Stratfor: Χωρίς ορατό τέλος η αιματοχυσία στη Γάζα

Οι πιέσεις της κοινής γνώμης στις κυβερνήσεις του Ισραήλ και της Παλαιστίνης προμηνύουν μια παρατεταμένη συνοριακή σύγκρουση, η οποία θα θέσει σε κίνδυνο και άλλες ανθρώπινες ζωές, και παρεμποδίζει την ομαλοποίηση των αραβο-ισραηλινών σχέσεων.

Παραστρατιωτικές οργανώσεις στη Γάζα έχουν εκτοξεύσει περισσότερους από 400 πυραύλους στο νότιο τμήμα του Ισραήλ από τις 10 Μαΐου, σκοτώνοντας δύο Ισραηλινούς και τραυματίζοντας τουλάχιστον 24 ακόμα. Ως απάντηση, oι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις πέτυχαν πάνω από 130 στόχους στη Λωρίδα της Γάζας, σκοτώνοντας 26 Παλαιστίνιους, μεταξύ των οποίων και 9 παιδιά.

Η πολιτική παράλυση και η διογκωμένη λαϊκή αγανάκτηση από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές δυσχεραίνουν την ισραηλινή και την παλαιστινιακή κυβέρνηση να ικανοποιήσουν τους θυμωμένους τους ψηφοφόρους και να καταλήξουν σε μια τελική λύση.

Η λαϊκή οργή μεταξύ των Παλαιστίνιων και των Ισραηλινών για αμφισβητούμενα εδάφη στην Ιερουσαλήμ οδήγησε σε ανταλλαγή πυρών ανάμεσα σε παλαιστινιακές παραστρατιωτικές οργανώσεις και τον ισραηλινό στρατό στη Γάζα. Οι εξώσεις παλαιστινιακών οικογενειών από τη συνοικία Σέιχ Τζάρα της Ανατολικής Ιερουσαλήμ έχουν προκαλέσει την οργή των Παλαιστινίων και σε άλλες περιοχές. Iσραηλινοί εθνικιστές προκαλούν επίσης Παλαιστίνιους σε αμφισβητούμενες περιοχές στην Ιερουσαλήμ, οδηγώντας σε συγκρούσεις σε περιοχές όπως η Πύλη της Δαμασκού.

Εν τω μεταξύ, οι πρόσφατες ρίψεις πυραύλων από τη Λωρίδα της Γάζας στην ισραηλινή επικράτεια παραβίασαν μια κόκκινη γραμμή και για πολλούς Ισραηλινούς, καθώς τα περισσότερα βίαια επεισόδια στην περιοχή περιορίζονται συνήθως στο νότιο σύνορο. Οι ρουκέτες που έπληξαν στόχους στο Τελ Αβίβ στις 11 Μαΐου καταδεικνύουν μια σημαντική επέκταση της σύρραξης από την τυπική κλιμάκωση με αντίποινα στο νότιο Ισραήλ και στην περιοχή της Γάζας.

Το παλαιστινιακό κίνημα Ισλαμική Τζιχάντ ανέφερε την κατάσταση στο Όρος του Ναού και στο τζαμί Αλ-Ακσά ως τον λόγο για τις ρίψεις πυραύλων. Η οργάνωση ανέλαβε επίσης την ευθύνη για το μπαράζ επιθέσεων στις 11 Μαΐου στο Τελ Αβίβ. Μια λιγότερο γνωστή παλαιστινιακή παραστρατιωτική οργάνωση, η Τζάις αλ-Ούμα, ανέλαβε και αυτή την ευθύνη για κάποιες επιθέσεις με πυραύλους στις 10 Μαΐου, επικαλούμενη την ανάγκη να απαντήσει στα όσα συμβαίνουν στην Ιερουσαλήμ. Καθώς αυξάνονταν οι επιθέσεις, οι ισραηλινές αρχές έκλεισαν το διεθνές αεροδρόμιο Μπεν Γκουριόν στις 11 Μαΐου.

Και οι δύο κυβερνήσεις δεν θα καταφέρουν να καταλήξουν σε μια πολιτική λύση χωρίς περαιτέρω φονική βία. Η ισραηλινή και η παλαιστινιακή κυβέρνηση έχουν προσπαθήσει και θα συνεχίσουν να προσπαθούν να αποτρέψουν να βγει εκτός ελέγχου η τρέχουσα κατάσταση, αλλά υπάρχουν τόσο πολλές πιθανές εστίες ανάφλεξης, που φαίνεται αναπόφευκτο να υπάρξει περισσότερη αιματοχυσία.

Η ισραηλινή κυβέρνηση άλλαξε ρότα αρκετές φορές τις τελευταίες ημέρες για να αποφύγει να προκαλέσει την οργή των Παλαιστινίων που θα μπορούσε να μετατραπεί σε βία, όπως η απόφαση να αλλάξει την προγραμματισμένη πορεία παρέλασης Ισραηλινών εθνικιστών στις 10 Μαΐου, για να αποφευχθούν πιθανές συμπλοκές.

