State of the Union”, στο Κογκρέσο, κήρυξε το τέλος μίας πολύχρονης χρηματοοικονομικής αρχικά και οικονομικής στη συνέχεια κρίσης. Μίας κρίσης, η οποία είχε οδηγήσει τις ΗΠΑ σε ύφεση και ανεργία, που στα μέσα του 2010 κορυφωνόταν πλησίον του 10% και πλέον διαμορφωνόταν περί το 5,6%.

Μπόρεσε δε να προχωρήσει σε αυτή τη δήλωση, μόνο κατόπιν του πακτωλού των δισ. δολ που είχε διοχετεύσει η Fed στην αμερικανική οικονομία μέσω των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης και της μείωσης των επιτοκίων της σε σχεδόν μηδενικά επίπεδα, αλλά και της δημοσιονομικής πολιτικής που είχαν προωθήσει οι ένοικοι του Λευκού Οίκου.

Πρόσφατα, στις 9 τρέχοντος, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προχώρησε σε μία αντίστοιχα μεγαλόσχημη εξαγγελία, ενώπιον της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αναφερόμενη στα συμπεράσματα του Συμβουλίου Κορυφής της 20ής - 21ης Οκτωβρίου 2022.

Όπως είχε πει τότε η πρόεδρος της Κομισιόν, «… Από την έναρξη του πολέμου (σ.σ. στην Ουκρανία), ο Πούτιν έχει μειώσει κατά 80% τις εξαγωγές του σε φυσικό αέριο, μέσω αγωγών, προς την Ευρώπη. Εντός μόλις οκτώ μηνών έχουμε κατορθώσει να υποκαταστήσουμε το περισσότερο από αυτό. Για παράδειγμα, έχουμε περισσότερο από διπλασιάσει τις εισαγωγές LNG από τις ΗΠΑ -από 22 bcm πέρυσι, σε 48 bcm έως τώρα εφέτος. Τούτο επέτρεψε να γεμίσουμε τις δεξαμενές μας κατά 95%. Ταυτόχρονα, δε, έχουμε μειώσει την κατανάλωσή μας σε φυσικό αέριο κατά 15%. Δεν έχω ξεχάσει πώς προσπάθησε ο Πούτιν να μας ασκήσει πίεση. Πώς ορισμένοι ανησυχούσαν για μπλακ άουτ στην Ευρώπη όταν άρχισε ο πόλεμος. Όχι μόνο δεν υλοποιήθηκε αυτό το σκοτεινό σενάριο, αλλά τώρα είμαστε πλήρως προετοιμασμένοι για τον χειμώνα. Και, ιδιαίτερα κρίσιμα, οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν μειωθεί κατά τα δύο τρίτα σε σύγκριση με τον Αύγουστο. Έχουμε όλοι διαδραματίσει τον ρόλο μας, ώστε τούτο να καταστεί δυνατό -και μπορούμε όλοι να είμαστε υπερήφανοι για αυτό».

Συνόδευσε, βέβαια, τα αυτο-συγχαρητήριά της με την επισήμανση ότι όντως όταν περάσει ο χειμώνας, τα προβλήματα μπορεί να επιστρέψουν, καθώς η Ρωσία μπορεί να περικόψει εντελώς την τροφοδοσία της Ευρώπης με φυσικό αέριο, η παγκόσμια αγορά LNG δεν αναμένεται να είναι σε θέση να καλύψει το μεσολαβούν κενό προμηθειών και η ανάπτυξη στην Ασία ενδέχεται να απορροφήσει τμήμα της παραγωγής LNG. Ως αποτέλεσμα, το καλοκαίρι του 2023 από το επίπεδο πληρότητας των ευρωπαϊκών δεξαμενών θα απουσιάζουν περίπου 30 bcm.

Για να υπερβεί όμως τον σκόπελο, η Φον ντερ Λάιεν πρότεινε τα εξής: προώθηση ευρωπαϊκού νόμου εκτάκτου ανάγκης για την επιτάχυνση της αδειοδότησης έργων ΑΠΕ κατά το επόμενο 12μηνο, μέσω της οποίας ελπίζει να καλύψει περί τα 14 από τα bcm που λείπουν. Για να ενισχύσει δε την επενδυτική προσπάθεια που απαιτείται για την προώθηση όλων αυτών των έργων ΑΠΕ, αναφέρθηκε στο περίφημο REPowerEU και στα κεφάλαιά του.

Παρέλειψε, όμως, η φίλτατη Ούρσουλα να αναφερθεί σε ορισμένα τινά. Πρώτον, στις διαφορές τιμής μεταξύ του αμερικανικού LNG και του ρωσικού φυσικού αερίου, δεύτερον στο ότι το REPowerEU διαθέτει ως πόρους, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, τα… ρέστα των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ύψους 225 δισ. ευρώ σήμερα, καθώς και ακόμη 20 δισ. ευρώ από τα δικαιώματα ρύπων.

Με άλλα λόγια, τι μας είπε η πρόεδρος της Κομισιόν; Ότι τα δύσκολα, στην πραγματικότητα, απλά μετατίθενται για μετά τον χειμώνα και μπορούν να ξεπεραστούν μόνο εάν η Ευρώπη καλύψει με έργα ΑΠΕ, που σήμερα υφίστανται μόνο στα χαρτιά, περίπου το ήμισυ του ενεργειακού της ελλείμματος.

Δεν το λες και τέλος κρίσης…