Από την πλευρά τους, αξιωματούχοι της Χαμάς έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για μια κατάπαυση του πυρός. Αλλά εσωτερικοί πολιτικοί περιορισμοί θα αποτρέψουν πιθανότατα διπλωματικές λύσεις, καθώς οι απώλειες στη Γάζα και η στόχευση κτιρίων σε κατοικημένες περιοχές από το Ισραήλ δεν θα αφήσουν στους Παλαιστίνιους ηγέτες άλλη επιλογή από το να προχωρήσουν σε αντίποινα.

Η ισραηλινή πολιτική ζωή έχει πραγματοποιήσει στροφή προς τα δεξιά, καθώς αυξάνεται η λαϊκή στήριξη για τους εποικισμούς και μια πιο σκληροπυρηνική στάση απέναντι στις πολιτικές και παραστρατιωτικές παλαιστινιακές ομάδες. Η πολιτική ζωή στην Παλαιστίνη έχει παραλύσει, όπως κατέδειξε η πρόσφατη επ’ αόριστον αναβολή των ήδη καθυστερημένων βουλευτικών και προεδρικών εκλογών.

Ο ψυχρός πόλεμος ανάμεσα στα δύο κυρίαρχα παλαιστινιακά πολιτικά κόμματα, τη Φατάχ και τη Χαμάς, προσφέρει στην τελευταία κίνητρα για να χτυπήσει το Ισραήλ και να διεκδικήσει νομιμοποίηση ως το μόνο κόμμα που δρα ενάντια στο Ισραήλ.

Υπάρχει μια σειρά εξελίξεων που θα δείξουν αν τελικά η κατάσταση κλιμακώνεται ή θα κλιμακωθεί. Η αύξηση των ισραηλινών στρατιωτών στα σύνορα Γάζας-Ισραήλ ή κλήσεις εφέδρων θα ήταν ένα από τα πιο εμφανή σημάδια κλιμάκωσης, καθώς θα έδειχνε την ετοιμότητα να πραγματοποιηθεί επίγεια επίθεση, αν είναι απαραίτητο, κάτι που θα ήταν εξαιρετικά αμφιλεγόμενο και οικονομικά επιβλαβές.

Άλλες εξελίξεις που θα υποδηλώνουν κλιμάκωση περιλαμβάνουν καθημερινά μπαράζ πυραυλικών επιθέσεων από την περιοχή της Γάζας, διαρκή επέκταση των επιθέσεων από τα νότια ισραηλινά σύνορα, επιπρόσθετα ατυχήματα αμάχων και στις δύο πλευρές ή/και νέες ισραηλινές δολοφονίες Παλαιστίνιων ηγετών.
Αντίθετα, τα σημάδια που θα έδειχναν μια αποκλιμάκωση περιλαμβάνουν παλαιστινιακές ή ισραηλινές δηλώσεις που δείχνουν διάθεση για εκεχειρία. Επίσης, αν η Αίγυπτος ή άλλα αραβικά κράτη εξέφραζαν την πρόθεση μεσολάβησης για κατάπαυση του πυρός. Τέλος, μια απομάκρυνση ισραηλινών στρατευμάτων στα σύνορα.

Γενικότερα, ένα μπαράζ επιθέσεων θα μπορούσε επίσης να επιβραδύνει την προσπάθεια του Ισραήλ για ομαλοποίηση, καθιστώντας για άλλη μια φορά το παλαιστινιακό σε κορυφαίο ζήτημα για τους πληθυσμούς του Αραβικού Κόλπου.

Η τρέχουσα κατάσταση στην Ιερουσαλήμ και τη Γάζα είναι πρώτο θέμα στις ειδήσεις σε ολόκληρο τον αραβικό κόσμο και στη Μέση Ανατολή, το οποίο μπορεί να υποδηλώνει μια προσωρινή αναβίωση στη σημασία του παλαιστινιακού ζητήματος στους Άραβες και τους μουσουλμάνους.

Όλα τα αραβικά κράτη έχουν καταδικάσει δημοσίως τη συνεχιζόμενη βία, ακόμη και εκείνα με πραγματιστικές σχέσεις με το Ισραήλ όπως η Σαουδική Αραβία. Η κοινή γνώμη τάσσεται σε συντριπτικό βαθμό υπέρ των Παλαιστινίων σε ολόκληρη την παγκόσμια μουσουλμανική κοινότητα.

Ακόμα κι αν αυτό το κύμα υπέρ των Παλαιστινίων είναι προσωρινό, είναι μια μορφή λαϊκής πίεσης που θα επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο αυτοί οι εξωτερικοί παράγοντες δρουν και διαμορφώνουν τη σύγκρουση. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν, που υπέγραψαν συμφωνίες εξομάλυνσης με το Ισραήλ πέρυσι, θα δυσκολευτούν ιδιαίτερα να κρατήσουν τις ισορροπίες μεταξύ της διατήρησης των δεσμών με το Ισραήλ και της στήριξης του παλαιστινιακού σκοπού που ισχυρίζονται ότι προστατεύουν.

Το Κουβέιτ έπρεπε να εκδώσει και να επανεκδώσει μια δήλωση σχετικά με τη βία στη Γάζα, λαμβάνοντας υπόψη την ισχυρή φιλο-παλαιστινιακή κοινή γνώμη. Η Σαουδική Αραβία, εν τω μεταξύ, εξέδωσε την πιο ξεκάθαρη δήλωση υπέρ των Παλαιστινίων εδώ και χρόνια.